Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti moxt 2 kurs sirtqi arab ingliz guruh talabasi bo’riyev nurislomning yordamchi tarixiy fanlar fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

Salavkiylar erasi. Yaqin Sharqda Salavkiylar erasi juda keng tarqalgan edi. Salavka Aleksandr Makedonskiyning harbiy lashkarboshilaridan biri bo'lgan va Salavkiylar davlatini tuzgan. Salavkiylar sulolasi juda katta hududlarni egallagan va bu hududlarda turli kalendarlardan foydalanadigan turli xalqlar istiqomat qilgan. Shuning uchun Salavkiy erasi turlicha qo'llanilgan. U Bobilda Salavkiylar erasining boshi eramizdan avvalgi 311-yil 22-apreldan, Eronda eramizdan avvalgi 311-yil 7-fevraldan, kevinchalik eramizdan avvalgi 312-yil 10 -oktabrdan boshlangan. Salavkiy erasi bo'yicha yil hisobi Suriyadagi xristian aholisi o‘rtasida XIX asrga qadar saqlangan.
Diokletian erasi. Uzoq vaqt davomida Rim imperiyasida va Misrda yil hisobi Diokletian hukumat tepasiga kelgandan boshlab. ya’ni «Diokletian erasi»dan olib borilgan. Bu eraning boshlanishi 284-yil 29- avgust hisoblanadi. Lekin Diokletian hukumat tepasiga 17-sentabrda kelgan boisa-da, bu yerda Ptolemey misoli bo‘yicha Diokletian hukumat tepasiga I Totoda kelgan. Biroq bu yerda gap eramizdan avvalgi 26-yil kalendar islohotidan so‘ng Yulian kalendari bo‘yicha 29 avgustda tugaydigan Misr yilining bir maromda boshlanishi haqida bormoqda. Surilib boruvchi Misryili eramizning 284-yili H-iyunida boshlangan. Diokletian 21 yil davomida imperiyani boshqargan. LI irodali, mohir lashkarboshi va malakali rahbar bo'lgan. Diokletian erasi bo'yicha yil hisobi uning hukumatdan ketganidan so‘ng ham saqlangan. Bu astrologiya burjlarini aniqlashda katta ko'mak bergan. Shuningdek. Aleksandriya yepiskoplarining xristian pasxasi sanalarini hisoblashda ham qoilanilgan. Kevinchalik. xristianlar bu hisobda Diokletian nomini tilga olish yaxshi anas, degan fikrga kelishgan va uni «azob chekkanlar erasi»-«era muchenikov» nomi bilan almashtirishgan. Misr, Efiopiya, Sudan xristian koptlari uzoq vaqt aynan shu atamani qo'llab kelishgan.
Arxey erasi 900 mln yil davom etgan. Undagi dastlabki hayot ozidan hech qanday iz qoldirmagan. Bunga asosiy sabab chokindi qatlamlarning yuqori harorat va bosim tasirida korinishning ozgarib ketishidir. Organik birikmalardan ohaktosh, marmartosh, komirli moddalarning bolishi arxey erasida tirik organizmlar,bakteriyalar,kok-yashil suvotlari bolganligidan dalolat beradi. Arxeyning keyingi qatlamlaridan kolonial suvotlari ham topilgan.Arxeyning tog jinslarida koproq grafitlar uchraydi. Ular mikroorganizmlardagi organic birikmalarning tarkibiy qismi sanaladi.Ibtidoiy mikroorganizmlar yer osti boyliklari ohaktosh tog jinslaridagi temir, nikel, marganets, oltingugurt, neft va gazlarni hosil etgan. Arxey erasining ikkinchi yarmida fotosintez, jinsiy kopayish:kop hujayrali organizmlar paydo bolgan.