Sanoat marketingining o‘ziga xos jihatlari – xaridor va sotuvchining bir-biriga
bog‘liqligi, shuningdek, mahsulotning murakkabligi hisoblanadi. Mahsulotning
murakkabligi nafaqat texnik jihatdan, balki xaridor va sotuvchi o‘rtasidagi shaxsiy
munosabatlar, ishlab chiqarish va iqtisodiy munosabatlar nuqtai-nazaridan ham
belgilanadi. B2B sohasida sotuv strategiyasi va marketingi odatda B2C marketingiga
mansub bo‘lgani kabi ommaviy talab tovarlari bozorlariga yoki «namunaviy»
mijozlarga emas, balki muayyan tashkilotlar yoki nisbatan kichik buyurtmachilar
«Xaridor-sotuvchi» munosabatlari tahlilida bazaviy birlik – xarid qiluvchi
Xaridorning savdo vakili bilan muloqoti, ularning o‘zaro aloqalar xarakteri ular
– o‘ziga xos ijtimoiy rollar bo‘lib, ularga xulq-atvor modellari va belgilangan
Sanoat marketologi tasarrufida bir qator taktika va strategiyalar mavjud bo‘lib,
Savdo vakili o‘z mijozini va uning ehtiyojlarini mahsulot xarid qilishga qanday
64
xaridorning bir qator - diqqat-e’tibor, qiziqish, xohish-istak va harakat kabi – ular
orqali sotuvchi tomonidan mohirona o‘tkaziladigan «holatlari» bilan tavsiflanadi.
Sanoat marketingida xaridor va sotuvchilarning o‘zaro muzokaralari uzoq
muddatda bo‘lgandagina qiymatni maksimal qiladi va natija ikkala tomon uchun
qoniqarli bo‘lishi ehtimolini oshiradi. Samarali muzokaralar uchun nafaqat mijozga va
xaridor bilan sotuvchi o‘rtasida shakllantiriladigan munosabatlarga ijobiy munosabat,
balki xaridor ehtiyojlarini tushunish va xarid vaziyatini bilish ham talab etiladi.
Sanoat marketingi murakkabliklaridan biri mahsulotni mijozning mijozlariga
sotish va shu tariqa o‘z mijozlarining raqobatchisiga aylanish zarurati hisoblanadi.
Mijozlarning mijozlari bilan munosabat modeli Florian Vangenxeym va Tomos
Bayonlar tomonidan taklif etilgan modellari (WOM) tizimidan foydalanish
muvoffaqiyatga erishishning asosiy kaliti hisoblanadi.
Sanoat savdo vakilining asosiy majburiyatlaridan biri – mijozlar bilan o‘zaro
aloqalar jarayonida barcha ishtirok etuvchi shaxslarning rolini rejalashtirish va
muvofiqlashtirish hisoblanadi. Marketologning asosiy vazifalaridan biri esa – turli
elementlarni har tomonlama marketing strategiyasiga integratsiyalash sanaladi.
Kalit so‘zlar: iste’molchi, o‘zaro munosabatlar marketingi, ta’minotchilar,
sanoat xaridlari, savdo vakili, oldi-sotdi vaziyati turlari.
Do'stlaringiz bilan baham: