Toshkent davlat iqtisodiyoti universiteti “Xulq atvor iqtisodiyoti”

Oila, nikoh va uning turlari.
Oila - bu umumiy hayot va o'zaro mas'uliyat bilan bog'liq bo'lgan qarindoshlik, nikoh yoki vasiylik asosidagi odamlar birlashmasi.
NIKOH- bu ayol va erkak o'rtasidagi munosabatlarning tarixan o'zgarib turadigan ijtimoiy shakli bo'lib, bu orqali jamiyat ularning intim hayotini tartibga soladi va sanktsiya qiladi, nikoh, ota-onalik va boshqa turdosh huquq va majburiyatlarni o'rnatadi.
Oila funktsiyasi- reproduktiv, ya'ni biologik ko'payish:
1) ijtimoiy-biologik - jinsiy ehtiyojlar va nasl berish ehtiyojlarini qondirish;
2) bolalarni tarbiyalash, ijtimoiylashtirish;
3) barcha oila a'zolarining uy-ro'zg'or hayotini tashkil etishda, shu jumladan uy-joy va zarur infratuzilma bilan ta'minlashda namoyon bo'ladigan iqtisodiy;
4) oiladagi hokimiyat va uning hayotini boshqarish bilan bog'liq bo'lgan siyosiy;
5) ijtimoiy-madaniy - oilaning butun ma'naviy hayotini tartibga solish.
Oila turlari va ularning tasnifi:
1) nikoh shakliga ko'ra:
a) monogam (bir erkakning bir ayol bilan nikohi);
b) poliandriya (ayolning bir nechta turmush o'rtog'i bor);
v) ko‘pxotinlilik (bir erkakning ikki yoki undan ortiq xotin bilan turmush qurishi);
2) tarkibi bo'yicha:
a) yadroviy (oddiy) - er, xotin va bolalardan iborat (to'liq) yoki ota-onadan biri yo'qligi bilan (to'liq emas);
b) murakkab - bir necha avlod vakillarini o'z ichiga oladi;
3) bolalar soni bo'yicha:
a) farzandsiz;
b) bir bolali;
v) kichik bolalar;
d) ko'p bolali oilalar (uch yoki undan ortiq boladan);
4) Sivilizatsiya evolyutsiyasi bosqichlari bo'yicha:
a) barcha masalalarni hal qilish qo'lida bo'lgan otaning avtoritar hokimiyatiga ega bo'lgan an'anaviy jamiyatning patriarxal oilasi;
b) er va xotin o'rtasidagi munosabatlarda tenglik, o'zaro hurmat va ijtimoiy sheriklikka asoslangan tenglik-demokratik.
Nikoh turlari: