Тошкент давлат юридик университети

Jinoiy huquqiy javobgarlik. 
O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat 
kodeksi
1
ning 194–196-moddalarida atmosfera havosini muhofaza qilish 
bilan bog‘liq sodir etilgan jinoiy huquqbuzarlik uchun jazo tizimi 
ko‘rsatilgan.
Nazorat uchun savollar 
 
1. Atmosfera havosini insoniyat va tirik mavjudot hayotidagi 
ahamiyati haqida nimalarni bilasiz? Shu ma’noda atmosfera havosini 
muhofaza qilishning huquqiy asoslari nimalardan iborat va atmosfera 
havosini muhofaza qilishning ekologik huquqiy tadbirlari qanday 
ko‘rsatilgan? Javobingizni ekologik qonunlar asosida tahlil qiling.
2. Hozirgi paytda atmosfera havosini transchegaraviy ifloslanishi 
holatini qanday baholaysiz va bu borada muammolar mavjudmi? 
Atmosfera havosini muhofaza qilish, iqlim o‘zgarishi hamda ozon qatlami 
buzilishi va uni oldini olishning xalqaro huquqiy asoslari haqida nimalarni 
bilasiz? Ushbu masalalarni xorijiy davlatlar tajribasi misolida tahlil 
qiling. 
 
 
3. Surxondaryo
 
viloyati, Sariosiyo, Oltinsoy, Uzun va Denov 
rayonlaridagi barcha fermer xo‘jaliklari Surxondaryo
 
viloyati hokimi 
nomiga Regar alyumin zavodi (TALKO)tomonidan atmosfera havosini 
ifloslantirishi oqibatida qishloq xo‘jalik mahsulotlari yetishtirish 
73
 
O‘zbekiston Respublikasining kodekslar to‘plami. –Toshkent: Adolat, 2014. 

---

216 
shartnomalarini to‘la bajarmayotganliklari xususida ariza bilan murojaat 
qilib, yetkazilgan moddiy va manaviy zararni Regar alyumin zavodi 
(TALKO) tomonidan qoplashlarini talab qildilar. Surxondaryo
 
viloyati 
hokimi viloyat Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish qo‘mitasiga va 
ushbu masala yuzasidan tuzilgan maxsus komissiyaga talabnomani 
o‘rganib chiqish va ushbu masala yuzasidan tegishli xulosa berishlikni 
topshirdi. Mazkur masala bo‘yicha komissiya arizani o‘rganib chiqib, 
Sariosiyo, Oltinsoy, Uzun va Denov rayonlaridagi barcha fermer 
xo‘jaliklarini arizasini rad etish yuzasidan asoslantirilgan xulosa 
tayyorladi. Surxondaryo
 
viloyati hokimi esa xulosa asosida fermer 
xo‘jaliklarining arizasini rad etdi. Bundan norozi bo‘lgan Sariosiyo, 
Oltinsoy, Uzun va Denov rayonlaridagi barcha fermer xo‘jaliklari 
Surxondaryo
 
viloyati prokurorigasiga murojaat etib, talablarini ijobiy hal 
etishlarini so‘radi.
Vaziyatga huquqiy baho bering! 
 
4. Navoiy viloyati Karmana tumani ”Otayor-Boshliq”fermer xo‘jaligi 
hududi, Yangi hayot mahallasi Xushnud ko‘chasida istiqomat qilayotgan 
fuqaro T.Aliev foydalanayotgan 0,12 ga tomarqasida ekilgan daraxtlarni 
hosilini yig‘ishtirib olgandan so‘ng noyabr oyida daraxtlarni ortiqcha 
shoxlarini butalab, daraxt barglarini to‘plab uni yondirib o‘t qo‘ygan. 
Daraxtlarning shoxlari va barglari ho‘l bo‘lganligi sababli yonmay undan 
chiqqan tutun ikki-uch kun mobaynida tarqalib mahalla va qo‘shnilarga 
katta ozor berib, ularni normal hayot turmush tarziga ekologik zarar 
yetkazgan. Bunday qilingan holat yuzasidan norizo bo‘lgan qo‘shnilar 
Karmana tumani hokimligiga murojat qilib, fuqaro T.Aliev ni har doim 
qilayotgan bunday ishi uchun uni mahalladan ko‘chirib yuborishini va 
qonunga asosan jazolashni talab qilganlar.
Vaziyatga huquqiy baho bering! 
 
 
 
 
 
 

---

217