Toshkent davlat moliya instituti

Download 1,05 Mb. bet 16/35 Sana 21.12.2022 Hajmi 1,05 Mb. #892512

Bog'liq
A.Bobur dissertatsiya

Bu sahifa navigatsiya:

• Respublika 85,8 88,7 90,1
• 2017- yil 2018- yil 2019- yil 2020- yil

viloyatlar:
Andijon	87,5	88,7	91,7		91,1	93,9	6,4
Buxoro	79,5	85,5	91,1		92,6	91,3	11,8
Jizzax	86,0	83,6	84,7		86	92,5	6,5
Qashqadaryo	88,7	91,5	89,8		91,2	93,7	5,0
Navoiy	88,6	92,5	92,4		93,4	87,1	-1,5
Namangan	84,7	89,1	90,8		91,8	94,4	9,7
Samarqand	91,7	88,7	89,5		92,5	93,3	1,6
Sirdaryo	84,8	85,6	88,9		93,5	84,6	-0,2
Surxondaryo	86,6	92,9	91,2		89	93,6	7,0
Toshkent	90,4	91	93,3		94,1	95,3	4,9
Farg’ona	86,8	87,1	87,7		86,4	91,9	5,1
Xorazm	69,6	81,8	86,5		87,7	84,8	15,2
Toshkent sh.	82,4	88,4	83,8		79,5	50,6	-31,8
Respublika	85,8	88,7	90,1		90,4	91,6	5,8
bo’yicha

• 
  Jadval O’zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi ma’lumotlari asosida tuzilgan.
  

2021- yilda Bandlikka ko’maklashish va aholini ijtimoiy muhofaza qilish tuman (shahar) markazlariga eng ko’p murojaat qilganlar Farg’ona (murojaat qilganlar umumiy sonining 13,7%i), Samarqand (11,1%) va Andijon (10,4%) viloyatlariga to’g’ri keladi. Mehnat organlariga ko’proq qishloq (72,9%) aholisi hamda 30 yoshgacha bo’lgan yoshlar (54,3%) ro’yxatdan o’tmoqda³⁹.

39. 
    O’zbеkiston Rеspublikasi Mеhnat va aholini ijtimoiy muofaza qilish vazirligi “Mеnat bozori monitoringi” informatsion taliliy byullеtеni
    

29
Fuqarolarning ishga joylashishlariga ko’maklashish, ish qidirish muddatlarini qisqartirish maqsadlarida 2021- yili 768 ta bo’sh ish o’rinlari yarmarkalari o’tkazildi va ularda 36,6 mingdan ortiq ish beruvchilar va 264,0 ming nafardan ortiq ish izlovchilar qatnashdilar. Ushbu yarmarkalarda 100,5 ming kishi, shu jumladan 62,9 ming yoshlar, o’quv muassasalari bitiruvchilarini, muddatli harbiy xizmatdan qaytganlar, jazoni o’tash muassasalaridan qaytganlar ishga joylashishga yo’llanma oldilar⁴⁰.

Jamoat ishlarini tashkil etish ishsizlarni ish bilan ta’minlashning faol choralaridan hisoblanadi. Bu ishlab chiqarish mavsumiy bo’lgan va ishchi kuchidan yil davomida bir tekis foydalanilmaydigan qishloq joylari uchun ayniqsa dolzarbdir.

O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 19 iyuldagi “Haq to’lanadigan jamoat ishlarini tashkil qilish to’g’risida”gi 353-son qaroriga asosan, haq to’lanadigan jamoat ishlari quyidagi maqsadlarda tashkil qilinadi:

• 
  ish qidirayotgan shaxs sifatida mehnat organlarida ro’yxatga olingan fuqarolarga ularning vaqtincha ish haqi (mehnat daromadi) olishi va ish qidirayotgan davrida ularni moddiy jihatdan qo’llab-quvvatlash uchun shart-sharoitlar yaratish;
  

• 
  birinchi marta ish qidirayotgan va kasbi (mutaxassisligi) bo’lmagan
  

shaxslarni mehnat faoliyatiga jalb qilish;

• 
  turli sabablarga ko’ra kasb faoliyatida ancha uzilishlar bo’lgan shaxslarni mehnatga qayta tiklash;
  

• 
  iqtisodiyot va ijtimoiy sohaning ijtimoiy ahamiyatga ega bo’lgan ob’ektlarini ishchi kuchi bilan ta’minlash.
  

Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi ma’lumotlariga

qaraganda, O’zbekiston Respublikasida haq to’lanadigan jamoat ishlarida ishtirok etgan ishsizlar soni kamaygan (3-rasm).

40. 
    O’zbеkiston Rеspublikasi Mеhnat va aholini ijtimoiy muofaza qilish vazirligi “Mеnat bozori monitoringi” informatsion taliliy byullеtеni
    

30

60000		49608	50897	48942
50000	46577
40000
30000		26239	24359	25370
20000	16848				15025
10000					8998
0
	2017- yil	2018- yil	2019- yil	2020- yil	2022- yil
	касбга тайёрлаш ва қайта тайёрлашга, малакасини оширишга юборилган ишсизлар
	сони
	ҳақ тўланадиган жамоат ишларида иштирок этган фуқаролар сони

3-rasm. O’zbekiston Respublikasida haq to’lanadigan jamoat ishlarida ishtirok etgan ishsizlar sonining o’zgarishi, kishi*

Manba: O’zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi ma’lumotlari

3-rasmdan ko’rinadiki, haq to’lanadigan jamoat ishlarida ishtirok etgan fuqarolar soni 2017- yildagi 49,6 ming kishidan 2021- yilda 15,0 ming kishiga yoki 67,7 foizga kamaygan. Bunday kamayish tendenstiyasi respublikaning barcha hududlarida kuzatilgan.

Bozor munosabatlari sharoitida ishsiz shaxslarni kasbga tayyorlash va qayta tayyorlash, ularning malakasini oshirish – to’la va samarali ish bilan ta’minlashga ko’maklashuvchi eng muhim omillardan biri bo’lib, unga aholini ijtimoiy himoya qilish choralarining bir turi sifatida qaraladi. Yangi iqtisodiy-ijtimoiy sharoitda kadrlardan yuksak saviya, ijodiy tashabbus, zamonaviy iqtisodiy fikrlash, ishning yangi uslub va ko’nikmalarini egallash talab qilinadi. O’zbekiston Respublikasi Mehnat vazirligining 1999 yil 24 apreldagi “Ishsiz shaxslarni kasbga tayyorlash va qayta tayyorlash, ularning malakasini oshirishni tashkil etish to’g’risida”gi nizomida⁴¹ O’zbekiston Respublikasida ishsiz shaxslarni kasbga tayyorlash va qayta tayyorlash, ularning malakasini oshirish tizimi orqali ularni kasbga o’qitish va qayta o’qitish, malakasini oshirish bosqichlari va tartibi yoritilgan.

⁴¹ Ўзбекистон Республикаси Меҳнат вазирлигининг 1999 йил 24 апрелдаги “Ишсиз шахсларни касбга тайѐрлаш ва қайта тайѐрлаш, уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш тўғрисида”ги низоми // www.lex.uz
31
3-rasmdan ko’rinadiki, respublika bo’yicha kasbga tayyorlash va qayta tayyorlashga, malakasini oshirishga yuborilgan ishsizlar soni 2017- yilga nisbatan kamaygan, ammo bu ko’rsatkich 2020- yilga nisbatan ortgan.

Kasbga tayyorlangan aksariyati tuzilgan shartnomalar asosida bazaviy kollejlarda iqtisodiyotda talab qilinayotgan mutaxassisliklar bo’yicha, ya’ni tikuvchilik, to’quvchilik, elektrik, payvandchilik, bo’yoqchilik, suvoqchilik, kompyuter texnikasi operatori va boshqa shu kabi kasblar bo’yicha o’qitilgan.

Bandlikka ko’maklashish va aholini ijtimoiy muhofaza qilish markazlarida ro’yxatga olingan bo’sh ish o’rinlari bilan ishsizlikni kamaytirib bo’lmaydi. Chunki, 2021- yilda respublika bo’yicha bitta bo’sh ish o’rniga o’rtacha 4,9 ta ishsiz to’g’ri keladi. Mazkur ko’rsatkichning hududlar miqyosidagi tahlili uning Qoraqalpog’iston Respublikasida (6,2 ta), Andijon (5,4 ta), Samarqand va Xorazm (5,3 ta) viloyatlarida yuqori bo’lganligini ko’rsatadi. Bu esa yuqoridagi hududlarda mehnat bozorining yuqori bosimli holatini anglatadi.

Bu kabi muammolar joylarda Bandlikka ko’maklashish va aholini ijtimoiy muhofaza qilish markazlari faoliyatining qoniqarli darajada yo’lga qo’yilmaganligi va ishsiz aholiga ular tomonidan ko’rsatilayotgan xizmatlar ko’lamining torligi oqibatida vujudga kelmoqda.

Shunday qilib, aholini ish bilan ta’minlashda bandlik xizmatining o’rni yil sayin oshib bormoqda. Shu bilan birga, yuqorida berilgan ilmiy asoslangan takliflarni amalga oshirish joylaridan bandlikka ko’maklashish va aholini ijtimoiy muhofaza qilish markazlari faoliyatining yanada jonlanishiga yordam beradi.

Download 1,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: