Toshkent davlat sharqshunoslik instituti tarjimashunoslik

       83 

 

 

 

 

T a f s i r so’zi garchi sharx so’zi bilan ma’nodosh bo’lsa-da, uning ayni o’zi emas, u keng sharxlash, ma’noni 

bayon  etish  demakdir.  Shuning  uchun  ham  t  a  f  s  i  r  so’zi  asosan  ilmiy,  falsafiy  va  diniy  asarlar  tarjimasiga  nisbatan 

qo’llangan.  

 

G’arb adabiyotidan tarjimalarning rivojlanishi munosabati bilan yashash tarzi va diniy e’tiqodi bizdan tubdan 

farq qiladigan xalqlarning tarixi, an’ana va udumlari, dini, o’ziga xos xususiyatlari bilan bog’liq so’z va tushunchalarni 

sharxlash extiyoji paydo bo’ldi. Bunday sharxlar tarixiy xarakterga ega. 

 

Ilmiy asarlar sharxi o’z-o’zidan ilmiy axamiyat kasb etadi. Masalan, Alibek Rustamov Atoullox Husayniyning 

“Badoe  us-sanoyi”  nomli  she’riy  sa’atlarga  oid  asari  tarjimasida  ko’plab  ilmiy-adabiy  sharxlar  beradi.  Davlatshox 

Samarqandiyning  “Tazkirot  ush-shuaro”  (B.Ahmedov  tarjimasi)  va  Xasanxoja  Nisoriyning  “Muzakkiri  ahbob”  

(I.Bekjon  tarjimasi)  tazkiralari  tarjimasida  ham  tarixiy,  ham  adabiy  mavzudagi  sharxlar  keltirilgan.  Hofiz  Tanish 

Buxoriyning  “Abdullanoma”  (S.Mirzayev,  B.Ahmedov  tarjimalari),  Nosir  Xisravning  “Sayohatnoma”  (G’.Karim 

tarjimasi) asrlari tarjimasida esa tarixiy mavzudagi sharxlar yetakchilik qiladi.  

 

T a r j i m a o’rnida ba’zan o’girma ham deyiladi.  

 

Tarjima qilish iborasi o’rniga esa uning ma’nodoshlari bo’lgan  o’girish, ag’darish, qayta yaratish, kiritish,