Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti moxt 2 kurs sirtqi arab ingliz guruh talabasi bo’riyev nurislomning yordamchi tarixiy fanlar fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

«Rimga asos solinishi erasi». O'rta asr tarixchilari «ab urbe condita» (a.u.b), ya'ni «shaharga asos solinishi» erasidan keng foydalanganlar. Dastlab Rim imperiyasida bu era shaharning yoshi haqida umumiy to'xtamga kelinmagani uchun keng tarqalmagan. Rimga asos solinishi masalasida o'nta turli sanalar taxmin qilinadi va bu 500 yil davomida bahsga sabab bo'lgan. Mark Terensiy Varron Rimga asos solinishi sanasini oltinchi olimpiadaning 3-yili - OL 6.3 tarzida qabul qilgan va bu keng tarqalgan. Rimliklar o'z shaharlariga asos solingan kunni har yili 21-aprelda bahorgi bayram sifatida nishonlagan. Varronning ma’lumotiga ko'ra. «av urbe condite» erasining boshlanishi eramizdan avvalgi 753-yil 21-aprelda qabul qilingan.
Nabonassar erasi. II asrda yashagan qadimgi grek astronomi Klavdiy Ptolemevning mehnatlari tufayli Nabonassar erasi keng tarqalgan. Ptolemey «Podsholar qoidalari» asarida Bobil, Ossuriya, Eron podsholarining nomlari va ular hukmronlik qilgan yillarini bergan. «Podsholar qoidalari» quyidagilarni o‘z ichiga oladi: 1) unda 365 kundan iborat Misr yili qo'llaniladi; 2) u yoki bu podshoning hukmronligi davri qaysi oydan boshlanishidan qat'iy nazar, I-Totaning boshlanishi bo'lib hisoblangan, ya‘ni shu yilning birinchi kuni Yulian kalendari bo'yicha eramizdan avvalgi 747-y il 26-fevral Nabonassar erasining davri bo‘lib hisoblanadi.
Avgust erasi. Imperator Avgust eramizdan avvalgi 27-yilda imperator bo'lgan boisa-da. «Avgust hukmronligi» yil hisobi eramizdan avvalgi 43-yil 1-avgustdan, «Rimga asos solinishi» erasining 771-yilidan, ya’ni Avgust konsul bo'lgan yildan boshlab hisoblanadi. Tez fursatda eramizdan avvalgi 31-y i 1 2-sentabrdan Aksi yonida bo'lib o'tgan jangda Misr Rim qo‘l ostiga o'tadi va bu yerda yil hisobi «Avgustning Misrdagi hukmronlik qilishi» erasi bo'yicha olib boriladi. Bu eraning boshi Avgustning Aleksandriyaga kelgan kunidan eramizdan avvalgi 30-y i 1 1-avgust deb qabul qilingan. Eramizdan avvalgi 30-yiIda Misr kalendarining 1 Totasi 31-avgustga mos keladi. birinchi avgust esa oltinchi mesoriga to'g'ri keladi. Bunda Yulian kalendarida har to'rt yilda bir marta kabisa yili boiishini hisobga olish zarur. Lekin Yuliy Sezar vafotidan so'ng Rim kohinlari har to'rt yilda emas, balki 3 yilda qo'shimcha kunlarni joriy qilishgan. Natijada, eramizdan avvalgi 30-yilga kelib ikkita ortiqcha kun paydo boiadi. Shunga ko‘ra hisoblasak, imperator Avgust Aleksandriyaga birinchi avgustda borgan, lekin Misr kalendari bo‘yicha bu oltinchi emas, balki sakkizinchi mesori kuni hisoblanadi. Misr kalendarining o'rnini Aleksandr yil hisobi egallaganidan so'ng va imperator Avgustning bir yil hisobidan ikkinchi yil hisobiga o'tish uslubini joriy qilganidan so'ng, l-avgust=8 mesori yoki 1 tota=29 avgust tarzida qabul qilingan