Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti I. M. Haydarov, M. M. Askarov

3. Mustaqillik yillarida Qoraqalpog‘iston Respublikasi iqtisodiyoti 
Hozirgi kunda O‘zbekiston 
markaziy byudjetidan Qoraqalpog‘istonga 
berilayotgan subvensiya, ya’ni moliyaviy yordam miqdori 9 milliarddan oshiq 
so‘mni, yoki butun Qoraqalpog‘iston byudjeti xarajatlarining 7-5 %ni tashkil 
etmoqda. O‘zbekiston hukumatining amaliy yordami qoraqalpoq xalqining fidoiy 
mehnati tufayli keyingi yillarda Qoraqalpog‘istonda aholi turmush sharoitini 
yaxshilash, tub iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish borasida qator ijobiy natijalarga 
erishildi. Eng avvalo, elda tinchlik va barqarorlik mustahkamlandi. Hamjihatlik bilan 
yurt istiqboli yo‘lida mehnat kilishga sharoit yaratildi. 
Respublikada mulkchilikning yangi shakllari paydo bo‘la boshladi. Ishlab 
chiqarish va xizmat ko‘rsatish sohasida nodavlat sektorning xissasi oshib bordi. 
Sanoat, qishloq xo‘jaligi va savdoda nodavlat sektori xissasi 80-90 %ni tashkil 
etmoqda. Respublika iqtisodiyotining boshqa yo‘nalishlarida ham islohotlar izchil 
amalga oshirila boshlandi. Jumladan, bank tizimida xam jiddiy islohotlar amalga 
oshirildi. Bu yerda davlat banklar bilan birga tijorat va xususiy banklari ham faoliyat 
ko‘rsatmoqda. Agrosanoat banki va sanoat-qurilish banki ixtisoslashtirilgan 
hissadorlik tijorat banklariga aylantirildi. “Tadbirkorbank”, “Asakabank”, 
“Aloqabank”, “Sabzavotbank”, “Zaminbank”, “Turanbank”, “Savdogarbank”, 
“G‘allabank” kabilarning Qoraqalpog‘iston bo‘limlari tashkil etildi. 
Qoraqalpog‘iston tarixida birinchi marta Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy banki 
tashkil etildi. Qoraqalpog‘istonda ulgurji va birja savdosi bilan Shug‘ullanuvchi 
xissadorlik uyushmalari keng faoliyat ko‘rsatmoqda. Tovar ishlab chiqaruvchilar, 
iste’molchilar va ishbilarmonlarning butun imkoniyatlarini ishga solish maqsadida 
ularning erkinligi va teng huquqligini ta’minlash choralari ko‘rildi. 
Qoraqalpog‘istonda 51 ta mayda ulgurji tizim, Shu jumladan 4 ta savdo uyi, 35 
ta mayda ulgurji savdo do‘konlari va omborlar, 32 ta ko‘tara savdo bazasi xamda 
O‘zbekiston tovar xomashyo birjasining Qoraqalpog‘iston bo‘limi, 19 ta supermarket 

