Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

tashkil  topadi.  Shuningdek,  ishlab  chiqarishning  chegaralangan 
(marjinal) 
xarajatlari  ham  hisoblanadi.  Bu  xarajatlar  ishlab  chiqarish  hajmi  ko’paygan

---

(kamaygan)  hollarda  bir  mahsulot  birligiga  to ’liq  xarajatlaming  ko’payishi 
(kamayishi)ni ifoda etadi.  Shunday qilib,  firma xarajatlari tarkibi, dinamikasi, 
miqdori narx uchun minimal darajani tashkil etadi, chunki bu xarajatlarlardan 
pastroq  narx  hech qanday  foyda bermaydi.
Korxona  narxni  belgilar  ekan,  xarajatlaming  jami  manzarasi  ko’rib 
chiqiladigan,  zarar  ko’rmasligini  ta’minlaydigan  tahlil  usulidan  foydalanadi. 
Bunday tahlil narxlami belgilashda foydali vosita hisoblanadi. Ammo tor ishlab 
chiqarish  ixtisoslashuvi  sharoitida,  o ’zgaruvchan  xarajatlami  oson  hisoblash 
mumkin bo’lgan paytlarda uni qo’llash yaxshi natija beradi. Zarar ko’rmaslikni 
tahlil  etishda  asosiy e’tibor  mahsulot  sotish  hajmi  nuqtasiga,  to’liq  daromad 
to ’liq  xarajatlaiga  teng bo’lgan,  ya’ni  na  foyda,  na  zarar bo’lmagan  nuqtaga 
qaratiladi.