Toshkent davlat sharqshunoslik universititeti 3-kurs sirtqi moxt arab ingliz guruh talabasi Homitova Inobatning O‘rganilayotgan mamlakatlar tarixi fanidan tayyorlagan taqdimoti

Toshkent davlat sharqshunoslik universititeti 3-kurs sirtqi MOXT arab - ingliz guruh talabasi Homitova Inobatning O‘rganilayotgan mamlakatlar tarixi fanidan tayyorlagan taqdimoti

Mavzu: Rossiya imperiyasi mustamlakachiligi davrida markaziy osiyoda ijtimoiy fikr, madaniy-ma’rifiy va madaniy hayot. Jadidchilik

Reja:

1. Rossiya mustamlakachiligi davrida Markaziy Osiyo mintaqasida ilm-fan va madaniy hayot.

2. Markaziy Osiyoda Ijtimoiy fikr, madaniy-ma’rifiy va madaniy hayot.

3. Jadidchilik va uning ijtimoiy tarixiy mohiyati

Rossiya mustamlakachiligi davrida Markaziy Osiyo mintaqasida ilm-fan va madaniy hayot.

• O‘rta Osiyo xonliklarining siyosiy-iqtisodiy, harbiy jihatdan qoloqligi, tarqoqligi, o‘zaro adovatidan unumli foydalangan podsho Rossiyasi Turkistonni bosib olishga kirishgan. 1868 y. Buxoro xonligi, 1873 y. Xiva xonligi Rossiya vassaliga aylanib, siyosiy mustaqillikdan mahrum bo‘lgan. 1876 y. Qo‘qon xonligi tugatilib, 1867 yil tashkil etilgan Turkiston general-gubernatorligi tarkibidagi Farg‘ona oblastiga aylantirilgan. Shu tariqa o‘lkada chorizmning mustamlakachilik rejimi o‘rnatilgan.

Turkiston o‘lkasi xalqlari og‘ir mustamlaka sharoitida yashashlariga qaramay, ularning ijodkorlik faoliyati to‘xtab qolmagan. Buni Xiva xonligi misolida ham ko‘rishimiz mumkin, xususan Muhammad Rahimxon II (Feruz) (xonlik davri 1864-1910) davrida Xivada mashhur kutubxona tashkil etiladi. Kutubxona dunyoning turli burchaklaridan keltirilgan nodir qo‘lyozmalar bilan muttasil boyitib borilgan. O‘rta Osiyoda birinchi marta Xivada litografiya tashkil qilinib, noshirlik ishlari yo‘lga qo‘yiladi.

• Turkiston o‘lkasi xalqlari og‘ir mustamlaka sharoitida yashashlariga qaramay, ularning ijodkorlik faoliyati to‘xtab qolmagan. Buni Xiva xonligi misolida ham ko‘rishimiz mumkin, xususan Muhammad Rahimxon II (Feruz) (xonlik davri 1864-1910) davrida Xivada mashhur kutubxona tashkil etiladi. Kutubxona dunyoning turli burchaklaridan keltirilgan nodir qo‘lyozmalar bilan muttasil boyitib borilgan. O‘rta Osiyoda birinchi marta Xivada litografiya tashkil qilinib, noshirlik ishlari yo‘lga qo‘yiladi.