Toshkent davlat iqtisodiyot

Bob bo‘yicha xuloslar 

Sanoat  marketingida  kommunikatsiyalarning  asosiy  vositasi  shaxsiy    sotuvlar 

hisoblanadi,  iste’mol  marketingida  esa  asosiy  e’tibor  reklama  va  sotuvni 

rag‘batlantirishga  qaratiladi.  Buning  sabablari  mijozning  xarid  haqida  qaror  qabul 

qilish  xususiyatlarida  va  «sotuvchi-xaridor»  munosabatlari  o‘ziga  xosliklarida  yotadi. 

Korxona mijozning muammolarini hal qila olishi aynan savdo vakiliga bog‘liq bo‘ladi.

 

Marketing  faoliyatidan  maqsadi  –  mijozning  ehtiyojlarini  qondirish  bo‘lib, 

mijozning qoniqqanlik darajasi  uchun bevosita javobgarlik savdo  vakiliga  yuklatiladi. 

Iste’mol  marketingidan  farqli  ravishda,  sanoat  marketingi  korxonaning  mijozlar 

muammolarini  hal  qilish  va  ularning  ehtiyojlarini  qondirish  umumiy  qobiliyatiga 

savdo vakilining ta’sir darajasi boshqachaligi bilan tavsiflanadi.  

Savdo vakilining ta’siri texnik ma’noda mahsulot ko‘rsatkichlarini aniqlash bilan 

chegaralanmay  balki,  kreditlash  shartlari,  shartnomaning  turli  bandlari,  ta’minotni 

rejalashtirish  va  amalga  oshirish  kabi  tovarlar  va  xizmatlar  to‘liq  taklifi  jihatlariga 

aloqador bo‘lishi mumkin. 

 

Sotuv xizmatini tovar ixtisoslashuvi tamoyili bo‘yicha tashkil qilish sotuvchilarga 

o‘z  e’tiborini  korxona  butun  tovar  liniyasining  kichik  mahsulotlar  guruhiga  qaratish 

imkonini beradi.

 

---

 

153 

 

Sotuv  bo‘yicha  menejer  hal  etishi  zarur  bo‘lgan  muammoning  asosida 

sotuvchining harakatlari (deyarli har doim amalga oshirilgan ishbilarmonlik tashriflari 

soni bilan o‘lchanadi) va sotuv natijalari o‘rtasida bog‘liqlik o‘rnatish zarurati yotadi.

 

Mijozlarni savdo vakillari o‘rtasida samarali taqsimlash uchun anchayin ziyraklik 

talab  etiladi.  Diqqat  bilan  bajarilgan  tahlil  qabul  qilinadigan  qarorlarning  ehtimoliy 

oqibatlarini aniqlashga yordam beradi. 

 

Sotuv 

va 

marketing 

faoliyatini 

avtomatlashtirishning 

boshqa 

turlari  

ishbilarmonlik  uchrashuvlari  va  xarajatlar  haqida  hisobotlar,  buyurtmalarni  qayd 

qilish,  tovar  zaxiralari  darajasini  nazorat  qilish  va  potensial  mijozlar  haqida 

ma’lumotlarni  saqlash  kabi  savdo  vakillari  va  sotuv  bo‘yicha  menejerlarni  qo‘llab-

quvvatlash tizimlarini o‘z ichiga oladi.

 

Sanoat  marketingida  kommunikatsiyalar  asosiy  vositasi  shaxsiy    sotuvlar 

hisoblanadi,  iste’mol  marketingida  esa  asosiy  e’tibor  reklamu  va  sotuvni 

rag‘batlantirishga qaratiladi.