Toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Фойдаланилган адабиётлар: 
1. Аббосова О.С. Узлуксиз таълим тизими: ҳақиқат ва истиқболлари. – 
Т.: Ўқитувчи, 1983. 
2. Бакиров Б.C. Узлуксиз географик таълим муаммолари. Мактабда 
география. – Т.: 2001. 
3. Баранский Н.Н. Географиянинг илмий асослари: танланган асарлари. 
- М.: – 1980. 
4. Берлянт А.М. Ер фанларида географик тасвирлар. Лицей ва гимназия 
таълими. – Т.: 2002. 
GEOGRAFIYA TA’LIMIDA “GOOGLE EARTH” DASTURINING 
AHAMIYATI 
Abdullayev M.D. (TVCHDPI) 
 
XXI asrda rivojlanib borayotgan axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 
ta’lim tizimiga ham jadallik bilan kirib borayotganligi, ta’lim jarayonini sifat va 
mazmun jihatidan yanada yuqori bosqichga ko’tarish uchun xizmat qilayotganligi 
barchamizga ma’lum. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari o’quvchilarning 
nazariy, ijodiy tafakkuri rivojlanishiga katta ta’sir ko’rsatadi. O’quvchining 
xotirasida u yoki bu hodisa, jarayonning obrazli ifodalanishi o’quv materialini 
boyitib, uning ilmiy jihatdan o’zlashtirilishiga yordam berishi tadqiqotlarda 
namoyon bo’lmoqda.
Umumiy o’rta ta’limdagi geografiya darslarining deyarli barcha mavzularda 
xaritalardan foydalaniladi. Xarita hududni tasviriy usuli orqali o’quvchilarga 
tushuntirishda eng yaxshi vositadir. Shu bilan birgalikda zamonaviy axborot-
kommunikatsiya 
texnologiyalari 
taqdim 
etayotgan 
dasturiy 
mahsulot 
imkoniyatlardan foydalanish ham ahamiyatga ega. Shunday dasturlardan biri 
“Google Earth” hisoblanadi. Dasturning geografiya fani uchun ahamiyatli jihati 
shundaki, unda Yer yuzasini va uning barcha qismlarini tasvirlab beruvchi, iborali 
qilib aytganda “Makrotasvirdan, mikrotasvirgacha” ko’rish imkoniyatining
mavjudligidir. 
“Google Earth” dasturi Google kompaniyasining dasturi hisoblanadi. Bu 
dasturda sun’iy yo’ldosh orqali olingan butun Yer yuzasining fotosuratlardan iborat 
tasvirlari joylashtirilgan. Hozirgi ko’rinishga ega dastur ilk bor 2001 yilda ishlab 

---

32 
chiqarilgan. “Google Earth” dasturi katta masofadan yagona kompozit tasvir 
yordamida sayyora yuzasini aks ettiradigan raqamli globus sifatida namoyish etiladi. 
Kerakli obyektni kattalashtirish orqali ko’rish imkoniyati yaratiladi.
Ushbu dastur Yer sharining aynan ko’rinishini, bo’rttirma va 3D o’lchamli 
ko’rinishda tasvirlaydi. Ko’cha ko’rinishida shahar ko’chalari va ularning atroflari 
to’liq aylanuvchi panoramik fotosuratlar namoyish etiladi. Rasmlar avtoulovlarga 
o’rnatilgan kameralar tomonidan olingan. Panoramalarni turli xil o’lchovlarda va 
turli burchaklarda ko’rish mumkin. 
Shuningdek, foydalanuvchilar uchun juda ko’p qo’shimcha ma’lumotlar 
mavjud. Masalan, aholi punktlari, daryolar, ko’llar, suv omborlari, aeroportlar, 
avtomobil va temir yo’llar kabi ma’lumotlar joylashgan. Bundan tashqari, ko’plab 
shaharlar uchun batafsilroq ma’lumotlar zarur bo’lsa ulardagi ko’cha nomlari, 
do’konlar, yoqilg’i quyish stansiyalari, mehmonxonalar mavjud. Dasturda 
mamlakatlar va shaharlardagi diqqatga sazovor joylarning 3D binolar platformasi 
joylashtirilgan.