Тошкент давлат юридик университети

Tabiiy resurslarga nisbatan mulk huquqi obyektlari va subyektlari 
 
Ma’lumot 
uchun! 
Yuridik 
va 
jismoniy 
shaxslarga 
beriladigan 
yer 
uchastkalarining 
miqdori 
tumandagi, 
shahardagi 
yer 
resurslarining holatidan kelib chiqib belgilanadi. Cheksiz emas 
albatta. Bu ham yer resurslarining cheklanganligidan dalolatdir.
Ma’lumot 
uchun! 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2014-yil 
20-oktabrdagi “Biologik resurslardan foydalanishni tartibga 
solish va tabiatdan foydalanish sohasida ruxsat berish tartib-
taomillaridan o‘tish tartibi to‘g‘risida”gi №–290-son qaroriga asosan o‘simlik 
va hayvonot dunyosi obyektlariga nisbatan mulk huquqi ushbu qaror bilan 
tasdiqlangan nizomlarda belgilangan tartiblarga rioya qilingan holda qo‘lga 
kiritilgandan so‘nggina vujudga keladi. Ammo undan keyingi munosabatlar 
ekologiya huquqi predmeti doirasidan chiqib, fuqarolik-huquqiy qonunchilik 
normalari bilan tartibga solinadi.

---

45 
O‘zbekiston Respublikasida iqtisodiyotning samarali amal qilishiga va 
xalq farovonligining o‘sishiga imkoniyat yaratuvchi har qanday shakldagi 
mulkchilikka ruxsat beriladi.
Tabiiy resurslarga nisbatan mulk huquqinig obyektlari
– 
tabiat 
obyektlari
(yer, yer osti boyliklari, suv, o‘simlik va hayvonot dunyosi, 
atmosfera havosi va boshqa zaxiralar), 
tabiiy resurslar
(ijtimoiy-iqtisodiy 
jihatdan o‘zlashtirilgan tabiat obe’ektlari), 
tabiiy komplekslar
(davlat 
qo‘riqxonalari, tabiat bog‘lari, davlat tabiat yodgorliklari va boshqalar) 
yoki ularning qismlari hisoblanadi.
“O‘zbekiston Respublikasida mulkchilik to‘g‘risida”gi Qonunning
3-moddasiga asosan O‘zbekiston Respublikasi hududidagi yer, yer osti 
boyliklari, ichki suvlar, havo, o‘simlik va hayvonot dunyosi - mulkiy 
huquq obyektlari, ya’ni mulk obyektlari hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksining 169-moddasiga 
asosan, mulk huquqining obyektlari sifatida yer, yer osti boyliklari, suvlar, 
havo bo‘shlig‘i, o‘simlik va hayvonot dunyosi hamda boshqa tabiiy 
resurslar e’tirof etiladi.
O‘zbekiston Respublikasining
 
Fuqarolik kodeksining 167-moddasiga 
muvofiq O‘zbekiston Respublikasida mulk xususiy mulk va ommaviy 
mulk shakllarida bo‘ladi. Tabiiy resurslar esa ommaviy mulk shaklida 
bo‘ladi.
Bu o‘rinda Respublika mulki va ma’muriy-hududiy tuzilmalar 
mulkidan (munitsipal mulk) iborat bo‘lgan davlat mulki ommaviy mulkdir. 
Demak, Fuqarolik kodeksining 214-moddasiga asosan tabiiy resurslar 
Respublika mulki hisoblanadi.
“Tabiatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi Qonunining 5-moddasida