Toshkent davlat yuridik universiteti

Yer  munosabatlarining  ob‘ekti 
bo‘lib  davlat  yer  fondi  va  yer 
uchastkalari  hisoblanadi.  Bunda  yer  oddiy  tabiat  obekti  yoki  uning  bir 
qismi sifatida emas, balki odamlar tomonidan uning foydali xislatlaridan 
yoxud  mahsulotlaridan  foydalanish  maqsadlarida  ishlab  chiqarish 
jarayoniga  tortilgan  iqtisodiy  kategoriya  deb  qaralishi  kerak. 
Foydalanish yoki boshqacha tarzda iqtisodiy mexanizmlarga tortilmagan 
yer, agar davlat yurisdiksiyasida bo‘lsa, uning hududi bo‘lib qolaveradi. 
Yer  O‘zbekistonda  davlat  mulk  huquqining  obekti  bo‘lib  hisoblansada, 
ayrim  hollarda  pul  bahosiga  ega  bo‘lgan  tovar  deb  qaralishi  mumkin. 
Yer qonunchiligida yerning ayrim uchastkalari sotilishi, ijaraga berilishi, 
meros qilib qoldirilishi va garovga qo‘yilishi aks ettirilgan.  

---

15 
 
Yer huquqi tartibga soladigan yer munosabatlarining doirasini ham 
shartli  ravishda  aniqlash  mumkin.  Bu  yer  huquqi  predmetiga  yer  bilan 
bog‘liq hamma munosabatlar kiravermasligini anglash uchun kerak.  
Yer  huquqi  yer  bilan  bog‘liq,  lekin  iqtisodiy  tavsifga  ega 
bo‘lmagan,  ya’ni  foydalanish  va  muhofazaga  aloqador  bo‘lmagan 
munosabatlarni  tartibga  solmaydi.  Masalan,  yer  ma’muriy-hududiy 
boshqaruv munosabatlarida obekt bo‘layotgan bo‘lsa-da, bunda u davlat 
hokimyatining  ta’sir  doirasi  sifatida  qaralib,  bu  sohadagi  munosabatlar 
davlat yoki ma’muriy huquq bilan tartibga solinadi.  
Demak, yer huquqining predmeti
 
deb, yer huquqi vazifalariga javob 
beradigan,  bevosita  yerga  nisbatan  mulkchilik,  undan  foydalanish  va 
muhofaza  qilish  borasida  vujudga  keladigan  ijtimoiy  munosabatlarga 
(yer munosabatlariga) aytiladi.