Тошкент давлат техника университети ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш тармоқ маркази

2.Ўтиш функциясини қуриш усуллари.



АБТ даги ўтиш жараёнлари тизим тезкорлиги ва барқарорлигининг кўлами ҳақида хулоса қилишга имкон беради.
АБТ сифати тўғрисида тўла хулоса қилишга Поғонали таъсирлардаги ўтиш жараёни имкон беради. Бундай таъсирлар тизимларда кўпроқ учрайди. Хатоликларни кўрганимиздек, АРС сифати тўғрисида алоҳида топширувчи ва тойдирувчи таъсирлар остида ҳукм чиқариш мумкин. Мисол учун АРС нинг намунавий тузилишини (8.4расм} ва, унда ф=0 бўлган ҳолатини кўрамиз.
Расмдаги ҳ(т) функция бўйича қуйидаги сифат кўрсаткичлари белгиланади:
1) барқарор қиймат — таъсир тикланиш аниқлили-
гини ифодалайди;
2) ростлаш вақти т_с - қуйидаги шартдан аниқланади: бўлганда : бу ерда ∆— тизим тезкорлигини ифодаловчи Параметр (одатда, );
3) чиқиш ё`ли катталигининг ўсиш тезлиги нуқтаи назаридан АБТ тезкорлигини ифодаловчи ортиқча ростлашгача бўлган вақт т;
4) тизим тебранишларини ифодаловчи максимал ростлаш:

5) хусусий тебраниш частотаси давомитизимнинг
хусусий тебраниш даври.
6) Тизимни сўнишининг логарифмик декременти д_стебраниш жараёнини сўниш тезлигини ифодалайди: бу ерда қ _имах ва қ_и+лмах – ўтиш жараёни эгри чизиғининг иккита ёнма-ён жойлашган экстремумнинг апмлитудалари. Логарифмик сўниш декременти қанча катта бўлса, ўтиш жараёнининг сўниши шунчалик тез бўлади.
7) Созланаётган катталикка ишлов беришнинг максимал тезлиги.
Ҳар қандай тебранувчан жараёнга эга бўлган ростлаш тизимларини кўрсатилган кўрсаткичларига қараб туриб ростланаётган катталикни рухсат этилган оғиш оралиғидан қанчалик ортиб кетиши мумкинлигини аниқлаш мумкин.
Умуман олиб қаралганда, автоматик бошқариш тизимларида 16.4-расмдагидан фарқли равишда, ўтиш жараёнлари турлича кўринишларда бўлиши мумкин. Ўтиш жараёнларининг барча кўринишларини асосан тўртта гуруҳга бўлса бўлади (16.5-расм).
1 гуруҳ. Тебранувчи жараён (8.5-расмдаги 1-егри чириқ). Бу жара­ён мувозанат ҳолатидан 5% гача ортиб кетиши мумкин бўлган қайта созлаш коэффиценти билан тавсифланади.