Тошкент давлат юридик университети ихтисослаштирилган филиали 1-курс талабалари учун

ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ЮРИДИК УНИВЕРСИТЕТИ

ИХТИСОСЛАШТИРИЛГАН ФИЛИАЛИ
1-курс талабалари учун

Модуль номи: Ҳуқуқий ахборот технологиялари

Иш тури: Якуний назорат

Ўтказилган сана: 25.01.2022.

А бўлимдаги 2 та мантиқий саволга жавоб ёзилиши шарт.

№	Баҳолаш мезонлари		1-мантиқий савол		2-мантиқий савол
	Жавобда саволнинг моҳияти очиб берилганлиги
	Жавобда амалиётдан мисоллар келтирилганлиги
	АКТ соҳасидаги атамаларни тўғри қўллай олганлиги
	Грамматик, орфографик ва стилистик хатоларнинг мавжудлиги
		Жами балл

Б бўлимдаги 1 та казусга жавоб ёзилиши шарт.

№	Баҳолаш мезонлари
	Жавобда саволнинг моҳияти очиб берилганлиги
	Амалий масалаларнинг ечимида назарий билимларни қўллай олиш қобилияти
	Таҳлил қила олиш қобилиятининг мавжудлиги
	Грамматик, орфографик ва стилистик хатоларнинг мавжудлиги
		Жами балл

Умумий балл

Қўшимча тақриз учун:

Текширувчи Ф.И.О ва имзоси:_________________________

_____________________________________________________________________________

________________________ __________

^{Талабанинг Ф.И.О. Курс}

Модуль номи: Ҳуқуқий ахборот технологиялари

<sup>____________________

талабанинг имзоси</sup>
Қабул қилувчининг Ф.И.О. ва имзоси __________________________________________
A bo’lim
1-savol. Audio yoki video dasturning har bir nusxasi qanday ma'lumotlarni o'z ichiga olishi kerak?

Multimedia texnologiyalari informatika fanining eng istiqbolli va ommalashgan yo'nalishlaridan biridir. Ular "interfaol interfeys va boshqa boshqaruv mexanizmlarini o'z ichiga olgan ovoz, video, animatsiya va boshqa vizual effektlar bilan birga tasvirlar, matnlar va ma'lumotlar to'plamlarini" o'z ichiga olgan mahsulotni yaratishni maqsad qilgan.

Texnologiyaning shubhasiz afzalligi va xususiyati quyidagi multimedia imkoniyatlaridan iborat bo'lib, ular ma'lumot taqdimotida faol foydalaniladi:

· Tasvirni yoki uning eng qiziqarli fragmentlarini ekranda, ba'zida yigirma marta kattalashtirishda ("lupa" rejimida) tasvir sifatini saqlab qolish bilan kattalashtirish imkoniyati. Bu, ayniqsa, badiiy asarlar va noyob tarixiy hujjatlar taqdimoti uchun juda muhimdir;

· Tasvirni solishtirish va uni turli xil dasturiy vositalar bilan tadqiq qilish yoki bilish maqsadlarida qayta ishlash qobiliyati;

· Zudlik bilan ma'lumotnoma yoki boshqa tushuntirish (shu jumladan, vizual) ma'lumotlarini (gipermatn va gipermediya texnologiyalari) olish uchun foydalaniladigan "issiq so'zlarni" ilova qilingan matnda yoki boshqa vizual materiallarda ajratib ko'rsatish imkoniyati;

· Doimiy yoki dinamik vizual seriyaga mos keladigan doimiy musiqiy yoki boshqa har qanday audiokompaniyani ijro etish imkoniyati;

· Filmlardan, video yozuvlardan va hokazolardan videofraqmentlardan foydalanish qobiliyati, "kadrlarni muzlatish" funksiyasi, kadrlar bo'yicha "aylantirish" videosi;

Globalga ulanish qobiliyati internet tarmoqlari;

· Turli xil ilovalar bilan ishlash qobiliyati (matnli, grafik va ovozli muharrirlar, kartografik ma'lumotlar);

· Mahsulotda keltirilgan ma'lumotlardan o'zingizning "galereyalaringizni" (tanlovlar) yaratish qobiliyati;

· Mahsulotning barcha tarkibini avtomatik ravishda ko'rish qobiliyati ("slayd-shou") yoki mahsulot uchun animatsion va ovozli "qo'llanma-yo'riqnoma" yaratish ("foydalanuvchi ko'rsatmalarini gapirish va ko'rsatish"); axborot tarkibiy qismlari bilan o'yin tarkibiy qismlarini mahsulotga kiritish;

· Axborot orqali "bepul" navigatsiya qilish imkoniyati va asosiy menyuga chiqish (kengaytirilgan tarkib), to'liq tarkibga yoki hatto mahsulotning istalgan nuqtasida dasturdan.

Multimedia va tegishli axborotlashtirish vositalaridan foydalanish bilan bog'liq bir nechta tushunchalar mavjud. Xususan, multimedia vositalaridan foydalanishda illyustratsiyalarning roli sezilarli darajada oshadi.

Illyustratsiya ham noaniq atamadir. Ushbu atamaning ikkita asosiy talqini mavjud.

Illyustratsiya (rasm):

Matnga boshqa turdagi tushuntirish yoki qo'shimcha ma'lumotni kiritish (rasm va tovush),

· Aniq va ishonchli tushuntirish uchun misollar keltirish (ehtimol boshqa turdagi ma'lumotlarni ishlatmasdan).

Multimedia vositalarida illyustratsiyalar misollar (shu jumladan matn), ikki o'lchovli va uch o'lchovli grafik tasvirlar (rasmlar, fotosuratlar, diagrammalar, grafikalar, diagrammalar), tovush chaqishi, animatsiya, videofraqmentlar ko'rinishida taqdim etilishi mumkin.

Hozirgi kunda ko'plab maktab intizomlari va ta'lim yo'nalishlari bo'yicha multimedia ensiklopediyalari yaratilgan. Ta'lim jarayonini tashkil qilish uchun o'yin situatsionsimulyatorlari va multimedia o'qitish tizimlari ishlab chiqilgan.

Multimedia - bu interfaollik, moslashuvchanlik va o'quv ma'lumotlarining har xil turlarini birlashtirishning o'ziga xos fazilatlari, shuningdek, o'quvchilarning individual xususiyatlarini hisobga olish va ularning motivatsiyasini oshirishga yordam berish qobiliyati tufayli samarali ta'lim texnologiyasidir.

Interaktivlikni ta'minlash multimediyaningeng muhim afzalliklaridan biridir. Interaktivlik ma'lum chegaralar doirasida ma'lumotlarning taqdimotini boshqarishga imkon beradi: foydalanuvchi sozlamalarniindividual ravishda o'zgartirishi, natijalarini o'rganishi, shuningdek dasturning o'ziga xos imtiyozlari to'g'risida so'rovlariga javob berishi, materialning ovqatlanish tezligini, takrorlanishlar sonini va individual ehtiyojlarini qondiradigan boshqa parametrlarni belgilashi mumkin. Bu bizga multimedia texnologiyalarining moslashuvchanligi to'g'risida xulosa qilishga imkon beradi.

Multimedia texnologiyalari ko'plab turdagi ma'lumotlarni mazmunli va uyg'un birlashtirishga imkon beradi. Bu ma'lumotni taqdim etish uchun kompyuterdan foydalanishga imkon beradi turli shakllar, kabi:

· Rasmlar, shu jumladan skanerlangan fotosuratlar, chizmalar, xaritalar va slaydlar;

· Video, murakkab video effektlar;

· Animatsiyalar va animatsion simulyatsiyalar.

Ko'pchilik multimediyani badiiy asarlarni samarali modernizatsiya qilishda oddiy odamning rasmiy ishtiroki uchun eng qiziqarli foydalanishni ko'rib chiqadi. Bugungi kunda ham kompyuter yordamida yangi boshlovchi Uyg'onish davri klassikasi yoki taniqli muallifning musiqasini o'z uslubida tuzatishi, shuningdek taniqli rejissyor tomonidan videofilmdagi syujetini o'zgartirishi mumkin. Bugungi kunda ham kompyuter zamonaviy qo'shiqni uzoq vaqtdan beri vafot etgan qo'shiqchining ovozi va uslubida kuylashi mumkin. Tabiiyki, bularning barchasi mutaxassislar, oddiy odamlar va mediamanlar o'rtasida juda ko'p tortishuvlarni keltirib chiqaradi.

Multimedia texnologiyalarini rivojlantirishning juda zamonaviy yo'nalishi bu virtual haqiqatdir. Virtual haqiqat - bu haqiqiy bo'lmagan dunyodan deyarli haqiqiy hissiyotlarni qabul qiladigan odam. Bunday haqiqiy bo'lmagan dunyoni modellashtirish zamonaviy kompyuter yordamida yaxshi bajarilgan. Kompyuter vositalari shunday to'liq vizual, tovush va boshqa hissiyotlarni yaratadiki, foydalanuvchi atrofdagi haqiqiy dunyoni unutadi va g'ayrat bilan xayoliy dunyoga tushadi. Vujudning alohida effekti virtual haqiqatdagi erkin harakatlanish imkoniyatlari bilan bir qatorda ushbu haqiqatga ta'sir o'tkazish imkoniyatlari bilan ham ta'minlanadi.

Virtual haqiqatga eng sodda va kam zerikarli kirish bu haqiqatni kuzatish mumkin bo'lgan kompyuter ekrani orqali amalga oshiriladi. Bunday holda, harakat va virtual olamga ta'sir odatda sichqoncha, joystik va klaviatura yordamida amalga oshiriladi.

Ixtiro qilingan dunyoga to'liqroq cho'mish odamning boshiga taqilgan maxsus va juda qimmat ko'rgazmali dubulg'a yordamida amalga oshiriladi. Uch o'lchovli tasvirga erishish uchun dubulg'a ichida joylashgan ikkita kichik ekran har bir ko'z uchun alohida rasmlarni yaratadi. Bunday holda, rasm foydalanuvchiga ko'rsatilganda, rasmning holati boshning burilishiga mos ravishda o'zgaradi. Bundan tashqari, dubulg'a odamni haqiqiy dunyo ta'siridan juda yaxshi izolyatsiya qiladi. O'zingizni multimediyaga botirishning arzon varianti sifatida uch o'lchamli tasvirni taqdim etish uchun turli xil linzalari bo'lgan ko'zoynaklar ishlatilishi mumkin. Masalan, uch o'lchamli monoxrom tasvirni stakanlardan biri qizil, ikkinchisi ko'k rangdagi ko'zoynaklar bilan kuzatish mumkin. Agar bir vaqtning o'zida ekranda tasvirning ikkita proektsiyasi namoyish etilsa, biri qizil, ikkinchisi ko'k rang bo'lsa, unda tovush xayoliyligi hosil bo'ladi. Biroq, bu usul ranglar gamutini ko'paytirishga imkon bermaydi. Bugungi kunda etakchi kompyuter firmalari inson interfeysi bilan ishlaydigan kompyuterni yaratish uchun katta kuch sarflamoqda. Bu shuni anglatadiki, kompyuterda insonning barcha hissiyotlari va shu bilan birga bu barcha inson a'zolariga ta'sir o'tkazish qobiliyati bo'lishi kerak. Zamonaviy kompyuter tizimlari ko'p hollarda tasvir va tovushlarni yaxshi tahlil qiladi va sintez qiladi. Kompyuter sichqonchasi va boshqa qurilmalarni teginish taqlid qilish deb hisoblash mumkin. Kelgusi yillarda shaxsiy kompyuter idrok etish mexanizmi bilan hidlarga o'xshash ta'm va hid bilan ishlashni o'rganadi deb taxmin qilinadi. Texnik sabablarga ko'ra, bugungi kunda sun'iy vositalar yordamida insonning hidlash organlarini so'zma-so'z tiklash mumkin emas.

Taqdimot dizayni

Multimedia texnologiyasi (multi - juda ko'p, media - muhit) bir vaqtning o'zida ma'lumotlarni taqdim etishning turli xil usullaridan foydalanish imkonini beradi: raqamlar, matn, grafikalar, animatsiya, video va ovozli .Axborot xavfsizligi va eng yangi multimediyani ishlab chiqish. Multimedia - bir vaqtning o'zida turli xil ommaviy axborot vositalarining taqdimotini ta'minlaydigan interfaol tizim - tovushli, animatsion kompyuter grafikasi, video ketma-ketligi. Masalan, bitta konteyner ob'ekti tarkibida matn, eshitish ... bo'lishi mumkin.

Audio dasturlarga kompyuter uchun Windows Media Player – bu sukut bo'yicha barcha versiyalariga kiritilgan media pleer operatsion tizim bu , audio va video formatlarini ijro etishdan tashqari , musiqiy disklar yaratishga imkon beradi. Uning to'liq a'zosi kompakt disklarini yozish dasturlari Mp3 audiodir , u maxsus tanlovni o'z ichiga oladi. U audio CD ma'lumotlarini o'z ichiga oladi. Demak Audio dasturning har bir nusxasi o'z ichiga MP3 pleer va Audio CD ma'lumotlarini oladi.

Video dasturning har bir nusxasi o'z ichiga : DVD va VHS larni va DVD Recorder ma'lumotlarini oladi. Dvd bu raqamli video disk . Bu raqamli formatda ma'lumotlarni saqlaydigan optik disk.

VHS(VIDEO HOME System ) bir vaqtlar ma'lumotlarni yozish , saqlash va olish uchun mashhur ombor edi. U magnit lenta g'altagida ma’umotlarni saqlaydi . Ma'lumotlar magnit lentada analog formatda saqlanadi.

2-savol. Internet protokollari nomi ostida birlashtiriladi ...? Jarayonni to'liq tasvirlab bering.

Internet tarmog‘ining asosiy yacheykalari ya’ni qismlari bu shaxsiy kompyuterlar va ularni o‘zaro bog‘lovchi lokal tarmoqlardir. Internet tarmog‘i – bu global tarmoq vakili hisoblanadi. Internet alohida kompyuterlar o‘rtasida aloqa o‘rnatibgina qolmay, balki kompyuterlar guruhini o‘zaro birlashtirish imkonini ham beradi. Agar biron bir mahalliy tarmoq bevosita internetga ulangan bo‘lsa, u holda mazkur tarmoqning har bir ishchi stansiyasi kompyuteri Internet xizmatlaridan foydalanish mumkin.Internet o‘z - o‘zini shakllantiruvchi va boshqaruvchi murakkab tizim bo‘lib, asosan uchta tarkibiy qismdan tashkil topgan:

1. texnik;

2. dasturiy;

3. axborot.

Internet tarmog‘ining texnik ta’minoti har xil turdagi kompyuterlar, aloqa kanallari (telefon, sun’iy yo‘ldosh, shisha tolali va boshqa turdagi tarmoq kanallari) hamda tarmoqning texnik vositalari majmuidan tashkil topgan. Internet tarmog‘ining dasturiy ta’minoti tarmoqqa ulangan xilma-xil kompyuterlar va tarmoq vositalarini yagona standart asosida ya’ni yagona tilda ishlashni ta’minlovchi dasturlar. Internet tarmog‘ining axborot ta’minoti internet tarmog‘ida mavjud bo‘lgan turli elektron hujjatlar, grafik rasm, audio yozuv, video tasvir, veb-sayt va hokazo ko‘rinishdagi axborotlar majmuasidan tashkil topgan. Internetning ikkita asosiy vazifasi bo‘lib, buning birinchisi axborot makoni bo‘lsa, ikkinchisi esa kommunikatsion vositasidir.
Internet axborot almashish standart qoidalar asosida amalgam oshiriladi . Internetdagi ma’lumotlarni uzatish qoidalari protokollar masalan: TCP/IP –TRASMISSION CONTROL PROTOKOL / INTERNET PROTOKOL deb ataladi.

TCP/IP protokolining axborotni uzatish usuli quyidagicha: TCP protokoli axborotni paketlarga ajratadi; IP protokoli orqali barcha paketlar qabul qiluvchiga uzatiladi va TCP protokoli tomonidan barcha paketlarning qabul qilinganligi tekshiriladi; barcha paketlar qabul qilingandan keyin TCP protokoli ularni tartibga soladi va yaxlit ko'rinishga keltiradi. Kompyuterlarning axborotlarni telefon tarmoqlari orqali yubora olishiga imkon beruvchi modem deb ataluvchi qurilmaning yaratilishi va rivojlanishi sababli faqatgina shaxsiy kompyuteri va telefoni bor millionlab kishilar tarmoqning maxsus qurilmalarisiz ham Internetdan foydalana olish imkoniyatiga ega bo'ldilar.