---

184 
do‘konlari faoliyati yo‘lga qo‘yildi. 1999-yilning 1-yanvarigacha bo‘lgan 
ma’lumotlarga qaraganda xususiylashtirishdan tushgan mablag‘larning umumiy 
xajmi 650 million so‘mni tashkil etdi. Uning 20% respublika ijtimoiy taraqqiyotiga 
ajratildi. 50% esa tadbirkorlarni qo‘llab-quvvatlash maqsadida imtiyozli kreditlar 
ajratishga sarflandi. Shu bilan birga Qoraqalpog‘iston Respublikasi davlat mulkini 
xususiylashtirish qo‘mitasi xususiylashtirilgan korxonalar va tadbirkorlarni qo‘llab-
quvvatlash maqsadida 13,8 million so‘m kredit ajratdi. 2000 -yilga kelib 2932 ta 
sanoat korxonasi xususiylashtirildi. Bozor fondining faoliyati sezilarli ravishda 
faollashdi. 2000-yilga kelib respublika fond birjalari filiallarida 958 million so‘mlik 
aksiyalar sotildi. Respublikada 7807 - ta kichik va o‘rta ishbilarmon korxonalari, 
8977 ta yakka tartibdagi tadbirkorlar ro‘yxatga olindi. 1996-yil yakunlariga ko‘ra 
ishlab chiqarilgan mahsulot xajmi 10 mlrd 355,7 mln so‘mni tashkil etdi. Jami sanoat 
ishlab chiqarish hajmida nodavlat korxonalarining ulushi 90% ga o‘sdi. Respublikada 
1996-yilda amaldagi narxlarda 10 mlrd 7 54,4 mln so‘mlik sanoat mahsuloti ishlab 
chikarildi.1991-2010 -yillarda hududda gaz va gaz kondensati, shisha, kungaboqar 
yog‘i, kalsiylashtirilgan soda, vermikulit konsentrati, talkomagnezit, glitserrizin 
ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yildi. Paxtadan ip ishlab chiqarish, ip gazlamalari, tayyor 
trikotaj buyumlar, iste’mol mahsulotlaridan un, makaron, mineral suvlar ishlab 
chiqarish ko‘paydi. Yigma temir-beton konstruksiyalari va detallari, toshdan bezakli 
materiallar tayyorlash, qandolatchilik mahsulotlari, o‘simlik yog‘i, uzum vinosi, 
salqin ichimliklar, osh tuzi ishlab chiqarish sohalari o‘sdi. Sanoatda bir qator ijobiy 
o‘zgarishlar yuz berdi. Jumladan, 1995-yilda Xo‘jayli shahrida shisha idishlar zavodi 
qurilib foydalanishga topshirildi. 1996-yilda Qo‘ng‘irotda “Urga” gaz sanoati 
korxonasida gaz kondensati va tabiiy gaz qazib chiqarilishi boshlab yuborildi. 
Aholini gaz bilan ta’minlash darajasi 83% ga etdi. “Qoraqalpoqqurilish” aksionerlik 
jamiyatida Italiya firmalarining yuqori sifatli jihozlari bilan ta’minlangan, yiliga 60 
ming kv.m. marmar bloklari va plitalari ishlab chiqaradigan yangi mramor sexi 
ochildi. “Nukusun” zavodida esa spirt ishlab chiqaradigan yangi sex qurildi. Yengil 
sanoat ishlab chiqarishning bazasi kengaya bordi. 1993-yili Nukusda “Kateks” 
to‘qimachilik majmuasi, 1995-yili Ellikqal’a tumanida “Elteks” to‘qimachilik 
majmuasi foydalanishga topshirildi. 
Nukus va Qo‘ng‘irot un kombinatlari, To‘rtko‘lda 3 mln shartli banka konserva 
mahsulotlari ishlab chiqaradigan zavod, Ellikkal’a tumanida esa Shunday quvvatga 
ega konserva sexi foydalanishga topshirildi. 1995-yilda Qo‘ng‘irot tumanida 
Markaziy Osiyoda yagona 600 mln dollarga qiymatga ega yiliga 190 ming tonna 
kalsiyli soda ishlab chiqaradigan zavod qurilishi boshlandi. Zavod tarkibida kimyoviy 
yo‘l bilan ekologik toza va energiya sarflanmaydigan kaustik soda ishlab chiqarish 
ham ko‘zda tutilgan edi.
Qoraqalpog‘iston Respublikasida yengil sanoatni rivojlantirish, jumladan, paxta 
yetishtirishda zamonaviy texnologiyalarni, madaniy o‘simliklarning yangi navlarini 
sohaga joriy etish asosida ishlab chiqarish samaradorligini ta’minlashga alohida 
e’tibor qaratilayotir. 2016-yilda bu yo‘nalishda uchta yangi korxona tashkil etilib, 
to‘rttasi modernizatsiya qilinadi. 2000 -yili Nukus shahrini Xo‘jayli tumani bilan 
bog‘laydigan ulkan ko‘prik, 2001-yilda 345 kilometrlik Nukus-Sultonuvaystog‘-

---

185 
Miskin-Uchquduq-Tinchlik-Navoiy temir yo‘li ishga tushirildi. Yuzlab kilometr 
avtomobil yo‘llari rekonstruksiya qilindi. Bu ravon yo‘llarning uzunligi 4 ming 100 
kilometrdan oshib ketdi. Bu yo‘nalishdagi ishlar izchil davom ettirilmoqda.
Yer osti boyliklarini izlash, qazib olish va ulardan samarali foydalanishga ham 
alohida e’tibor qaratilmoqda. Xorijlik sheriklar bilan “Jel”, “G‘arbiy Orol” kabi 
istiqbolli konlar ochildi. “Ustyurt va Orol dengizi atroflarida geofizika ishlarini 
amalga oshirishni kuchaytirish” dasturiishlab chiqildi. Unga ko‘ra, Ustyurt 
kengliklarida seysmik tadqiqotlar jadal olib borilmoqda. Ayniqsa, “O‘zbekgeofizika” 
aksiyadorlik jamiyatining “Ustyurt geofizika ekspeditsiyasi” filiali jamoasining sa’y-
harakatlari tahsinga munosib. Hozir kuniga 45 ming kubometr gaz berayotgan 
“Tillali”, “Sayxun”, “In’om”, “Arslon” singari yangi konlar ana Shu ekspeditsiya 
izlanishlarining samarasidir. Bugun dunyo xalqlarining e’tiborini tortayotgan, 
havasli, hayratli nigohlariga sabab bo‘layotgan Ustyurt gaz-kimyo majmuasi 
Prezidentimiz tashabbusi bilan barpo etildi. Asrlar osha qaqrab yotgan bepoyon 
dashtda ulkan ishlab chiqarish quvvati qad rostladi. Korxona jahonning nufuzli 
nashrlari tomonidan 2012-yilning eng yaxshi loyihasi, deb topildi. 2014-yili nufuzli 
“Infrastructure Journal” xalqaro nashri mazkur loyiha qurilishini “2014-yilning neft-
gaz sohasidagi eng yirik bitimi”, deb e’lon qildi. Umumiy qiymati 4 milliard AQSh 
dollarini tashkil etgan bu mashhur loyiha amalga oshirilishi mamlakatimiz sanoati 
rivojini yangi bosqichga ko‘tarishi `shubhasiz. Hozir bu yerda yiliga 4,5 milliard kub 
metr gaz qayta ishlanmoqda. Buning samarasida xalqimiz ehtiyoji va eksport uchun 
3,7 milliard kub metr gaz, 387 ming tonna polietilen, 83 ming tonna polipropilen, 102 
ming tonna piroliz distillyati va boshqa qimmatbaho mahsulotlar ishlab 
chiqarilmoqda.
Qoraqolpog‘istonda 1991-2000-yillar orasida mulkni davlat tasarrufidan 
chiqarish va xususiylashtirish natijasida 144 ta sanoat korxonasidan 113 tasi 
mulkchilikning turli shakllariga o‘tib ishlay boshladi. Lekin ko‘p sanoat 
korxonalarining asosiyishlab chiqarish fondlari (dastgohlar, mexanizmlar) holati 
eskirganligi sezilib qoldi. Ularning eskirish darajasi 35 %dan yuqori edi. Eng avvalo, 
yigiruv-tikuv fabrikalari, go‘sht-sut va oziq-ovqat sanoati korxonalari (konserva 
zavodi, vino zavodi) ishlab chiqarish parklarini yangilash talab etildi. 
Qoraqalpog‘istonda mehnatga layoqatli aholining asosiy qismi qishloqda 
istiqomat qiladi. Agrar sektorda ham iqtisodiy qayta qurish, bozor munosabatlariga 
o‘tish ro‘y berdi. Xususan, 1997-yil 1-yanvar holatiga respublikada 263 ta qishloq 
xo‘jalik korxonasi faoliyat ko‘rsatardi. Nodavlat sektorning jami ishlab chiqarilgan 
mahsulotdagi ulushi 98,3% ni tashkil etdi. Paxta yetishtirishda nodavlat 
korxonalarning xissasi 97 -,8% ni, donchilikda 98,1% ni, kartoshkachilikda 99,7 - % 
ni, sabzavotchilikda 98,8% ni, polizchilikda 95,1% ni, bog‘dorchilikda 98,5% ni, 
pillachilikda 100% ni, go‘sht yetishtirishda 98,9% ni, sut va tuxum ishlab chiqarishda 
99,4% ni, qoraqul teri va jun yetishtirishda 100% ni tashkil etdi. 
Mustaqillik yillarida Qoraqalpog‘istonda dehqonchilikda ekin maydonlarining 
tarkibi o‘zgardi. G‘alla maydonlari ekin maydonlarining 35,8% ni tashkil etdi. 
Bug‘doy va kartoshka yetishtirish 3 marta, uzum etishtirish 4 martaga ko‘paydi. 
Qoraqalpog‘istonda dehkon fermer xo‘jaliklari tashkil etish bo‘yicha yetarli tajriba 

