Toshkent davlat pedagogika universiteti «pedagogik konfliktologiya»

O’qitish  metodlari va tehnikasi 

 

 

 «Keys-stadi»  ,  oғzaki  bayon,  amaliy  

metodlar 

O’qitish vositalari 

 

 

Tarqatmalar,  elektron ishlanmalar, 

grafik organayzerlar 

O’qitish shakli 

 

 

Individual va kichik guruhlardagi ijodiy  

ish 

O’qitish shart-sharoiti 

 

 

Seminar-trening o’tkazishga mo’ljal-

langan   o’quv honasi 

              

 

1.3.  Seminar mashғulotining tehnologik haritasi 

 

Faoliyat 

bosqichlari, 

vaqti 

                                   Faoliyat mazmuni 

 

O’qituvchining 

didaktik 

harakatlari 

Talaba faoliyati 

 1-bosqich. 

 Kirish 

 (10 daqiqa) 

 

1.1.  Seminar  mashғulotining  mavzusi, 

maqsadi 

va 

undan 

kutilayotgan 

natijalarni e’lon qiladi. 

1.2. 

O’tilgan 

mavzu 

юzasidan 

talabalarning  o’zlashtirish  darajasini 

«BBB»  tehnikasi  orqali  o’rganadi(1-

ilova). 

1.1.Mashғulotga  tayyor-

lanadi, tinglaydi. 

 

 

1.2. Fikrlarini bildi-radi. 

---

2-bosqich.  

Asosiy qism 

 (60 daqiqa) 

2.1.  Mashғulot  avvalida  o’qituvchi 

talabalarni  kichik  guruhlarga  ajratadi 

va 

vileosюjet 

orqali 

«Keys»ni 

namoyish etadi. 

2.2.  Guruhlarga  mahsus tarqatmalarni 

beradi  va  namoyish  etilgan  keysni 

tahlil etishni topshiradi(2-ilova). 

2.3. Mavzuning asosiy jihatlari, ya’ni, 

pedagogik 

nizolarning 

turlari, 

mohiyati  va  kelib  chiqish  sabalari, 

bartaraf  etish  yo’llarini    amaliy 

jihatdan 

asoslab, 

zaruriy 

ma’lumotlarni 

qo’shimcha  qiladi, 

hulosalaydi. 

2.1. Ko’radi. 

 

 

 

2.2. Fikrlarini tahlil qiladi, 

taqqoslaydi 

va 

keys   

muhokamasida 

ishtirok 

etadi. 

2.3. 

Eshitadi, 

zaruriy 

ma’lumotlarni  yozib  ola-

di. 

 

 

 

3-bosqich. 

YAkuniy qism 

 (10 daqiqa) 

 

3.1. 

Mashғulotni 

tahlil 

qilish 

maqsadida  «Fidbeyk»  o’tkazadi,  faol  

talabalarni raғbatlantirib, baholaydi. 

3.2. 

Navbatdagi 

seminar  

mashғulotiga 

tayyorlanish 

uchun 

ko’rsatmalarni beradi. 

 

3.1. «Fidbeyk»da ishti-rok 

etadi, baholanadi. 

 

 

3.2. Topshiriqni va 

zaruriy ko’rsatmalarni  

yozib oladi. 

 

 

Vizual materiallar: 

 

                                                                                                          1-ilova.  

«Konflikt turlari va ularning shakllanishi» haqida  o’tilganlarni mustahkamlashga 

yo’naltirilgan «BBB» tehnikasi namunasi. 

Bilaman 

Bilishni hohlayman 

Bilib oldim 

Konflikt  tushunchasining 

mohiyati va turlarini  

Konfliktlarning 

kelib 

chiqish 

sabablari 

va 

ularning 

ijtimoiy-

psihologik hususiyatlarini 

Konfliktlarning  namoyon 

bo’lishi  va  o’ziga  hos 

tuzilmasi va baratarf etish 

yo’llarini 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-ilova 

«Keys»ni tahlil etish bosqichlari 

---

 

Bosqichlar 

Faoliyat mazmuni 

Kutiladigan natijalar 

1-bosqich 

Pedagogik nizo turlarini aniqlash 

Pedagogik 

nizolarningnturlari 

va 

mazmuni aniqlanadi 

2-bosqich 

Pedagogik nizolarning kelib chiqish 

sabalarini aniqlash 

Pedagogik 

nizolarning 

kelib 

chiqish 

sabalari 

aniqlanadi 

3-bosqich 

Pedagogik  nizolarni  bartaraf  etish 

yo’llarini aniqlash va zaruriy chora-

tadbirlarni shakllantirish 

Pedagogik 

nizolarni 

bartaraf 

etish 

yo’llari 

aniqlanadi 

va 

zaruriy 

chora-tadbirlar 

shakllantiriladi 

 

 

 

 

4 - seminar mashғuloti: Pedagogik nizolarni oldini olish va bartaraf etish 

hususiyatlari 

4.1.  Seminar  mashғulotining o’qitish tehnologiyasi 

Mashғulot vaqti – 2 soat 

Talabalar soni 20-25 nafar 

Mashғulotning shakli  

 Seminar munozara 

Ma’ruza mashғulotining rejasi 

1. Pedagogik nizolarning hususiyatlari. 

2. 

Pedagogik 

nizolarni 

namoyon 

bo’lish shakllari. 

3. 

Pedagogik  nizolarni  bartaraf  etish 

yo’llari. 

 

O’quv  mashғulotining  maqsadi:  Talabalarning  pedagogik  nizolar,  ularning 

o’ziga hos hususiyatlari, pedagogik nizolarni oldini olish va bartaraf etish yo’llari 

haqidagi mavjud bilimlarini mustahkamlash. 

---

Pedagogik vazifalar: 

 

-  Pedagogik  nizolarning  hususiyatlarini  

yoritish; 

- 

Pedagogik 

nizolarning 

namoyon 

bo’lish shakllarini aniqlashtirish; 

-  Pedagogik  nizolarni  bartaraf  etish 

yo’llarini ishlab chiqish. 

O’quv faoliyatining natijalari: 

Talaba: 

-  Pedagogik  nizolarning  hususiyatlarini  

yoritadi; 

- 

Pedagogik 

nizolarning 

namoyon 

bo’lish shakllarini aniqlashtiradi; 

- Pedagogik nizolarni bartaraf etish 

yo’llarini ishlab chiqadi. 

O’qitish  metodlari va tehnikasi 

 

 

 «FSMU»,  «3h4»  ,  oғzaki  bayon, 

ko’rgazmali va  amaliy  metodlar 

O’qitish vositalari 

 

Tarqatmalar,  elektron ishlanmalar, 

grafik organayzerlar 

O’qitish shakli 

 

 

Individual va kichik guruhlardagi ijodiy  

ish 

O’qitish shart-sharoiti 

 

 

Seminar-trening o’tkazishga mo’ljal-

langan   o’quv honasi 

              

 

    

3.2.  Seminar mashғulotining tehnologik haritasi 

 

Faoliyat 

bosqichlari, 

vaqti 

                                   Faoliyat mazmuni 

 

O’qituvchining 

didaktik 

harakatlari 

Talaba faoliyati 

 1-bosqich. 

 Kirish 

 (10 daqiqa) 

 

1.1.  Seminar  mashғulotining  mavzusi, 

maqsadi 

va 

undan 

kutilayotgan 

natijalarni e’lon qiladi. 

1.2.  YAngi  seminar  mavzu  юzasidan 

talabalarning 

qiziqishlarini 

savol-

javoblar orqali  o’rganadi. 

1.1.Mashғulotga  tayyor-

lanadi, tinglaydi. 

 

 

1.2. 

Qiziqishlarini 

bildiradi. 

---

2-bosqich.  

Asosiy qism 

 (60 daqiqa) 

2.1.  Mashғulot  avvalida  o’qituvchi 

talabalarga  «FSMU»  tehnologiyasi 

asosida  tayyorlangan  materiallarni 

tarqatadi 

va 

topshiriqni 

tushuntiradi(1-2 ilova). 

2.2. 

Talabalarning 

taqdimot-larini 

tinglagach, 

ularning 

takdimotlari 

baholanadi. 

2.3.  Talabalar  kichik  guruhlarga 

ajratiladi  va  «3h4»    metodi  asosida 

tayyorlangan    «Pedagogik  nizo…» 

shaklidagi 

tarqatmalarni 

berilib,  

topshiriqni tushunti-riladi(3-ilova). 

2.4. 

Kichik 

guruhlar 

tomonidan  

bildirilgan 

fikr-mulohazalarni 

tinglanadi, umumlashtiriladi. 