Internet protokoli turkumlari Internet protokoli (IP) ning o'zi bilan birga, TCP , UDP , HTTP va FTP kabi yuqori darajadagi protokollarning qo'shimcha imkoniyatlarini ta'minlash uchun IP bilan birlashtirilgan va eng ko'p ishlatiladigan tarmoq protokollaridan iborat majmuini o'z ichiga oladi. ARP va ICMP kabi past darajadagi Internet protokollari ham IP bilan birgalikda mavjud. Umuman , IP oiladagi yuqori darajadagi protokollar veb-brauzerlar kabi ilovalar bilan yanada yaqinroq hamkorlik qiladi, past darajadagi protokollar tarmoq adapterlari va boshqa kompyuter uskunalari bilan o'zaro ta'sir qiladi. Tarmoq bir-birining ustida ishlaydigan bir nechta protokollardan foydalanishga asoslangan. Keling, siz tez -tez uchraydigan va ular orasidagi farqni tushunishga harakat qiladigan asosiy Internet tarmoq protokollarini ko'rib chiqaylik. MAC yoki (Media kirishni boshqarish) mahalliy tarmoqdagi qurilmalarni aniqlash uchun ishlatiladigan past darajali protokol. Tarmoqqa ulangan har bir qurilma ishlab chiqaruvchi tomonidan taqdim etilgan yagona MAC manziliga ega. Mahalliy tarmoqlarda va barcha ma'lumotlar mahalliy tarmoqdan chiqib, qabul qiluvchiga etib kelgunga qadar mahalliy tarmoqqa kiradi, qurilmalarni belgilash uchun jismoniy MAC manzillari ishlatiladi. Bu siz tez -tez uchraydigan ulanish qatlami protokollaridan biridir. IP (Internet protokoli)- yuqori darajada, MAC orqasida joylashgan. U har bir qurilma uchun o'ziga xos bo'lgan va kompyuterlarning bir -birini tarmoqdan topishiga imkon beradigan IP -manzillarni aniqlash uchun javobgardir. U TCP / IP modelining tarmoq qatlamiga tegishli. Tarmoqlar bir -biriga murakkab tuzilmalarda ulanishi mumkin, bu protokol yordamida kompyuterlar maqsadli qurilmaga bir nechta mumkin bo'lgan yo'llarni aniqlay oladi va ish paytida bu yo'llar o'zgarishi mumkin. Protokolning bir nechta ilovalari mavjud, ammo bugungi kunda eng mashhurlari IPv4 va IPv6. ICMP (Internetni boshqarish xabari protokoli)- qurilmalar o'rtasida xabarlar almashish uchun ishlatiladi. Bu xato xabarlar yoki axborot xabarlar bo'lishi mumkin, lekin u ma'lumotlarni uzatish uchun mo'ljallanmagan. Bunday paketlar ping va traceroute kabi diagnostika vositalarida qo'llaniladi. Ushbu protokol IP -dan yuqori; TCP (uzatishni boshqarish protokoli) ICMP bilan bir xil darajada joylashgan yana bir yirik tarmoq protokoli. Uning vazifasi ma'lumotlarni uzatishni nazorat qilishdir. Ko'pgina dasturlar TCP, shu jumladan SSH, WWW, FTP va boshqalarni ishlatadi

1. Замонавий ҳуқуқ фирмаси замонавий ахборот технологияларидан фойдаланмасдан туриб иш қила олмайди. Ёш юрист асосий дастурлар билан компютер билан ишлаш кўникмаларига ега бўлиши керак: Microsoft office, интернетга кириш, булутли технологиялар билан ишлаш ва бошқалар.

Қуйидаги ҳолат келиб чиқади: ўз фаолиятини йўлга қўйиш ва йўлга қўйиш учун қандай дастурлар ишлаши керак?

Вазиятни баҳолаш, мавжуд вазиятга баҳо бериш, қандай дастурий таъминот ва хизматлардан фойдаланиши ва қандай мақсадларда фойдаланиши кераклигини санаб ўтинг?

2. Соғлиқни сақлаш органларининг расмий нашрлари, давлат статистикаси, ЖССТ, интернетдаги мустақил ахборот-таҳлилий firma ва агентликларнинг маълумотлари асосида соғлиқни сақлаш соҳасида иқтисодий таҳлил учун ахборот маҳсулотлари ва хизматларининг ролини аниқлаш.

1. Иқтисодий таҳлил учун ахборот маҳсулотларидан қандай фойдаланиш мумкин?

2. Ахборот маҳсулотлари ва хизматлари бозорининг енг муҳим таркибий қисмлари қайсилар?

3. Ахборот жамиятининг ўзига хос хусусиятлари нималардан иборат?

4. ахборотлашган жамият қуриш бўйича давлат ахборот сиёсатининг вазифаси тўлиқ ҳал етилганми?

5. Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари ўз фаолияти ҳақида жамоатчиликни мунтазам хабардор қилиб турадими?

Вазиятни баҳолаш, мавжуд вазиятга баҳо бериш, қандай дастурий таъминот ва хизматлардан фойдаланиши ва қандай мақсадларда фойдаланиши кераклигини санаб ўтинг?