Toshkent davlat iqtisodiyot

 

18.3-rasm. Savdo marketingining asosiy yo‘nalishlari 

 

Savdo marketingi tadbirlari: 

1) 

maxsus narx shakllantirish; 

2) 

chegirmalar, mahsulot namunalari taqdim etish; 

3) 

ko‘rgazmalar tashkil qilish; 

4) 

sovg‘alar; 

5) 

mahsulotni yakuniy iste’molchi tomon ilgari surish bo‘yicha tadbirlar. 

Savdo  binolarida  marketing  «merchandayzing»  nomini  olgan;  uni  savdo 

firmasining ichki xizmati sifatida ko‘rib chiqish mumkin. 

Merchandayzing  -  sotuv  joylarida  tovarlarni  ajratish,  ularga  e’tibor  qaratish  va 

iste’molchilarni  xaridni  amalga  oshirishga  undaydigan  tadbirlar  kompleksi  (tovarni 

yoyish, reklama materiallari joylashtirish). 

Merchandayzing bo‘yicha ish yo‘nalishlari: 

➢ 

o‘ziga-o‘zi  xizmat  ko‘rsatish  va  faol  sotuvning  boshqa  shakllarini 

rivojlantirish; 

➢ 

tovarlarni yoyish va namoyish etish; 

➢ 

tovar o‘rovidan foydalanish ; 

➢ 

tovarlarni markirovka qilish; 

➢ 

moslashuvchan sotuv narxlari siyosati; 

➢ 

ichki  magazin reklamasi; 

Mеrchеndayzing 

Sotuv joylarida yoki o’ziga xos voqеalar paytida istе'molchiga 

yo’naltirilgan promoushn-tadbirlar 

Ulgurji va chakana firmalar uchun promoushn-tadbirlar 

Ishlab chiqaruvchining savdo apparatini rag’batlantirish 

Savdo markеtingi 

---

 

322 

 

➢ 

mijozlar harakat yo‘nalishini tashkillashtirish; 

➢ 

qo‘shimcha xizmatlar ko‘rsatish; 

➢ 

talabni rag‘batlantirish. 

Merchandayzing  asosiy  vazifasi  chakana  tarmoq  orqali  tovar  sotuvi  hajmini 

oshirish hisoblanadi. 

Magazinlarda  sotuv  hajmini  oshirish  uchun  merchandayzing  xizmatining  asosiy 

funksiyalari quyidagicha: 

1) 

magazinda tovarni joylashtirish; 

2) 

magazinda 

reklama-axborot 

materiallari 

va 

firma 

uskunalarini 

joylashtirish; 

3) 

o‘tkazma buyurtmalar tashkil qilish; 

4) 

marketing axborotlari to‘plash; 

5) 

chakana 

tarmoqdagi 

ishlar 

holatini 

(tovar 

bilan 

to‘yinganlik, 

distribyutorlar va savdo vakillarining ishini) nazorat qilish. 

Magazin  planirovkasi  merchandayzing  asosiy  elementlaridan  biri  hisoblanadi. 

Xaridorlar  uchun  savdo  zalida  rag‘batlantiruvchi  omillar  orasida  quyidagilarni  ajratib 

ko‘rsatish mumkin: 

➢  savdo uskunalarini joylashtirish; 

➢  savdo uskunalari turlari; 

➢  pol darajasi ko‘tarilishlari; 

➢  polning original rasmlari; 

➢  axborot displeylari; 

➢  vitrajlar, yoritish, tovushli fon. 

Tovarni magazinda joylashtirishda quyidagilarni hisobga olish zarur: 

➢  magazinda sotuv nuqtasining joylashuvi; 

➢  tovarning xaridorlar oqimiga nisbatan joylashuvi; 

➢  tovarning raqobatchi markadagi tovarlarga nisbatan joylashuvi; 

➢  tovar stellajda egalalydign hajm. 

Merchandayzingdan  foydalanish  nuqtai  nazaridan  magazinlar  tasnifi  18.5-

jadvalda keltirilgan. 

---