Toshkent davlat yuridik instituti o. M. Mad aliyev prokuror nazorati

Qonunlar ijrosi ustidan
nazoratning mazmuni
Davlat boshqaruvi 
organlari sohasida 
qonunlarning aniq 
va bir xilda ijro 
etilishi ustidan 
prokuratura 
organlarining 
nazorati
Umumiy nazorat 
butun davlat hudu- 
dida qonunlarning 
bir xil va aniq baja- 
rilishini ta’minlash, 
qonuniylikning bir 
xil tushunilishini 
ta’minlash bilan 
birga jinoiy hodisalar 
va boshqa huquq- 
buzarliklaming 
oldini olish vazifa­
larini ham 
bajaradi
41

---

42

---

43

---

44

---

45

---

46

---

2-bob.
FUQAROLARNING HUQUQ VA ERKINLIKLARIGA 
RIOYA ETILISHI USTIDAN PROKUROR NAZORATI
2.1. Fuqarolarning huquq-erkinliklariga rioya etilishi ustidan
prokuror nazoratining mazmuni, predmeti va vazifalari
0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2001-yil 29-avgustda 
b o ‘lib o ‘tgan ikkinchi chaqiriq oltinchi sessiyasida Prezidentimiz 
I .A. Karimov o ‘z m a’ruzasida «Demokratik jamiyatda alohida fuqa- 
rolar emas, balki ularning qonuniy huquq va manfaatlari qanday 
himoya qilinayotgani prokurorlik nazoratining obyekti hisoblanadi»,1 
deb ta ’kidlagan edi.
Prokuratura organlarining huquqiy muhofaza fu n ksiyasi
— 
maxsus huquqiy institut bilan realizatsiya qilinadigan davlatdagi 
huquqiy muhofaza mexanizmining zvenolaridan biridir. K o‘p yillik 
statistik kuzatishlar shuni ko‘rsatadiki, fuqarolarning huquq va 
qonuniy manfaatlarini himoya qilishda so‘zsiz prokuratura organ­
larining roli faol (aktiv)ligidan dalolat beradi. Hozirgi vaqtda fuqa­
rolarning o ‘z huquqlarini m uhofaza qilish uchun prokuratura 
organlariga murojaatlari soni sudga m urojaat qilishdan 10 barobar 
ko ‘pdir.
0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida shaxslarning shun- 
day huquqiy maqomi prinsiplari mustahkamlab qo‘yilganki, ya’ni 
teng huquqlilik, huquq, erkinlik, majburiyatlarning kafolatlan- 
ganligi, huquq va majburiyatlarni suiiste’mol qilish taqiqlanganligi, 
Konstitutsiyaviy huquq va erkinliMarni qonunsiz chegaralashning 
taqiqlanishni qayd qilish mumkin. «Oilada, maktabda, m ehnat 
jamoasida, mahallada olib boriladigan axloqiy tarbiya, jamoatchilik 
fikrining kuchi, ommaviy axborot vositalari, ruhoniylaming obro‘- 
e ’tibori — ham m a-ham m asi odamlarimizda qonun buzilishi bilan
1 
LA. Karimov.
Adolat — qonun ustuvorligida. «Xalq so'zi» gazetasi, 2001-yil 
30-avgust.
47

---

bog'liq har qanday xatti-harakatlarga nisbatan barqaror qarshilikni 
shakllashtirishga qaratilmog‘i lozim»1.
0 ‘zbekiston R espublikasining «P ro k u ratu ra t o ‘g ‘risida»gi 
Q onuni 2-bobi «Fuqaroning huquqlari ham da erkinliklariga rioya 
etilishi ustidan nazorat» deb nom lanib, 24-m oddada nazorat pred- 
meti qayd qilingan. Unga ko‘ra, vazirliklar, davlat qo‘mitalari, 
idoralar, fuqarolarning o ‘zini o ‘zi boshqarish organlari, jam oat 
birlashmalari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar hamda vazir­
liklar, davlat qo‘mitalari va idoralarining harbiy qismlari, harbiy 
tuzilmalari, hokimlar va boshqa m ansabdor shaxslar tom onidan 
fuqaroning huquqlari ham da erkinliklariga rioya etilishi nazorat 
predmeti hisoblanadi.