Toshkent davlat universiteti falsafa fakulteti sotsiologiya bo


Eks-post-fakto eksperimente



Download 1,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/43
Sana29.01.2022
Hajmi1,11 Mb.
#416955
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   43
Bog'liq
umumiy sotsiologiya

3.Eks-post-fakto eksperimente. 
Sotsiologik tadqiqot amaliyotida undan foydalanilmaydi desa ham 
bo‗ladi. Lekin uning anchagina imkoniyatlari bordir va ehtimol u kelajakda 
keng ko‗lamda qo‗llaniladi. 
Ilk bor bu eksperiment amerikalik sotsiolog Elen Xristiansen 
tomonidan qo‗llangan. Uning mohiyati shundan, yuqorida tilga olingan 
eksperiment turlaridan farqli ravishda undan tadqiqotchi tomonidan biror-
bir o‗zgarishlar kiritilmaydi. Bunday impuls yoki sabab oldindan bo‗lib, 
uning harakatlari hozircha kuzatiladi. 
Ushbu turdagi eksperimentik misol tariqasida ko‗rib chiqish mumkin. 
Xristiansen quyidagi gipotezani tekshirib chiqishga qaror qildi: o‗quvchilar 
maktabda qanchalik ko‗p tayyorgarlik olsalar, ular iqtisodiy faoliyatga 
shunchalik muvaffaqiyatliroq kirishib ketadilar. 
1. Ma'lum taraqqiyotida 4 ta o‗rta maktablarning barcha o‗quvchilari 
haqida o‗n yilgi oldingi ma'lumotlar olindi.Ularning soni 2127 kishini 
tashkil etadi. Ulardan 1130 tasi 10 sinfni, 997 tasi maktabni tugatmay 7, 8, 
9 sinflardan ketishdi. 
2. Sermashaqqat mehnat natijasida 1194 tasi izlab topildi va ulardan 
intervyu olindi. Ulardan 671 tasi attestati borlar,523 tasi attestati 
yo‗qlardir. 
3. Ulardan 2 ta guruh: nazorat va eksperimental guruhlar tashkil 
etildi. Bu guruhlar yoshi bo‗yicha, sotsial xolati, o‗zlashtirish bo‗yicha 
tenglashtirishdilar.
Bu guruhlar faqatgina attestati bor yoki yo‗qligi bilan farqlandilar. 
Bu guruhlar asosiy ko‗rsatkichlar bo‗yicha bir-birlariga shunaday 
taqqoslandilarki, ayniqsa bu taqqoslanish asosiy bo‗lib ish haqini 
oshirilishi bo‗ldi, so‗rov asosida shuni aniqlandiki, nazorat guruhida maosh 
58 foizga oshgan, xuddi shu vaqtda eksperimental guruhda esa 92 foizga 
oshgan. 34 foizdagi farq muvaffaqqiyatli faoliyatning ma'lumot darajasiga 
bog‗liqligi haqidagi dastlabki gipotezaning yetarli isboti bo‗lib xizmat 
qildi. Shunday qilib biz sotsiologik tadqiqotlar metodlarining strukturasi 
qoidalari va turlarini: so‗rov, hujjatlarni o‗rganish va eksperimentlari
buning natijasida quyidagn xulosalarni qilishimiz mumkin. 
Tadqiqotlarda u yoki bu metodning mazmuni, strukturasi va tanlovi 


165 
tadqiqotning maqsadi, vazifasi va gipotezasi bilan belgilanadi. Bu 
metodlarni ishlab chiqishlikda batafsil va sermashaqqat mehnatni nazarda 
tutadi. Metoddan foydalanishning asosiy vazifasi — bu tadqiqot 
gipotezasini yoki inkor etish uchun empirik materiallarni to‗plashdir. 
Sotsiologik tadqiqotning oxirgi protsedurasi — bu empirik tadqiqotlar 
metodi tufayli olingan ma'lumotlarni olish va qayta ishlashdir. 

Download 1,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   43




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish