Toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Адабиётлар рўйхати: 
1.
Винокуровой Н.Ф. Геоэкологическое образование: методология, 
теория, методика (Коллокетивная монография) // Нижний Новогорд, 
2007. -160 с 
2.
Йўлдошев Х., Авазов Ш. Экология ва табиатни муҳофаза қилиш 
асослари. – Тошкент, “Меҳнат”, 2003. -191 б. 
3.
Голубев Г.Н Общая геоэкология. Учубнек для студентов высших 
учебных заведений. –СПб.: Изд-во СПбГУ, 2004. -440 с. 
4.
Пузаченко Ю.Г. Математические методы в экологических и 
географических иследованиях.- М.: “Академия”, 2004. -416 с

---

87 
5.
Голубев Г.Н Геоэкология. Учубнек для студентов высших учебных 
заведений. –М.: Изд-во ГЕОС, 1999. -338 с. 
6.
Голубев Г.Н Геоэкология. –М.: “Аспект-прес”, 2006.-288 с. 
7.
Кочуров Б.И. Экодиагностика и сбалансированное развите. –М., 
Смоленск: “Маджента”, 2003. -384 с. Наука об экологических 
проблемах геосфер / Геоэкология, 1993, №1. –С.4-18. 
8.
Нигматов А.Н. Табиий география ва геоэкология назарияси. –Т.: 
“Наврўз”, 2018.-220 б. 
9.
Поздеев В.Б. Становление и современное состояние геоэкологии. – 
Смоленск, “Маджента”, 2004.- 342 с. 
10.
Рафиков А.А. Геоэкологик муаммолар. –Т.: “Ўқитувчи” 1997. -120 б. 
O‘ZBEKISTONDA TA’LIM SIFATINI BAHOLASHGA YANGICHA 
YONDASHUVLAR 
Supayeva A. (TDPU, magistr) 
 
Mamlakatimiz innovatsion taraqqiyot yo‘lida shiddat bilan rivojlanib 
borayotgan bir davrda kelajagimiz davomchilari bo‘lgan yoshlarni ijodiy g‘oyalari 
va ijodkorligini har tomonlama qo‘llab-quvvatlash, ularning bilim, ko‘nikma va 
malakalarini davlat ta’lim standartlari asosida shakllantirish hamda ilg‘or xorijiy 
tajribalar, xalqaro mezon va talablar asosida baholash tizimini takomillashtirish 
muhim ahamiyatga egadir. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi "O‘zbekiston 
Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida"gi 
PF-4947-sonli farmoni bilan tasdiqlangan "2017-2021 yillarda O‘zbekiston 
Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar 
strategiyasi" [1] doirasida O‘zbekistonda ta’lim sifatini baholashda yangicha 
monitoring tizimini xalqaro baholash dasturlari yordamida aniqlash va qiyoslashga 
asoslangan tizim shakllantirilmoqda.Ta’lim sifatini baholash bo‘yicha xalqaro 
tajribalarni o‘rganish, mavjud tizimni har tomonlama qiyosiy tahlil qilish, tegishli 
yo‘nalishdagi xalqaro va xorijiy tashkilotlar, agentliklar, ilmiy-tadqiqot 
muassasalari bilan yaqindan hamkorlik qilish, ta’lim sifatini baholash bo‘yicha 
xalqaro loyihalarni amalga oshirish, zamon talablariga javob beradigan munosib 
milliy baholash tizimini takomillashtirish muhim ahamiyat kasb etadi.
 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 8 dekabrdagi
997-sonli “Xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro
tadqiqotlarni tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori; 
O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirining 2018 yil 14 dekabrdagi 
“Xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni 
tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 316-sonli buyrug‘i. 
Shu maqsadda, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 2018 yil 8 
dekabrdagi "Xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro 
tadqiqotlarni tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi 997-sonli qarori
[2] bilan 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat 

---

88 
qilish davlat inspeksiyasi qoshida "Ta’lim sifatini baholash bo‘yicha xalqaro 
tadqiqotlarni amalga oshirish Milliy markazi" tashkil etildi. 
Sjuningdek, respublika xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash 
sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish, xalqaro aloqalarni o‘rnatish, o‘quvchi-
yoshlarning ilmiy-tadqiqot va innovatsiya faoliyatini, eng avvalo, yosh avlodning 
ijodiy g‘oyalari va ijodkorligini har tomonlama qo‘llab-quvvatlash hamda 
rag‘batlantirish maqsadida quyidagi xalqaro baholash dasturlari bo‘yicha xalqaro 
tadqiqotlarni (keyingi o‘rinlarda xalqaro tadqiqotlar deb ataladi) tashkil etish: 
Progress in International Reading and Literacy Study (PIRLS) — 
boshlang‘ich 4-sinf o‘quvchilarining matnni o‘qish va tushunish darajasini baholash 
uchun; 
The Programme for International Student Assessment (PISA) — 15 yoshli 
o‘quvchilarning o‘qish, matematika va tabiiy yo‘nalishdagi fanlardan savodxonlik 
darajasini baholash uchun [3]; 
Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS) — 4 va 8-
sinf o‘quvchilarining matematika va tabiiy yo‘nalishdagi fanlardan o‘zlashtirish 
darajasini baholash uchun [4]; 
The Teaching and Learning International Survey (TALIS) — rahbar va 
pedagog kadrlarning umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida o‘qitish va ta’lim olish 
muhitini hamda o‘qituvchilarning ish sharoitlarini o‘rganish belgilab qo’yilgan. 
Ta'lim sifatini baholash sohasidagi har xil zamonaviy xalqaro va ichki 
tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, ko'pgina ta'lim tizimlari tez o'zgaruvchan 
iqtisodiyotga mos kelmaydi va o’quvchilarga kundalik hayotda va ishlab chiqarishda 
qo’llanadigan tanqidiy, ijodiy fikrlash, birgalikda ishlash va doimiy o'zgaruvchan 
texnologiyalarga moslashish qobiliyati kabi zarur ko'nikmalarni bermaydi. 
Bilimlarni baholash metodlarini isloh qilish tizimidagi o’zgarishlar nafaqat 
ta'limdagi har qanday tizimli o'zgarishlarni amalga oshirish, balki bugungi kundagi 
global o'zgarishlar uchun ham zarur. Faqatgina ular maktab o'quvchilarini 
muvaffaqiyatga erishish uchun zarur bo'lgan ko'nikmalar bilan ta'minlashlari 
mumkin.