Toshkent davlat yuridik universiteti

Yaponiya soliq tizimining o’ziga xos xususiyatlari.  
Yaponiyada  soliqlar  davlat  va  mahalliy  soliqlarga  bo’linadi.  Davlat 
soliqlarining  ichida  to’g’ri  soliqlarning  salmog’i  yuqoridir.  To’g’ri 
soliqlarga:  jismoniy  shaxslar  daromadiga  soliq,  korporatsiya  daromadiga 
soliq, merosga soliq va yer soliqlari kiradi. Davlat soliqlarining ichida egri 
soliqlar  ham  mavjud,  ya’ni  iste’mol  solig’i  (QQS),  spirtli  ichimliklarga 
soliq,  tamaki  mahsulotlariga  soliq,  yoqilg’i  mahsulotlariga  soliq,  bojxona 
bojlari, avtomobil quvvatiga soliqlardir.  
Mahalliy  soliqlar  quyidagilardan  iborat:  prefekturalar  (shaharlar) 
solig’i; munitsipal (shahar tipidagi hududlar) soliqlar.  

---

248 
 
Yaponiya soliq tizimini to’rtta guruhga bo’lib o’rganish mumkin:  
- daromaddan olinadigan soliq;  
- mol-mulkdan olinadigan soliq;  
- iste’mol solig’i;  
- maxsus mahsulotlarga belgilangan soliqlar;  
Yaponiyada  aholi  daromad  solig’ining  hisoblanishiga  ko’ra  o’nta 
guruhga  bo’linadi:  turli  xil  foizlardan  olinadigan  foyda;  dividentlardan 
olinadigan foyda; asosiy fondlarning ijara haqi; biznes daromad; ish bilan 
band  bo’lganlarning  daromadlari;  nafaqa  yoshdagilarining  daromadlari; 
o’rmon  mahsulotlarini  sotishdan  olingan  daromad;  kapital  tushumlar; 
favqulodda daromadlar; turli-tuman daromadlar.