Toshkent davlat yuridik universiteti

Qishloq aholi punkti yerlarining huquqiy holati 
 
Qishloq  aholi  punkti  yerlariga  yer  tuzish  tartibida  shu  toifa  aholi 
punkti  uchun  belgilab  qo‘yilgan  chegaralar  doirasidagi  yerlar  kiradi. 
Qishloq  aholi  punkti  yerlarida  yashovchi  aholining  ko‘pchilik  qismi 
qishloq  xo‘jaligi  ishlab  chiqarishi  bilan  band  bo‘ladi.  Qishloq  aholi 
punkti  yerlarining  huquqiy  holati  O‘zbekiston  Respublikasi  Yer 
kodeksining  68-moddasida  belgilangan.  Unga  ko‘ra,  qishloq  aholi 
punkti  yerlari  quyidagilardan  iborat  bo‘ladi:  1)  qishloq  aholi 
punktlarining  qishloqlar  va  ovullar  hududidagi  yerlari;  2)  qishloq  aholi 
punktlarining  qishloq  xo‘jaligi  hamda  o‘rmon  xo‘jaligi  korxonalari, 
muassasalari va tashkilotlari hududidagi yerlar.  
Yer  kodeksida  qishloq  aholi  punkti  yerlarining  tarkibi,  undan 
foydalanish tartibi belgilab byerilgan.  
Qishloq  aholi  punkti  yerlariga  yer  tuzish  tartibida  shu  toifa  aholi 
punkti  uchun  belgilab  qo‘yilgan  chegaralar  doirasidagi  yerlar  kiradi. 
Qishloq  aholi  punkti  yerlaridan  uy-joylar,  madaniy-maishiy,  savdo, 
xizmat ko‘rsatish va boshqa inshoot va binolar qurish, yo‘llar o‘tkazish, 

---

172 
 
dam  olish  maskanlarini  joylashtirish,  hovuzlar  qurish  va  boshqa 
maqsadlarda foydalaniladi.  
 
Qishloq  aholi  punkti  yerlari  deganda,  tuman  davlat  hokimiyati 
i
 
tomonidan rejalashtirish, qurish va ichki xo‘jalik yer tuzilishi rejalariga 
muvofiq  ravishda  tasdiqlangan  va  belgilangan  chegara  doiralarida 
joylashgan,  aholining  turar-joy,  boshqa  madaniy-maishiy  ehtiyojlariga 
kyerakli  binolar,  shuningdek,  dehqon  xo‘jaligi  uchun  byeriladigan  yer 
uchastkalari tushuniladi. 
 
 
Qishloq  aholi  punktlarining  yer  doiralari,  chegaralari  mazkur 
tumanning  tasdiqlangan  rejalashtirish,  qurish  loyihalariga  muvofiq 
belgilanadi.  Bu  yerlardan  foydalanish  esa  qonunda  belgilangan  tartibda 
amalga oshiriladi.  
Qishloq  aholi  punktlari  yerlarini  berish  mahalliy  hokimiyat 
organlari  tomonidan  amalga  oshiriladi.  Qishloq  aholi  punktlarining 
yerlari  shahar  yerlari  doirasiga  faqat  O‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar 
Mahkamasining  qaroriga  muvofiq  ravishda  o‘tkazilishi  mumkin. 
Bunday  hollarda  ushbu  yer  maydonlari  qishloq  aholi  punkti  yerlari 
tarkibidan chiqarilib, shahar yerlari tarkibiga kiritiladi. Shahar tarkibiga 
kirgan  yer  uchastkalarida  shirkatlarning  bino  va  inshootlari  uchun  haq 
mahalliy byudjet hisobidan to‘lanadi.