Toshkent davlat sharqshunoslik instituti uzoq sharq va janubiy osiyo tillari fakulteti xitoy filologiyasi kafedrasi

Mavzuning  dolzarbligi.  O'zbekiston  Respublikasi  1991  yildan  mustaqillikka 

erishgandan  so'ng  barcha  sohalarda,  xususan,  tilshunoslik  sohasida  ham  siljishlar 

kuzatilmoqda.  Ayni  paytda,  chet  tillarini  puxta  o'rganish  ilmiy  nuq'tai  nazaridan 

tadqiq qilish muhim ahamiyat kasb etadi.  Xitoy tili chet elliklar tomonidan biroz 

o'rganilishi   qiyin   bo'lgan  tillardan   biri   hisoblanadi.  Asosiy  qiyinchilik  uning 

grammatik  tuzilishida  emas,  balki,  leksikasi,  fonetika  va  fonologiyasi,  o'ziga  xos 

yozuv  uslubi,  shuningdek,  morfologik  va  sintaktik  xususiyatlarni  tog'ri  talqin 

qilishdadir.  Har  bir  tilni  o'rganish  jarayonida  leksik  birliklarning  morfologik, 

fonetik  va  grammatik  jihatlarini  puxta  egallash,  ushbu  tilni  amaliyotda  qo'llashi 

---

 

7 

 

uchun muhim negizdir. Bitiruv malakaviy ishimizning mavzusi "Xitoy tilshunosligi 

rivojida  lug'atlarning  o'rni  va  ahamiyati"  deb  nomlanib,  xitoy  tilshunosligini  har 

tomondan  o'rganish,  uning  o'ziga  xos  jihatlarini  belgilash,  xitoy  tilidagi  izohli  va 

ikki tilli lug'atlarni o'rganishga bag'ishlangan.  

 

O'zbek  xitoyshunoslari  xitoy  tilshunosligi  bo'yicha  qator  ilmiy  tadqiqotlani 

amalga  oshirgan.  Biroq  shu  kunga  qadar  xitoycha  -  o'zbekcha  va  o'zbekcha  -

xitoycha  lug'at  tuzilmaganligi  ishimizning  yanada  dolzarb  mavzu  ekanligining 

tasdiqlaydi.  Hozirgi  ikki  tilli  lug'atlarni  o'rganish  o'rganilgan  manbalar  asosida 

lug'atshunoslik,  ya'ni,  leksikografiya  sohasida  bilim  va  malakalarga  ega  bo'lish 

ishimizning dolzarbligini belgilaydi.