Тошкент давлат юридик университети

Birinchi yo‘nalish
– aholi punktlari ekologik tizimlarini (shu 
jumladan, tabiiy, o‘zgargan, modifikatsiyalashgan ekologik tizimlarni) 
kompleks himoya qilish. Ushbu yo‘nalishning alohida ajratilishi – aholi 
punktida faoliyat ko‘rsatayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektlarning atrof-
muhitga chiqindi va ifloslantiruvchi moddalarni chiqarishi, shahar hududi 
chekkalarida chiqindilarning to‘planishi, aholi punkti tabiiy resurslarining 
ifloslanishi kabi omillar majmuyi birgalikda atrof muhitga salbiy ta’sir 
ko‘rsatishi bilan belgilanadi.
Shu bois aholi punktining ayrim alohida hududlarini himoya qilish 
yoki xo‘jalik yurituvchi subyekt faoliyatiga muayyan ekologik talablarni 
belgilash yetarli emas, balki aholi punktida uning ekologik tizimiga 
antropogen ta’sir majmuyini hisobga olgan holda atrof-muhitni kompleks 
himoya qilish choralarini amalga oshirish zarur. Aholi punktida ushbu 
yo‘nalishda ekologik muammolarning oldini olishning samarali usuli 
bo‘lib, aholi punkti qurilishlarini rejalashtirish, ishlab chiqarish 
chiqindilarini 
joylashtirishning 
ekologik xavfsizligini ta’minlash 
hisoblanadi. “Tabiatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi Qonunning 14-
moddasiga muvofiq, hududiy-ishlab chiqarish majmualarini tarkib 
toptirishda, sanoat, qishloq xo‘jaligi, qurilishni rivojlantirishda hamda 
shaharlar, boshqa punktlarini qayta qurish va ta’mirlashda atrof tabiiy 

---

282 
muhitga bo‘ladigan ta’sirning yo‘l qo’yish mumkin bo‘lgan me’yorlari 
belgilanadi.
Aholi punktlarida atrof-muhitni muhofaza qilish yo‘nalishidagi 
chora-tadbirlarning 
ikkinchi yo‘nalishi
sifatida insonlarning kundalik 
faoliyatida – chiqindilarni joylashtirish, qurilishlar qilish, turar-joy va 
sanoat binolarini qayta ta’mirlash, sanoat obyektlarini ishlatish va 
boshqalarni amalga oshirishda atrof-muhitni muhofaza qilish bo‘yicha 
talablarga rioya etilishini ta’minlashni ko‘rsatish mumkin. Ushbu 
talablarning aksariyati sanitariya normalarida va texnik reglamentlarda 
belgilab berilgan. “Tabiatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi Qonunning 41-
moddasida ham korxonalar, inshootlar va boshqa obyektlarni joylashtirish, 
loyihalash, qurish, rekonstruksiyalash, ulardan foydalanish va ularni 
tugatishga doir ekologiya talablari belgilangan. Shuningdek, Qonunning 
45-moddasida chiqindilarni aholi punktlari yerlarida saqlash va ko‘mib 
tashlash taqiqlanishi belgilangan.
Aholi punktlarida atrof-muhitni muhofaza qilishning