Toshkent davlat sharqshunoslik instituti mikro makro iqtisodiyot



Download 1,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet109/214
Sana01.01.2022
Hajmi1,33 Mb.
#301691
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   214
Bog'liq
mikro va makro iqtisodiyot

5. Narx diskriminatsiyasi 

     Aloxida  monopol  firma  ega  bo‗lgan  salmoqli  bozor  xukmronligi  unga 

narx  va  ishlab  chiqarish  xajmini  belgilash  shuningdek,  narxli  diskriminatsiya  deb 

nomlanuvchi narx siyosatini o‗tkazish imkonini beradi. 

―Diskriminatsiya‖  (lotinchadan  olingan  bo‗lib,  dicriminatio  –  farqlanish, 

turlanish) tushunchasi texnik atama hisoblanadi va salbiy ma‘noga ega emas.  

 Narxli diskriminatsiya – turli birliklarga har xil narxlar o‗rnatish amaliyoti.  

 Narxli  diskriminatsiyaning  maqsadi,  umumiy  xarajatlarining  o‗zgarmas 

darajada  ushlab  turgan  holatda  firmaning  qo‗shilgan  daromadlarini 

maksimallashtirish hisoblanadi.  

U  yoki  bu  kompaniyaning  narx  strategiyasini  tahlil  qilayotganda  har  doim 

ham  narxlardagi  farqlanish  narxli  diskriminatsiyaning  belgisi  emasligini,  yagona 

narx esa uning yo‗qligi darakchisi emasligini xisobga olish muhimdir.  

Shunday  qilib,  masalan,  bir  xil  (bitta)  tovarni  turlicha  narxlarga  turli 

mintaqalarga,  turli  vaqt  oraliqlarida  (fasllarda),  turli  sifatlarda  va  h.k.  yetkazib 

berish  narxli  diskriminatsiya  hisoblanmaydi.  Shuning  bilan  birgalikda  alohida 

(o‗ziga  xos)  holatlarda  turli  (har  xil)  yerda  joylashgan  xaridorlarga  bir  xil  (bitta) 

tovarni  yagona  narx  bo‗yicha  yetkazib  berish  narxli  diskriminatsiya  sifatida 

ko‗rilishi mumkin.  

 Monopolist  tomonidan  narxli  diskriminatsiyaning  amalga  oshirilishi  uchun 

ba‘zi  shartlarning  bajarilishi  zarur,  hususan,  tovarga  bo‗lgan  narxli  talab 

egiluvchanligi turli xaridorlarga jiddiy ravishda turlicha bo‗lishi va xaridorlarning 

o‗zi  oson  tenglashishi,  shuningdek,  tovarga  qiziqqan  shaxslarga  keyingi  olib 

sotishning imkoni bo‗lmasligi kerak.  

 Narxli diskriminatsiya tushunchasini iqtisodiyot nazariyasiga birinchi bo‗lib 

ingliz  iqtisodchisi  Artur  Pigu  (1877-1959)  kiritgan.  U  uning  3  bosqichi  (darajasi) 

ni farqlashni taklif etdi.  

Birinchi 

darajali 

narx 


diskriminatsiyasi 

(yoki 


mukammal 

narxli 


diskriminatsiya) tovarning har birligi firma tomonidan uning talab bahosi bo‗yicha, 

ya‘ni  xaridor  to‗lashga  tayyor  bo‗lgan  maksimal  narx  bo‗yicha  sotilganda  o‗z 

o‗rniga  ega.  Ba‘zida  bunday  siyosatni 


Download 1,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   214




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish