Тошкент давлат юридик университети

Ekologiya huquqi predmetiga kiradigan huquqiy munosabatlar 
turlari 
Faoliyat yo‘nalishlari bo‘yicha 
Tabiat obyektlari bo‘yicha

atrof 
muhitga 
xo‘jalik 
faoliyati salbiy ta’sirining 
oldini olish, kamaytirish va 
uning oqibatlarini bartaraf 
etish 

tabiat obyektlaridan 
tejamkorlik bilan 
foydalanib, ularning 
miqdor va sifat 
ko‘rsatkichlarini saqlab 
qolish va yaxshilash 

kamyob va yo‘qolib 
ketayotgan tabiat 
resurslarini ko‘paytirish va 
qayta tiklash 

yer huquqiy munosabatlar 

suv huquqiy munosabatlar 

yer qa’ri-kon huquqiy 
munosabatlar 

o‘rmon huquqiy munosabatlar

hayvonot muhofazasi huquqiy 
munosabatlar 

atmosfera muhofazasi 
huquqiy munosabatlari 

---

19 
Ekologiya huquqini tushunishda u tartibga soladigan ijtimoiy 
munosabatlarning obyektlarini nazardan o‘tkazish ham katta ahamiyat 
kasb etadi. Ekologik ijtimoiy munosabatlarning obyekti deb shunday 
munosabatlar vujudga kelishiga sababchi bo‘lgan asosga aytiladi. 
Qonunchilikka ko‘ra obyekt “tabiat”, “atrof-muhit” yoki “atrof tabiiy 
muhit”, “ekologik muhit”, deb ataladi. Ilmiy adabiyotlarda “tabiat” bilan 
“atrof-muhit” atamalarining o‘rtasida farq borligi ko‘rsatilgan.
Qonunchilikka binoan “tabiat” va “atrof-muhit” 
atamalari orasida unchalik farq bo‘lmasa-da, ularning 
tabiiy-ilmiy va yuridik tushunchalari bir-biridan farq qiladi.
 
Esda tuting! 
Ma’lumki, ilmiy-hayotiy (yuridik bo‘lmagan) ma’noda tabiat, deb 
insonni o‘rab turgan tabiiy holdagi moddiy dunyo obyektlari va tizimlari 
tushuniladi. Tabiat – bu Yer shari, Quyosh, Fazo va boshqalarni o‘z ichiga 
olgan butun Borliqdir.