2.5.  O’qituvchi  mavzuning  asosiy 

jihatlarini 

 

asoslab, 

zaruriy 

ma’lumotlarni 

qo’shimcha  qiladi, 

hulosalaydi. 

2.1.  Tinglaydi,  o’z  fikr-

munosabatini 

yozma 

tarzda  bildiradi. 

 

 

 

2.2. Fikrlarini tahlil qiladi, 

taqqoslaydi  va    muhoka-

mada ishtirok etadi. 

2.3. 

Trening 

mashqda 

ishtirok etadi. 

 

 

2.4. Tinglaydi. 

 

 

2.5.  Mavzuni  hulosala-

ydi. 

3-bosqich. 

YAkuniy qism 

 (10 daqiqa) 

 

3.1. Mashғulotni tahlil qiladi, faol  ta-

labalarni raғbatlantirib, baholaydi. 

3.2. 

Navbatdagi 

seminar  

mashғulotiga 

tayyorlanish 

uchun 

ko’rsatmalarni beradi. 

 

3.1. Baholanadi. 

 

 

3.2. Topshiriqni va 

zaruriy ko’rsatmalarni  

yozib oladi. 

Vizual materiallar: 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-ilova 

 «FSMU» tehnologiyasini o’tkazish tartibi: 

(F) – Fikringizni bayon eting. 

(S) – Fikringiz bayoniga biron sabab ko’rsating. 

(M) – Ko’rsatilgan sababni tushuntiruvchi misol keltiring. 

(U) – Fikringizni umumlashtiring. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-ilova. 

---

 

«Pedagogik nizolar-pedagogik jarayon  samaradorligini pasaytiradi!» 

(F) – Fikringizni bayon eting. 

(S) – Fikringiz bayoniga biron sabab ko’rsating. 

(M) – Ko’rsatilgan sababni tushuntiruvchi misol keltiring. 

(U) – Fikringizni umumlashtiring. 

 

 

 

 

 

 

 

            3-ilova. 

«3h4» metodi asosida ishlash qoidalari: 

- berilgan topshiriqning mohiyatini anglash; 

- berilgan tushunchaga nisbatan 3 ta fikr bildirish; 

- Fikrlarni umumlashtirib, yakuniy ta’rifni shakllantirish; 

- fikrlarni aniq va  qisqa bayon etish.  

5 – seminar mashғuloti: Pedagogik jamoada юzaga keluvchi nizolar va 

ularning bartaraf etish omillari. 

5.1.  Seminar mashғulotining o’qitish tehnologiyasi 

Mashғulot vaqti – 2 soat 

Talabalar soni 20-25 nafar 

Mashғulotining shakli  

 Muammoli seminar 

Ma’ruza mashғulotining rejasi 

1.Pedagogik jamoada nizoli vaziyat-ni 

vujudga keltirvchi asosiy omillarni tahlil 

qilish. 

2.Pedagogik jamoadagi nizo 

ko’rinishlarini aniqlash. 

3. Pedagogik jamoani boshqarish  

hususiyatlarini o’rganish. 

O’quv  mashғulotining  maqsadi:  Talabalarning  jamoa,  undagi  ruhiy  muhit, 

pedagogik jamoa, pedagogik jamoadagi nizolar, ularni shakllanishiga ta’sir etuvchi 

omillar,  pedagogik  jamoadagi    nizolarni  bartaraf  etish  yo’llari,    boshqaruv  stili 

haqidagi ma’lumotlarini mustahkamlash. 

---

Pedagogik vazifalar: 

 

- 

Pedagogik 

jamoa 

va 

uning 

psihologiyasi  haqidagi  ma’lumotlarni 

umumlashtirish; 

-  Pedagogik  jamoadagi  nizolar  va 

ularning  namoyon  bo’lish  shakllarini 

aniqlash; 

- 

Talabalarda 

pedagogik 

jamoani 

boshqarishning  o’ziga  hos  jihatlari  va 

boshqaruv  usullari  haqida      amaliy 

tasavvur hosil qilish; 

O’quv faoliyatining natijalari: 

Talaba: 

- 

Pedagogik 

jamoa 

va 

uning 

psihologiyasi  haqidagi  ma’lumotlarini 

umumlashtiradi; 

-  Pedagogik  jamoadagi  nizolar  va 

ularning  namoyon  bo’lish  shakllarini 

aniqlaydi; 

- Talabalarda pedagogik jamoani 

boshqarishning o’ziga hos jihatlari va 

boshqaruv usullari haqida   amaliy 

tasavvur hosil qiladi; 

 

O’qitish  metodlari va tehnikasi 

 

 

 Davra  stoli,  «Rezюme»,  oғzaki  bayon, 

ko’rgazmali  metodlar  va  «Juftlklarda 

ishlash» tehnikasi 

O’qitish vositalari 

 

Tarqatmalar, ma’ruza matni, elekt-ron 

ishlanmalar 

O’qitish shakli 

 

Individual va juftliklardagi ijodiy  ish 

O’qitish shart-sharoiti 

 

O’TV bilan ishlashga  mo’ljallangan   

o’quv honasi 

             

     5.2.  Seminar mashғulotining tehnologik haritasi 

Faoliyat 

bosqichlari, 

vaqti 

                                   Faoliyat mazmuni 

O’qituvchining didaktik harakatlari 

Talaba faoliyati 

 1-bosqich. 

 Kirish 

 (10 daqiqa) 

 

1.1. 

Talabalarning 

mashғulotga 

tayyorgarlik holatini tekshiradi va o’tilgan 

mavzuni  mustahkamlash  maqsadida  uy 

vazifasi  юzasidan  tayyorlangan  ijodiy 

topshiriqlarni tekshirib, baholaydi. 

1.2.  Seminar  mashғulotining  mavzusi, 

maqsadi va undan kutilayotgan natijalarni 

e’lon qiladi. 

1.1. 

Mashғulotga 

tayyorlanadi, 

taqdimot 

qiladi va baholanadi 

 

 

1.2.YAngi 

seminar 

mavzuning  maqsad  va 

natijalari bilan tanishadi. 

2-bosqich.  

Asosiy qism 

 (60 daqiqa) 

2.1.  «Davra  stoli»  metodi      asosida 

talabalarni 

yarim 

doira 

shaklida 

joylashtiradi  va  ularga    «Pedagogik 

jamoadagi  nizolar»  ning  o’ziga  hos 

hususiyatlarini 

aniqlashga 

doir 

yo’naltiruvchi savollarni beradi(1-ilova): 

1. 

Jamoa 

tushnchasini 

qanday 

2.1.  Tinglaydi,  o’z  fikr-

munosabatlarini bildiradi. 

 

 

 

 

 

---

izohlaysiz? 

2. Pedagogik jamoa qanday jamoa? 

3.  Pedagogik  jamoadagi  nizolar  qanday 

ko’rinishlarda bo’lishi mumkin? 

4.  Pedagogik  jamoani  boshqarishning 

qanday usullarini bilasiz? 

2.2.  Talabalar    tomonidan    bildirilgan 

fikrlarga  tayanib,  ularni  umumlashtiradi 

va    talabalarga    pedagogik  jamoadani  

boshqarish  usullaridan    birini  tanlashni 

topshiradi. 

2.3.  Talabalarga    mahsus  jadvallarni 

tarqatadi  va  shu  orqali  tahlil  qilish 

vazifasini юklaydi(2-3-4 slayd). 

2.4. 

Talabalar 

tomonidan 

amalga 

oshirilgan  tahlil  natijalarini  eshitadi  va 

mavzuning  zaruriy  joylarini  qo’shimcha 

ma’lumotlar berish orqali to’ldiradi. 

 

 

 

 

 

 

 

2.2. Eshitadi. 

 

 

 

 

2.3.Fikrlarini  tahlil  qiladi, 

o’z 

mulohaza-larini 

yozma 

bayon 

etadi, 

muhokamada 

ishtirok 

etadi. 

2.4 

Bilimlarini 

mustahkamlaydi. 

 

3-bosqich. 

YAkuniy 

qism 

 (10 daqiqa) 

3.1.  Mavzuni  mustahkamlash  maqsadida 

savol-javob  o’tkazadi,  faol    talabalarni 

raғbatlantirib, baholaydi. 

3.2. 

Navbatdagi 

mavzu 

юzasidan 

qo’shimcha  ma’lumotlar  bilan  tanishib 

kelishni 

topshiradi 

va 

mashғulotni 

yakunlaydi. 

3.1. Mavzuni mustah-

kamlaydi, savol-javobda 

ishtirok etadi, baholanadi. 

 

3.2. Topshiriqni va 

zaruriy ko’rsatmalarni  

yozib oladi. 

 

 

 

 

Vizual materiallar: 

1-ilova. 

Yo’naltiruvchi savollar: 

1. Jamoa tushnchasini qanday izohlaysiz? 

2. Pedagogik jamoa qanday jamoa? 

3. Pedagogik jamoadagi nizolar qanday ko’rinishlarda bo’lishi mumkin? 

4. Pedagogik jamoani boshqarishning qanday usullarini bilasiz? 

 

---

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-ilova. 

 

Boshqaruv usuli 

Boshqaruv usulining 

o’ziga hos 

hususiyatlari(ijobiy, 

salbiy tomonlari) 

Boshqaruv usulidan 

foydalanish qoidalari 

Avtoritar 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

3-ilova 

Boshqaruv usuli 

Boshqaruv usulining 

o’ziga hos 

hususiyatlari(ijobiy, 

salbiy tomonlari) 

Boshqaruv usulidan 

foydalanish qoidalari 

Demoktarik 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-ilova 

Boshqaruv usuli 

Boshqaruv usulining 

o’ziga hos 

hususiyatlari(ijobiy, 

salbiy tomonlari) 

Boshqaruv usulidan 

foydalanish qoidalari 

Liberal 

 

 

 

 

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6-seminar mashғuloti: Pedagogik nizoli vaziyatlarni hal etishda oiladagi 

tarbiyaning roli.  

1.1.  Seminar  mashғulotining o’qitish tehnologiyasi 

Mashғulot vaqti – 2 soat 

Talabalar soni  20-25 nafar 

Mashғulotining shakli  

 YAkunlovchi seminar munozara  

Ma’ruza mashғulotining rejasi 

1.Oila va oila tarbiyasi. 

2.Oila tarbiyasining noto’ғri tashkil 

etilishi va konfliktlar. 

3. Pedagogik konfliktlar va oila 

O’quv mashғulotining maqsadi: Talabalar bilan birga oila, oila tarbiyasi, oilaviy 

tarbiyani  amalga  oshirishning  samarali  shakl,  metod  va  vositalari,  konfliktlar  va 

oila tarbiyasi hususida amaliy tasavvurlar va bilimlarni umumlashtirish. 

---

Pedagogik vazifalar: 

 

-  Oila  va  oila  tarbiyasining  o’ziga  hos 

hususiyatlari 

haqida 

ma’lumotlarni 

mustahkamlash; 

-  Oila  tarbiyasining  noto’ғri  tashkil 

etilishi 

konfliktlarning 

vujudga 

kelishidagi 

asosiy 

omillardan 

biri 

ekanligini amaliy asoslash; 

- 

Oila 

va 

pedagogik 

konfliktlar 

o’rtasidagi aloqadorlikni amaliy yoritish 

orqali  oila  tarbiyasini  amalga  oshirish 

юzasidan  zaruriy  amaliy  tavsiyalarni 

shakllantirish. 

O’quv faoliyatining natijalari: 

Talaba: 

-  Oila  va  oila  tarbiyasining  o’ziga  hos 

hususiyatlari 

haqida 

ma’lumotlarni 

mustahkamlaydi; 

-  Oila  tarbiyasining  noto’ғri  tashkil 

etilishi 

konfliktlarning 

vujudga 

kelishidagi 

asosiy 

omillardan 

biri 

ekanligini amaliy asoslaydi; 

- Oila va pedagogik konfliktlar 

o’rtasidagi aloqadorlikni amaliy yoritish 

orqali oila tarbiyasini amalga oshirish 

юzasidan zaruriy amaliy tavsiyalarni 

shakllantiradi. 

O’qitish  metodlari va tehnikasi 

 

 

 «Sinkveyn»,  «Tushunchalar  tahlili», 

oғzaki bayon, ko’rgazmali metodlar 

O’qitish vositalari 

 

Tarqatmalar, ma’ruza matni, elekt-ron 

ishlanmalar 

O’qitish shakli 

 

Individual va jamoaviy ijodiy  ish 

O’qitish shart-sharoiti 

 

O’TV bilan ishlashga  mo’ljallangan   

o’quv honasi 

              

 

 

    6.2.  Ma’ruza mashғulotining tehnologik haritasi 

Faoliyat 

bosqichlari, 

vaqti 

                                   Faoliyat mazmuni 

O’qituvchining 

didaktik 

harakatlari 

Talaba faoliyati 

 1-bosqich. 

 Kirish 

 (10 daqiqa) 

 

1.1.  O’quv  mashғulotining  mavzusi, 

maqsadi 

va 

undan 

kutilayotgan 

natijalarni e’lon qiladi. 

1.2.  Mavzu  юzasidan  talabalarning 

mavjud 

tasavvurlarini 

«Sinkveyn» 

metodi orqali aniqlashtiradi(1-ilova). 

1.1.Mashғulotga  tayyor-

lanadi, tinglaydi. 

 

1.2. «Sinkveyn» tuzadi. 

---

2-bosqich.  

Asosiy qism 

 (60 daqiqa) 

2.1. 

Talabalarga 

«Tushunchalar 

tahlili»  metodi  asosida  tayyorlangan   

tarqatmalarni  beradi  va  topshiriqni 

tushuntiradi(2-ilova). 

2.2.  Talabalar  tomonidan    bildirilgan 

fikr-mulohazalarni 

tinglaydi, 

umumlashtiradi. 

2.3. Mavzuning asosiy jihatlari, ya’ni, 

oila  tarbiyasining  o’ziga  hos  hatlari, 

konflikt  va  oila  tarbiyasining  o’zaro 

aloqadorligini 

amaliy 

jihatdan 

asoslab,  zaruriy  ma’lumotlarni  bayon 

qiladi, mavzuni hulosalaydi. 

  

2.1.  Tinglaydi,  o’z  fikr-

munosabatini 

yozma 

tarzda  bildiradi. 

 

 

2.2. Fikrlarini tahlil qiladi, 

taqqoslaydi  va    muhoka-

mada ishtirok etadi. 

2.3. 

Eshitadi, 

ahborotlarning 

zaruriy 

joylarini yozib oladi. 

 

3-bosqich. 

YAkuniy qism 

 (10 daqiqa) 

3.1.  Mashғulotni  natijalarini  tahlil 

qilish  maqsadida  so’rov  o’tkazadi, 

faol 

 

talabalarni 

raғbatlantirib, 

baholaydi. 

3.2.  Mashғulot  natijalarini  baholab, 

seminar 

mashғulotlariga 

yakun 

yasaydi. 

3.1. «Fidbeyk»da ishti-rok 

etadi, baholanadi. 

 

 

3.2. Zaruriy 

ko’rsatmalarni  yozib 

oladi. 

 

 

 

 

 

Vizual materiallar: 

 

 

 

 

 

1-ilova. 

«Sinkveyn» tuzish tartibi: 

1.  ______Ot so’z turkumiga oid so’z 

2.  _______       ___________ sifat so’z turkumiga oid so’z 

3.  ______  ______  ______ fe’l so’z turkumiga oid so’z  

---

4.  ____ _____ ______ ______  ibora yoki gap tuzish 

 

 

 

 

 

 

 

2-ilova. 

«Tushunchalar tahlili» metodi asosidaga tarqatma namunasi. 

 

Tushunchalar 

Tushunchalarning mazmun-mohiyati 

Oila 

 

Konflikt 

 

Pedagogik konflikt 

 

Oila tarbiyasi 

 

Oilaviy nizolar 

 

Oilaviy nizo turlari 

 

Oiladagi boshqaruv usullari 

 

 

 

 

 

 

1-labaratoriya mavzusi: Nizoli vaziyatlarda rahbarning asosiy hulq 

uslublari

 

1.1.  Labaratoriya mashғulotining o’qitish tehnologiyasi 

 

 

Mavzu: 

 

Nizoli vaziyatlarda rahbarning asosiy hulq uslublari

 

 

---

Labaratoriya 

mashғulotining 

maqsad, vazifalari 

Ta’lim  beruvchining  o’quv 

maqsadlari: 

 

 - 

rahbarning 

boshqaruv 

strategiyasi 

va 

taktikasini 

tahlil qilish; 

- 

nizoli 

vaziyatlarda 

rahbarning 

asosiy 

hulq 

uslublarini  bir-biridan  farqli 

jihatlarini 

qiyosiy 

tahlil 

qilishga  o’rgatish; 

-  nizoli  vaziyatlarda  rahbar 

pozitsiyasini 

tanlashga  

o’rgatish. 

Ta’lim 

oluvchi 

uchun 

kutilayotgan natijalar: 

 

- 

rahbarning 

boshqaruv 

strategiyasi 

va 

taktikasini 

tahlil qilish ko’nikma-larining 

shakllanishi; 

- 

nizoli 

vaziyatlarda 

rahbarning 

asosiy 

hulq 

uslublarini  bir-biridan  farqli 

jihatlarini 

qiyo-siy 

tahlil 

qilishga  o’rganish; 

-  nizoli  vaziyatlarda  rahbar 

pozitsiyasini tanlay bilish 

 

O’quv 

jarayonining 

mazmuni 

 

Nizoli  vaziyatlarning  o’ziga  hos  hususiyatlari,  nizo  turlari, 

nizoli  vaziyatlarda  rahbarning  asosiy    hulq  uslublari, 

boshqaruv strategiyasi va nizoli vaziyatlarni hal etishda rahbar 

pozitsiyasi 

 

 

 

 

 

 

 

 

Labaratoriya 

mashғulotini  

amalga oshirish 

tehnologiyasi 

 

SHakl:  labaratoriya-treningi,  kichik guruhlardagi  ijodiy ish, 

80 daqiqa davomida 

 

 

Metod: ijodiy-tadqiqot, evristik va   «CHarhpalak» metodlari  

 

Vosita:  trening  ishlanmalari,  tarqatma  materiallar,  elektron 

ishlanmalar,  magnit  doska,  A-3  formatdagi  qoғozlar, 

markerlar 

 

 

 

Nazorat: kuzatish, o’z-o’zini nazorat qilish, qiyosiy baholash  

Baholash:  raғbatlantirish,  ijodiy  ish  taqdimoti  asosida   

mezoniy baholash    

 

O’qitish sharoiti: Trening o’tkazishga  moslashtirilgan o’quv 

honasi 

 

 

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2. Labaratoriya mashғulotining tehnologik haritasi 

 

Faoliyat bosqich-

lari, vaqti 

                                   Faoliyat mazmuni 

Trenerning harakatlari 

Talaba faoliyati 

 1-bosqich. 

 Kirish 

 (10 daqiqa) 

 

1.1.  Auditoriyaning  labora-toriya    

mashғulotiga      tayyorgarlik 

holatini tekshiradi. 

1.2. 

Talabalarni 

 

«FSMU»  

metodi 

asosida 

tayyorlagan  

1.1. Laboratoriyaga 

tayyorlanadi. 

 

1.2. «FSMU» asosida 

tayyorlagan ijodiy ishini 

---

ijodiy  uy  ishlarini  tekshiradi, 

baholaydi. 

1.3. 

Talabalarni 

tarqatmalar 

yordamida 

kichik 

guruhlarga 

bo’ladi.  

taqdimot qiladi. 

1.3. Kichik guruhlarga 

bo’linadi. 

2-bosqich.  

Asosiy qism 

 (60 daqiqa) 

2.1.  Mavzu,  trening  maqsadi, 

undan  kutilayotgan  natijalarni 

e’lon qiladi (1-2 ilova).  

2.2. 

Mavzu 

юzasidan 

«CHarhpalak»  metodi  asosida 

tayyorlangan 

tarqatmalarni 

guruhlarga   beradi  va  topshiriqni  

tushuntiradi (3-ilova). 

 2.3.  Topshiriq  yakunlangach,  

guruhlarning 

taqdimotlarini 

o’tkazadi  va    ish  natijalarini 

belgilangan 

tartib 

asosida 

baholaydi. 

2.4.  Kichik  guruhlar  tomonidan 

bajarilgan  «CHarhpalak»  meto-

didan 

foydalanib 

mavzuni 

mustahkamlaydi, 

nizoli 

vaziyatlarda  rahbarning  bosh-

qaruv 

pozitsiyasini 

shakl-

lantiradi. 

2.1. Tinglaydi, yozib 

oladi. 

 

 

2.2.Tinglaydi, indii-vidual  

ishlaydi,    o’z  munosa-

batini 

belgilan-gan 

tartibda    yozma  tarz-da 

bildiradi, 

javob-larni 

qiyosiy tahlil qiladi. 

2.3.  Guruh  taqdimotida 

qatnashadi,  savol-javobda  

ishtirok etadi.  

2.4. Tinglaydi, taqqos-

laydi, o’z faoliyatini 

baholaydi 

 

 

 

 

3-bosqich. 

YAkuniy qism 

 (10 daqiqa) 

3.1.  Trening    yakunlari  bo’yicha  

talabalar 

bilan 

«Feedbaek» 

o’tkazadi,  talabalar  tomonidan 

mavzuni  va  o’zlashtirilganlik  

darajasini individual baholaydi. 

3.1. «Feedbaek» da 

ishtirok etadi, baholanadi. 

 

 

 

---

3.2. 

Mustaqil 

ta’lim  uchun 

pedagogik  nizoli  vaziyatlarga 

boғlab 

«Keys» 

tuzishni  

topshiradi  va  zaruriy  ko’rsat-

malarni beradi. 

3.2. Tinglaydi, topshiriqni 

va zaruriy ko’rsatmalarni  

yozib oladi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Grafik organayzerlar: 

 

 «CHarhpalak» metodi 

 

Metodning  maqsadi:  ta’lim  oluvchilarda  muayyan  mavzu 

bo’yicha  o’zlashtirilgan  ahborotlarni  analiz-sintez  qilish,  baholash  va 

mustaqil-ijodiy ishlash ko’nikmalarini shakllantirishga hizmat qiladi. 

 

Metodni amalga oshirish tartibi: 

1-bosqich. Talabalar to’rt kishidan iborat  kichik guruhlarga bo’linadi va 

ularga aniq mavzu bo’yicha tayyorlangan  tarqatma materiallar 

tarqatiladi; 

2-bosqich. Berilgan harakat hususiyatlari ichidan  o’zlari to’ғri deb 

topgan harakatni ko’rsatilgan kataklar ichiga mahsus belgilar (+, -, H, Y)  

bilan belgilash tushuntiriladi; 

---

3-bosqich.    Har  bir  guruh  a’zosi  individual  tarzada  ko’rsatilgan 

kataklarga o’z javoblarni belgilaydi va o’qituvchi navbatdagi bosqichda 

guruhlarning javoblar varaqasini   soat strelkasi tartibida almashtiradi; 

4-bosqich.  Bu  harakat  to  har  bir  guruhning  dastlabki  ishi  o’ziga  qaytib 

kelguniga  qadar  takrorlanadi.  Tarqatma  materiallar    o’z    egalariga  etib 

kelganidan so’ng o’qituvchi to’ғri javoblarni o’qib eshittiradi. 

5-bosqich.    Talabalar  to’ғri  javoblarni  dastlabki  belgilari  bo’yicha 

tekshirib, har bir to’ғri javobni «1» ball bilan baholaydilar. 

6-bosqich.    Trening  yakunida  o’qituvchi  baholash  mezonini  o’qib 

eshittiradi  va  har  bir  talaba  o’z-o’zini  baholaydi.    (Masalan,  harakatlar 

20  ta  bo’lsa,  bunda:  18-20  to’ғri  javob  uchun  «a’lo»,  15-17  ta  to’ғri 

javob  uchun  «yahshi»,  12-14  ta  to’ғri  javob  uchun  «qoniqarli»  baho 

beriladi.) 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nizoli vaziyatlarda rahbarning asosiy hulq uslublari 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-ilova. 

 

Harakat hususiyatlari 

Avtoritar 

 

Demokratik 

Liberal 

1.    Nizoli 

vaziyatlar 

sababini aniq-lashtirish 

 

 

+ 

2.    Insonparvarlik 

 

 

 

3.    O’z pozitsiyasiga ega 

bo’lmaslik 

+ 

 

 

4.    Eshita bilish  

 

+ 

 

5.    Qattiqqo’llik 

 

 

+ 

6.    Ma’suliyatliylik 

+ 

 

 

7.    O’z fikriga o’zgalarni 

ishontira olish  

 

+ 

 

8.    Hissiyotlarga berilish 

 

 

+ 

9.    Hamjihatlik 

 

 

 

10.   Muloqotchanlik 

+ 

 

 

 

---

 

Ilova:  10-9 ta to’ғri javob «a’lo»; 

             8- 7 ta to’ғri javob  «yahshi»; 

             6-5 ta to’ғri javob «qoniqarli». 

 

 

2-ilova. 

 

 

FIDBEYK: 

1.  Pedagogik konfliktologiya fani юzasidan o’zlashtirgan bilimlaringiz sizni 

qoniqtirdimi? 

2.  Mashғulotlarning olib borilishiga munosabatingiz? 

3.  Kelgusi kasbiy faoliyatingizda fanning o’rnini qanday baholadingiz?.