Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

Ijtimoiy  axloqiy  marketing  konsepsiyasi-
  bu  konsepsiyada  korxonaning 
vazifasi yakka shaxslaming talabini  o’rganish,  tahlil qilish va bu talablami 
samarali  qondirishdan,  ayni  paytda  umuman jamiyat  butunligini  saqlash 
va  mustahkamlashdan  iborat  deb  qaraydi.  Ijtimoiy-axloqiy  marketing 
konsepsiyasi  boshqarishning  bozor  konsepsiyasiga  nisbatan  kuchayib 
borayotgan  ekologik  muammolar,  tabiiy  resurslarning  yetishmasligi, 
umumjahon  inflyatsiyasi,  ijtimoiy xizmat sohalarining bozor holati tufayli 
bu  dastur bizning  zamonamizga  to’g’ri  kelishiga  bildirilgan  shubhalar avj 
olib  turgan  pallada  maydonga  keldi.  Dastlab  firmalarning  bozor 
munosabatlaridagi faoliyati asosan foyda olishgagina qaratildi. Keyinchalik 
ular xaridor ehtiyojlarini qondirishning strategik ahamiyatini anglab yetdilar 
va  natijada  bozor  marketinggi  konsepsiyasi  paydo  bo’ldi.  Bugungi  kunga 
kelib,  ular  biror  muhim  ishga  qo’l  urishdan  oldin,  jamiyat  manfaatlari 
haqida  ham  o ’ylay  boshladilar.  Ijtimoiy-axloqiy  marketing  bozor 
ishtirokchilaridan marketing siyosati doirasida uch omilni o’zaro bog’liqlikda 
qarashni  talab  etadi,  bu  omillar  -  firma  foydasi,  xaridor  ehtiyojlari  va 
jamiyat  manfaatlari.
Marketingni  o’zaro  aloqaviy  konsepsiyasi.  Marketingni  o’zaro 
aloqaviy  konsepsiyasining asosiy g’oyasi  xaridorlar bilan  boshqa  oldi- 
sotdi  jaray o n i  q atn ash ch ila ri 
o ’rtasidagi  m un o sab atlar 
(kommuniqatsiya)dan  tashkil  topadi.Marketingni  o ’zaro  aloqaviy

---

konsepsiyasi kommunikatsiya, shaxsiy muloqotlar ahamiyatini oshiradi. 
Marketingni  o’zaro  aioqasi  kommunikatsiyani  kengroq  jihatda  — 
kompaniya  bilan  uning  sheriklari  o’rtasidagi  daromad  olib  kelishni 
xohlagan  o’zaro  aioqasi  sifatida  ko’radi.
Quyidagi 3-jadvalda marketing evolyutsiyasini nazariy asoslari, uslublari 
va qo’Uash sohalari  bilan tanishib  chiqamiz.