Toshkent davlat texnika universiteti mashinasozlik fakulteti

Majburiy sirkulyasiyali apparatlar
Quvurlarda, ayniqsa konsentrlangan mahsulotlarning bug‘latilishida, quyqa yig‘ilib qolishning oldini olish uchun 2-2,5 m/sek. dan past, ya’ni tabiiy sirkulyasiyali apparatlar ishlaydigan tezliklardan yuqori bo‘lgan sirkulyasiya tezliklari kerak bo‘ladi. Bunday yuqori tezliklarga tabiiy sirkulyasiya sharoitida ham erishish mumkin, lekin bunda isituvchi bug‘ bilan qaynayotgan eritma orasida haroratlarning juda katta foydali farqlari bo‘lishi kerak.
Majburiy sirkulyasiyali apparatlarda sirkulyasiya tezligi sirkulyasion nasosning ishlab chiqarish quvvati orqali aniqlanadi va quvurlardagi suyuqlik balandligi hamda bug‘ hosil bo‘lishining intensivligiga bog‘liq bo‘lmaydi. Bunday apparatlarda bug‘latish haroratlarning kichik foydali farqlarida (3-5^o S) hamda eritmalarning yuqori qovushqoqligiga effektiv o‘tadi. Apparat chiqariladigan isitish kamerasi (4), separator (1) va boshlang‘ich eritma uzatiladigan isitilmaydigan sirkulyasion quvur (2) ga ega. Mahsulot sirkulyasiyasi nasos (3) orqali amalga oshiriladi. Bug‘lanuchi eritma yuqori tezlik bilan harakatlanayotganda uning qaynashi qaynatish quvurlaridan chiqishdan oldin keladigan qisqa joyda sodir bo‘ladi.
Shu tariqa, qaynash zonasi isitish kamerasining eng yuqori qismiga ko‘chiriladi. Quvurlar uzunligining ko‘proq qismida suyuqlik biroz isiydi, xolos. Ushbu holat quyidagicha tushuntiriladi: quvurning pastki qismidagi bosim uning yuqori chetidagi bosimdan suyuqlik ustunining gidrostatik bosimi va quvurning gidravlik qarshiligiga teng bo‘lgan kattalikka yuqoriroq bo‘ladi. Qaynatish quvurlarida suyuqlik sathi baland bo‘lganda, butun sirkulyasion konturning aksariyat qismi suyuqlik bilan to‘lgan bo‘ladi, suyuqlik aralashmasi va ikkilamchi bug‘ning o‘z tarkibida bug‘ tutishi esa katta bo‘lmaydi. Shu sababli sirkulyasion nasos katta hajmdagi suyuqliklarni, asosan quvurlarning gidravlik qarshiligini engishga ketadigan energiyaning me’yoriy sarfida uzatish kerak bo‘ladi. Odatda majburiy sirkulyasiyali apparatlarda qo‘llaniladigan propellerli nasoslar ushbu talablarni qondiradi.