Toshkent davlat sharqshunoslik instituti iqtisodiyot nazariyasi

 
Vizual materiallar 
5-ilova. 
Raqobat – bozor sub‘ektlari iqtisodiy manfaatlarining 
to`qnashishidan iborat bo`lib, ular o`rtasidagi yuqori foyda va 
ko`proq naflikka ega bo`lish uchun kurash 
 
Tarmoq ichidagi raqobat 
Tarmoqlararo raqobat 
 
 
Ishlab chiqarish va 
sotishning qulayroq 
sharoitiga ega bo`lish, 
qo`shimcha foyda olish uchun 
bir tarmoq korxonalari 
o`rtasida boruvchi raqobat 
kurashi 
Turli tarmoq korxonalari 
o`rtasida eng yuqori foyda 
normasi olish uchun olib 
boriladigan raqobat kurashi 
 
 
BOZOR TUZILMALARI 
 
 
 
 
 
Sof 
raqobat 
Nomukammal raqobat 
monopoliya  
oligopoliya 
monopolistik 
raqobat 
Belgilari 
 
 
 
 
 
Firmalar soni  
 
Mahsulotning 
tabiati 
Bozor 
to`siqlari 
Axborotlar 
mavjudligi 
Narxlar 
ustidan 
nazorat 
Raqobat quyidagilarga 
ko`maklashadi 
 
ishlab chiqarishni 
kengaytirish va 
ixchamlashtirishg
a 
ilg`or 
yangiliklarn
i joriy 
etishga 
resurs 
harajatlarin
i tejashga 
iqtisodiyotnin
g umumiy 
samaradorligin
i oshirishga 
talabning 
qulay 
qondirilishig
a 
narxlarni 
tenglashtiris
h va 
pasaytirishg
a 
 
1.  Sherman  qonuni  (1890  yilda  qabul  qilingan).  Bu  qonun  savdoni  yashirin 
monopollashtirish,  u  yoki  bu  tarmoqdagi  yakka  nazoratni  qo`lga  olish,  narxlar  bo`yicha 
kelishuvlarni taqiqlaydi. 
2. Kleyton qonuni (1914 yilda qabul qilingan). Bu qonun mahsulot sotish sohasidagi 
cheklovchi  faoliyatlarni,  narx  bo`yicha  kamsitish,  ma‘lum  ko`rinishdagi  birlashib  ketishlar, 
o`zaro bog`lanib ketuvchi direktoratlar va boshqalarni taqiqlaydi.