---

186 
to‘plandi. 1998-yilga kelib 1686 ta fermer shirkatlar uyushmalari tashkil etildi. 
Ellikqal’a tumanida mavjud 14 ta jamoa xo‘jaliklari dehqon-fermer xo‘jaliklari 
uyushmasiga aylantirildi. Dehqonlarga meros qilib qoldirish huquqi bilan yerlar uzoq 
muddatga 
ijaraga 
berildi. 
Lekin 
Qoraqalpog‘istonda 
ana 
Shu 
tajribani 
ommalashtirishga mutlaqo e’tibor berilmadi. 
1992-yili Qoraqalpog‘iston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi 
tashkil etildi. 1992-2000 -yillarda Jahon Banki, Yevropa Taraqqiyot Banki va boshqa 
moliyaviy tashkilotlar bilan 100 ortiq shartnomalar tuzildi. Respublikada 303dan 
ortiq qo‘shma korxonalar faoliyat ko‘rsatmoqda. Qoraqalpog‘iston Respublikasining 
tashqi savdodagi asosiy sheriklari Rossiya, AQSH, Janubiy Koreya, Shveysariya, 
Niderlandiya hisoblanadi. Asosan paxta tolasi, toladan olinadigan mahsulotlar, qayta 
ishlangan neft mahsulotlari sotiladi. Eksport qilingan tovarlar hajmi 1996-yilda 122 -
,9 mln dollarga teng bo‘ldi. G‘arb mamlakatlariga eksport qilingan xom ashyo 113,6 
mln dollarni tashkil etdi. Paxta tolasi jami eksport mahsulotlarining 95% ni tashkil 
etdi. Tashqi savdo aylanmasida importning salmog‘i 1996-yilda 46,2% ni tashkil 
kildi. Import mahsulotlari tarkibiga asosan xalq iste’mol mollari, qora va rangli 
metallar, oziq-ovqat mahsulotlari kiradi. Yaqin xorijiy mamlakatlardan asosan 
shakar, bug‘doy, mashina va jihozlar, agregatlar va ularning ehtiyot qismlari, 
quvurlar, avtomashinalar, ishlab chiqarishni komplektlovchi materiallar keltirildi. 
Lekin respublikaning imkoniyatlaridan to‘la foydalanilmayapti. Masalan, 1999-yili 
respublika hududida 70 ga yaqin foydali qazilma konlari aniqlandi. 
Mustaqillik yillarida Qoraqalpog‘istonda ijtimoiy sohalar rivojlanishiga e’tibor 
kuchaydi. Respublika aholisi 1,5 mln kishiga ko‘paydi. O‘zbekiston Respublikasi 
Vazirlar Mahkamasi 1992-yili 2-sentabrda “Qoraqalpog‘iston Respublikasi 
hududidagi tabiiy ofatlar oqibatlarini bartaraf etish, ijtimoiy va ekologik 
muammolarni yechishni jadallashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 405-sonli 
qarorini qabul qildi. Qoraqalpog‘iston Respublikasi aholi punktlarini elektrlashtirish 
to‘la hal qilindi. Aholini toza ichimlik suvi bilan ta’minlash darajasi 59,5% ga etdi. 
1992-1996- yillarda Tuyamo‘yin suv omboridan respublika aholi punktlariga 2 ming 
885 km vodoprovod tarmog‘i olib kelindi. 4057,5 km gaz tarmoqlari yetkizildi va 
tabiiy gaz bilan ta’minlash 85,4% ni, Shu jumladan, shaharda 99,4% ni, qishloqda 7 
2,4% ni tashkil etdi. Ko‘plab sog‘liqni saqlash ob’ektlari, kasalxonalar, poliklinikalar, 
tug‘ruqxonalar va turar-joy binolari qurildi. 
Mustaqillik yillarida mamlakatimizning shimoliy mintaqasi – Qoraqalpog‘iston 
Respublikasida ham keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirildi. Hududni ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlantirish, aholi farovonligini yuksaltirishga qaratilgan alohida e’tibor 
yuksak samaralar berdi. Puxta o‘ylangan, boqichma-bosqich amalga oshirilayotgan 
izchil islohotlar tufayli Qoraqalpog‘iston Respublikasi oddiy agrar o‘lkadan 
zamonaviy ishlab chiqarish va ijtimoiy-iqtisodiy infratuzilmasi, transport-
kommunikatsiya tarmoqlari rivojlangan mintaqaga aylandi. Mustaqillik yillarida bu 
zaminda amalga oshirilgan ulkan bunyodkorlik ishlari, ro‘y bergan o‘zgarish va 
yangilanishlar haqida uzoq gapirish mumkin. Markaziy Osiyoda yagona, sahro 
bag‘ridagi mo‘jiza –Qo‘ng‘irot soda zavodi, Xo‘jayli shisha zavodi, “Markaziy Osiyo 
bezak toshlari” qo‘shma korxonasi, Qo‘ng‘irot karbid, Nukus marmar va kabel 

---

187 
zavodlari, O‘rga gaz koni, “Elteks” va “Kateks” kabi zamonaviy ishlab chiqarish 
obyektlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, Toshkent axborot 
texnologiyalari universititetining Nukus filiali, Olimpiya zaxiralari kolleji binolari, 
o‘nlab umumta’lim maktablari, litsey va kollejlar, bolalar sporti, bolalar musiqa va 
san’at maktablari... Bunday muhtasham inshootlar istiqlol sharofati tufayli barpo 
bo‘ldi.
Istiqlolning dastlabki yilidayoq minglab aholini ichimlik suvi bilan ta’minlagan 
243 kilometrlik Tuyamo‘yin-Nukus-Chimboy-Taxtako‘pir suv tarmog‘i ishga 
tushirildi. 1991-2010 -yillarda hududda gaz va gaz kondensati, shisha, kungaboqar 
yog‘i, kalsiylashtirilgan soda, vermikulit konsentrati, talkomagnezit, glitserrizin 
ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yildi.
Xalqimizning uzog‘ini yaqin, og‘irini yengil qilish borasida amalga oshirilgan 
ulkan bunyodkorlik ishlari eng savobli ishlardan bo‘ldi. Bu sohada ham islohot 
islohot uchun emas, avvalo, inson uchun, uning manfaatlari uchun degan ezgu g‘oya 
doimiy ustuvor vazifa bo‘lib kelmoqda. 2000 -yili Nukus shahrini Xo‘jayli tumani 
bilan 
bog‘laydigan 
ulkan 
ko‘prik, 
2001-yilda 
345 
kilometrlik 
Nukus-
Sultonuvaystog‘-Miskin-Uchquduq-Tinchlik-Navoiy temir yo‘li ishga tushirildi. 
Yuzlab kilometr avtomobil yo‘llari rekonstruksiya qilindi. Bu ravon yo‘llarning 
uzunligi 4 ming 100 kilometrdan oshib ketdi. Bu yo‘nalishdagi ishlar izchil davom 
ettirilmoqda.
Yer osti boyliklarini izlash, qazib olish va ulardan samarali foydalanishga ham 
alohida e’tibor qaratilmoqda. Xorijlik sheriklar bilan “Jel”, “G‘arbiy Orol” kabi 
istiqbolli konlar ochildi. “Ustyurt va Orol dengizi atroflarida geofizika ishlarini 
amalga oshirishni kuchaytirish” dasturiishlab chiqildi. Unga ko‘ra, Ustyurt 
kengliklarida seysmik tadqiqotlar jadal olib borilmoqda. Ayniqsa, “O‘zbekgeofizika” 
aksiyadorlik jamiyatining “Ustyurt geofizika ekspeditsiyasi” filiali jamoasining sa’y-
harakatlari tahsinga munosib. Hozir kuniga 45 ming kubometr gaz berayotgan 
“Tillali”, “Sayxun”, “In’om”, “Arslon” singari yangi konlar ana Shu ekspeditsiya 
izlanishlarining samarasidir. 
Qoraqalpog‘iston Respublikasida yengil sanoatni rivojlantirish, jumladan, paxta 
yetishtirishda zamonaviy texnologiyalarni, madaniy o‘simliklarning yangi navlarini 
sohaga joriy etish asosida ishlab chiqarish samaradorligini ta’minlashga alohida 
e’tibor qaratilayotir. 2016-yilda bu yo‘nalishda uchta yangi korxona tashkil etilib, 
to‘rttasi modernizatsiya qilinadi.
Shu yilning ikkinchi choragida momiq ishlab chiqarishga ixtisoslashtirilgan 
“Bunyodbek-Xo‘jayli” oilaviy korxonasi foydalanishga topshiriladi. Yil oxirigacha 
“Yoqubova Gavhar” fermer xo‘jaligi kalava ip ishlab chiqara boshlaydi. Ellikqal’ada 
“Global national-tex” sho‘ba korxonasida jinsi mato ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yiladi. 
Amudaryo tumanidagi “Kameks-KK” korxonasida momiq, Kegeyli tumanidagi 
“Avto Qayip mayshi” mas’uliyati cheklangan jamiyatida oyiga 50 ming juft paypoq 
ishlab chiqariladi. “To‘rtko‘l omad tekstil” mas’uliyati cheklangan jamiyatida 
zamonaviy texnologiyalar joriy etilib, yangi ish o‘rinlari yaratilmoqda. Bunday 
misollarni ko‘plab keltirish mumkin.

---

188 
Mustaqillik yillarida qishloq xo‘jaligi sohasida mutlaqo yangi va samarali 
iqtisodiy munosabatlar joriy etildi. Yer o‘z egasini topdi. Bugun Qoraqalpog‘iston 
fermerlari qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining asosiy qismini yetkazib berish bilan 
birga, qishloq taraqqiyotida hal qiluvchi ijtimoiy-siyosiy kuchga aylanib bormoqda.
Mamlakatimizning barcha hududlarida bo‘lgani kabi Qoraqalpog‘iston 
Respublikasida ham Prezidentimiz tashabbusi bilan barpo etilayotgan namunaviy 
loyihalar asosidagi uy-joylarga talabgorlar tobora ko‘paymoqda. Barcha sharoitlarga 
ega bunday zamonaviy uylarda minglab oilalar baxtli hayot kechirmoqda. Uy 
to‘ylariga kelin to‘ylari ulanib ketayotir.
Yosh avlodning hech kimdan kam bo‘lmagan sharoitlarda ta’lim-tarbiya olishi, 
iste’dod va salohiyatini yuzaga chiqarishi uchun zarur sharoit yaratish davlatimiz 
siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biridir. O‘tgan davr mobaynida hududda 
zamonaviy sharoitlar yaratilgan 99 kasb-hunar kolleji, 9 akademik litsey 
foydalanishga topshirildi. 2015-yilda 9 ming 700 o‘rinli 22 ta zamonaviy maktab 
binosi barpo etildi. Ayni paytda hududdagi 370 umumta’lim va ixtisoslashtirilgan 
maktablarda 170 mingdan ziyod o‘g‘il-
qizlar 
zamonaviy 
bilimlarni 
o‘rganmoqda.
O‘tgan 
yili 
Nukus 
shahri 
markazida 2,5 milliard so‘mlik loyiha 
asosida bunyod etilgan va barcha 
qulayliklarga 
ega 
“Baxt 
uyi” 
foydalanishga topshirildi. Inson baxt 
uchun dunyoga keladi. Bu borada 
mamlakatimizda 
yoshlarga 
doimiy 
g‘amxo‘rlik 
ko‘rsatilmoqda. 
Prezidentimizning 2014-yil 6-fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasida yoshlarga oid 
davlat siyosatini amalga oshirishga qaratilgan qo‘shimcha chora-tadbirlar 
to‘g‘risida”gi qarori ijrosi doirasida Nukus shahri, Amudaryo, Ellikqal’a, Beruniy, 
Xo‘jayli tumanlarida ijtimoiy hayotda faol bo‘lgan yuzlab yosh oilalarga “Kamolot” 
uylari topshirildi.
Nukus shahrida ham keng ko‘lamli bunyodkorlik va obodonlashtirish ishlari 
amalga oshirildi va bu boradagi ishlar izchil davom ettirilmoqda. Temir yo‘l vokzali, 
I.Savitskiy nomidagi san’at muzeyi tanib bo‘lmas darajada zamonaviy qiyofa kasb 
etdi. Shaharning Qoraqalpog‘iston, Amir Temur, To‘lepbergen Qaipbergenov 
ko‘chalarida qad rostlagan ko‘p qavatli zamonaviy uylarga ko‘chib o‘tgan yuzlab 
oilalar hayotiga o‘zgacha Shukuh kirdi. Shahar markazidan oqib o‘tuvchi Do‘stlik 
kanalining ikki qirg‘og‘i bo‘ylab 2,5 kilometr masofada ko‘plab ko‘ngilochar, dam 
olish obyektlari ishga tushirildi.
Xalqaro Orolni qutqarish jamg‘armasi Nukus filiali tomonidan 2014-yilda 
Mo‘ynoq tumanida, Orol dengizining Axantay qismida 1500, Oqqum qismida 34 
gektarlik saksovulzor – sun’iy o‘rmon barpo etildi.
Ayni paytda xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikda 90 million AQSh dollari 
miqdoridagi loyiha asosida Orol dengizining qurigan qismida cho‘llanishdan 

---

189 
himoyalovchi mitti o‘rmonlar bunyod etishga kirishilayotgani ham hudud aholisi 
turmush farovonligini yuksaltirish borasidagi ezgu ishlarning davomidir.
Mustaqillik inshootlaridan yana biri Qo‘ng‘irot soda zavodidir. Ko‘plab sohalar 
uchun zarur xomashyo – kalsiylashtirilgan soda ishlab chiqarayotgan ushbu yirik 
korxona o‘z mahsulotining aksariyatini eksportga yo‘naltirmoqda. O‘tgan yili 
korxona xorijlik buyurtmachilarga 24 - ming tonna mahsulot yetkazib berdi. Ichki 
bozorda “Kvars”, “Asl oyna” aksiyadorlik jamiyatlari, “O‘zkimyosanoat” 
aksiyadorlik jamiyati, “O‘zbekneftgaz” milliy xolding kompaniyasi Qo‘ng‘irot soda 
zavodining asosiy buyurtmachilaridir.
Mamlakatimiz sog‘liqni saqlash tizimida amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli 
islohotlar samarasida aholiga tibbiy xizmat ko‘rsatish sifati va samaradorligi tubdan 
yaxshilandi. Bugun olis ovullar aholisi ham zamonaviy tibbiy xizmatdan bahramand 
bo‘layotir. Chekka tuman va qishloqlardagi tibbiy muassasalarning ham moddiy-
texnik bazasi mustahkamlandi. Bu biz, mutaxassislarni ham yanada samarali 
ishlashga undamoqda, – deydi Mo‘ynoq tumani tibbiyot birlashmasi bosh shifokori 
o‘rinbosari J.Davletova. – Bugun oddiy qishloq shifokori ham bemorga to‘g‘ri 
tashxis qo‘yib, zamonaviy uskunalar yordamida samarali davolay oladi. Bularning 
barchasi Prezidentimiz rahnamoligida aholi salomatligini muhofaza qilishga 
qaratilayotgan doimiy e’tibor samarasidir.
“Sog‘lom ona va bola yili” Davlat dasturi ijrosi doirasida oilani, onalik va 
bolalikni muhofaza qilish, aholi salomatligini mustahkamlash bo‘yicha amalga 
oshirilayotgan keng ko‘lamli ishlar mustaqilligimizning birinchi kunlaridan belgilab 
olingan eng muhim vazifalarning izchil davomidir. 
Bugun Qoraqalpog‘iston shifokorlarining Buyuk Britaniya, Yaponiya, Janubiy 
Koreya, Polsha va boshqa ko‘plab xorijiy mamlakatlarda malaka oshirishi, ilg‘or 
tajribalarni qo‘llashi oddiy holga aylandi.
Prezidentimiz rahnamoligida amalga oshirilayotgan bunday keng ko‘lamli 
islohotlar 
iqtisodiyotimizning 
barqaror 
rivojlanishi, 
xalqimiz 
farovonligini 
yuksaltirishga mustahkam zamin bo‘lib xizmat qilmoqda. Mustabid tuzum davrida 
chekka hudud sifatida mutlaqo e’tibordan chetda qolgan Qoraqalpog‘iston 
Respublikasi bugun ana Shunday taraqqiyot yo‘lidan dadil bormoqda. Bugunidan 
mamnun va ertangi kuniga ishonchi qat’iy bo‘lgan Qoraqalpog‘iston xalqi Vatanimiz 
mustaqilligining 25 -yillik bayramini munosib kutib olishga hozirlik ko‘rmoqda. Bu 
ularning Shukronalarida, mamnun chehralarida yaqqol aks etmoqda.