Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

3-jadval
M arketing  evolyutsiyasi  ilm   sifatida1
Yillar
Nazariy asoslari
Uslublari
Qo’Ilash sohasi
1900-1950
Tovar haqida o‘rganish, 
taqsimlash va moMjal 
olish, sotish va eksport 
nazariyasi
Kuzatish,  xaridni va 
sotishni tahlil qilish, 
ehtimollami hisoblash, 
iste'mol panel i
Ommaviy tovar 
ishlab chiqarish, 
qishloq xo'jaligi 
tarmog‘i
1960
Sotish haqida o‘rganish, 
tovarga, sotish hajmiga 
mo‘ljal olish, dis- 
tribyuterlik nazariyasi
Motivlar tahlili, 
faoliyatni tadqiq qilish, 
modellashtirish
Iste’mol vositalari 
iste’molchilari
1970
Qaror qabul qilish va 
xulq-atvoming ilmiy 
asoslari
Faktoring, diskriminant 
tahlil, matematik 
uslublar, marketing 
modellari
Ishlab chiqarish 
vositalari va 
iste’mol vositalari 
iste’molchilari
1980-1990
Holatli tahlil, menejment 
funksiyasi sifatida 
marketing haqida 
o'rganish, raqobatni tahlil 
nazariyasi, ekologiya 
asoslar, strategik 
marketing
Pozitsiyalashtirish, 
klaster tahlil, 
iste’molchilar 
tipologiyasi, ekspertiza, 
sabab-oqibat tahlili
Iste’mol 
vositalari, ishlab 
chiqarish 
vositalari, xizmat 
sohasi, foyda 
ko’rmaydigan 
tashkilotlar 
iste’molchilari
1990 yildan 
shu 
davrgacha
Tadbirkorlik quroli va 
fimksiyasi sifati 
marketing haqida 
o‘rganish, bozor 
tarmoqlari nazariyasi, 
kommunikatsiya va 
o*zaro ta’sir nazariyasi, 
ijtimoiy va ekologik 
samaraga mo4ljal olish
Pozitsiyalashtirish, 
klaster tahlil, 
iste’molchilar 
tipologiyasi, 
raqobatchilar va 
iste’molchilami xulq- 
arvori modellari, 
benchmarketing, o’yin 
nazariyasi
Ishlab chiqarish 
vositalari, iste’mol 
vositalari, xizmat 
sohasi, foyda 
ko’rmaydigan 
tashkilotlar, davlat 
tad-birkorligi 
sohasidagi 
iste’molchilar
Moliya,  bank,  savdo,  keyinchalik sanoatda  marketingni faol  qo’llanish 
jarayoni,  o’tish  davri  iqtisodiyotining  xususiyatlari  bo’lib  hisoblanadi.
1
  Багиев  Г.Л.,  Тарасевич  B.M.,  Анн  X.  Маркетинг.  Учебник.  -  М.:  «Экономика»,
2001.

---

Marketing evolyutsiyasi marketing kontseptsiyasini, shaklini va elementlarini 
o’zgarishi  bilan  kuzatiladi.