Toshkent davlat sharqshunoslik instituti ―Sharq tillarini o‗qitish metodikasi va pedagogika‖ kafedrasi



Download 1,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet181/283
Sana15.01.2021
Hajmi1,83 Mb.
#55597
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   283
Bog'liq
pedagogika

Anotomik-fiziologik  yondashuv  rivojiga  nemis  psixiatri  Emil  Krepelin  (1856-1926 
yillar) katta hissa qo‗shdi. U birinchi bo‗lib ―psixik rivojlanishdan ortda qolish‖ (PROQ (ZPR)) 
hamda ―oligofreniya‖ (yunoncha olygos – kam va phren-aql) tushunchalarini qo‗lladi.  
Fransuz  psixologi  Alfred  Bine  va  vrach-psixiatr  Tomas  Simon  test  sinovlari  metodini 
asoslaydilar. Shu bois ular intellektual zaiflikni o‗rganishning psixometrik yo‗nalishi asoschilari 
hisoblanadilar. 


Yuqorida qayd etilgan  yondashuvlar asosida XX asr boshiga kelib quyidagi uch asosiy 
yondashuv qaror topdi:  
1. Tibbiy-klinik  yondashuv  aqli  zaiflarning  etimologiyasini  bilish,  intellektining 
buzilishiga  sabab  bo‗lgan  omillar,  shuningdek,  anatomik-fiziologik    va  genetik  buzilishni 
o‗rganish g‗oyasini ilgari suradi. 
2. Psixologik  yondashuv  psixikasi  buzilgan  bolalarning  psixik  faoliyati,  emotsional 
holati hamda shaxsini o‗rganishga yo‗naltirilgan. 
3.Pedagogik  yondashuv  intellekti  buzilgan  bolalarni    o‗qitish  hamda  tarbiyalashning 
pedagogik  tamoyillari,  metodlari,  shuningdek,  nuqsonlarni  bartaraf  etish  yo‗llarini  o‗rganish 
g‗oyasiga tayanadi. 
Rossiya korreksion pedagogikasi tarixi Yevropa defektologik fani bilan uzviy bog‗liq.  
Petr-I,  Yekaterina-II  lar  anomal  bolalar  uchun  davolash  muassasalari,  mehribonlik 
uylari va maxsus maktablarni barpo etish haqida farmon chiqarganlar. 
XIX  asr  oxiri  -  XX  asr  boshlarida  anomal  bolalarni  o‗qitish  va  tarbiyalashni  yo‗lga 
qo‗yuvchi ko‗plab jamiyat hamda ijtimoiy tashkilotlar tashkil etildi.  
Sobiq  Sho‗ro  davrida  bolalikni  himoya  qilish  va  bolalar  nuqsonlari  bilan  bog‗liq 
muammolarni o‗rganishga alohida e‘tibor qaratildi.  
1918  yili  Sovnarkom  tomonidan  maxsus  dekret  qabul  qilindi.  Unda  anomal  bolalarga 
yordam berishda asosiy vazifa ularni alohida ajratish emas, balki ularni o‗qitish va tarbiyalashga 
e‘tiborni kuchaytirish zarurligi ta‘kidlandi. Shu yilning Rossiyada  birinchi maxsus ta‘lim-tarbiya 
muassasasi (V.P.Kashenko uyi) tashkil etildi.  
O‗zbekiston  Respublikasida  korreksion  pedagogika  (defektologiya)ning  rivojlanish 
tarixi  Rossiya  defektologiya  fani  bilan  uzviy  bog‗liq  bo‗lib,  ayni  vaqtda  u  o‗z  xususiyatlariga 
ham  ega.  Bu  xususiyatlar  dinning  o‗zbek  xalqi  hayoti  va  turmushiga  chuqur  singganligi  va 
o‗zbek milliy mentaliteti bilan tavsiflanadi. O‗zbek xalqi anomal bolalarga nisbatan insonparvar 
munosabatda bo‗lib, ularga rahmdillik, mehribonlik ko‗rsatgan.  
Ayni vaqtda respublikada anomal bolalar uchun maxsus o‗quv muassasalari (ko‗zi ojiz 
hamda  kar  bolalar  uchun  maktab-internatlar,  aqli  zaiflar  uchun  yordamchi  maktab-internatlar) 
faoliyat  olib  bormoqda.  O‗zbekiston  Respublikasining  ―Ta‘lim  to‗g‗risida‖gi  Qonuni  (1997 
yil)ning 23-bandida psixik yoki jismoniy rivojlanishida nuqsonlar bo‗lgan bolalar va o‗smirlarni 
o‗qitish va davolash maxsus (ixtisoslashtirilgan) ta‘lim muassasalarida yo‗lga qo‗yilishi ta‘kidlab 
o‗tilgan. 
XX  asrning  60-70  yillarida  respublikada  korreksion  pedagogika  bo‗yicha  tadqiqotlar 
olib  borish  hamda  defektolog  pedagoglarni  tayyorlash  yo‗lida  ijobiy  ishlar  amalga  oshirildi. 
Xususan,  1967  yili  Nizomiy  nomidagi  Toshkent  davlat  pedagogika  instituti  pedagogika  va 
psixologiya  fakultetida  defektologiya  bo‗limi  ochilib,  ixtisoslashtirilgan  muassasalar  uchun 
pedagog-defektologlarni tayyorlash yo‗lga qo‗yildi.  
Hozirgi  kunda  respublika  olim  defektologlari  ommaviy  umumiy  o‗rta  ta‘lim 
maktablarida  korreksion-rivojlantirish  sinflarini  tashkil  etish,  anomal  bolalarning  maktabga 
moslashishlari  uchun  yordam  ko‗rsatish  hamda  ularni  ijtimoiy  hayotga  tayyorlash  borasidagi 
muammolarni o‗rganmoqdalar. 

Download 1,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   283




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish