Toshkent davlat iqtisodiyot

ISO - xalqaro standartlash tashkiloti; MEK - xalqaro texnik korxonasi; MIK - xalqaro markaziy banki;
ASMO - standartlashtirish va metrologiya bo’yicha arab mamlakatlarining tashkilotlari;
KOPANT - Janubiy Amerika standartlashtirish qo’mitasi.

Xalqaro standartlarni bunyod etishda ma’lum bir tovar ishlab chiqarishni ko’zda tutib davlatlar kelishib shu mahsulot va tovarga ishlab chiqarish uchun shu tovarni bunyod etadigan mutaxassislar xalqaro standartlarni yaratadi. Respublikamizda mahsulot sifatini oshirishda ko’pgina ishlar olib borilmokda chet el investitsiyalari joriy kilinmokda. Jumladan AQSh, Yaponiya, Germaniya, Janubiy Koreya, Chexiya, Fransiya, Gollandiya, Turkiya va boshqa mamlakatlar bilan qo’shma korxonalar qurilgan.

Ixtisoslashuv tovarlarni sifatli chiqarish va arzonga tushurish shartidir. Shu sababli universal ya’ni hamma ish bilan mashg’ul firmalar bo’lmaydi, ular bir yoki bir necha tovarlar ishlab chiqarish sohasida ixtisoslashadi. Ixtisoslashuvning ikki afzal tomoni bor.
-birinchidan mehnat unumdorligini oshiradi, harajatlarni pasaytirib foydani oshirish imkonini beradi.
-ikkinchidan sifatli tovar chiqarishni binobarin tovarni bozorda yaxshi sotilishini ta’minlaydi.
Resurslar sarfi texnika-texnologiya darajasiga bog’liq bo’ladi. Bu daraja qanchalik yuqori bo’lsa ehtiyojlarni qondirish shu qadar kam resurslar talab qiladi yoki aksincha. Masalan, eski texnologiya sharoitida o’n sumlik mahsulot olish uchun 1 kvt elektor energiya sarf qilinsa ilg’or texnologiya sharoitida 0.5 kvt sarflanadi, demak energoresurs birligi evaziga ikki barobar ko’p mahsulot olinadi. Sanoatdagi ilg’or tajriba hamda ilmiy ma’lumotlarning kengayishi, chiqarilayotgan mahsulot sifatini oshirish uchun kourashning navbatdagi butunlay yangi bosqich uchun shart-sharoitlar mavjudligini ko’rsatadi.

Tayanch so’zlar:

Sifat, mahsulot, ishonchlik, muvofiqlik, talab, iste’molchi, texnika, ISO, SERTIKO, KASKD, MESK, BMT, VTO, GATT, laborotoriya, Yevropa ittifoqi.