Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

• bashorat qilindyotgan foyda va uning o ’sish su r’ati;
• m oliyaviy xarajatlam ing tuzilishi (ishlab chiqarishni rivojlantirish,
m od d iy-texn ik a ta’m in o ti, sotish va uni rag’batlantirish, reklam a, servis
xizm atlari va boshqalar);
• bitta m ahsulot u chun ishlab chiqarish xarajatlarini hisoblash;
• foydani aniqlash (yalpi, sof, har bir m ah su lot sotuvidan tushgan
foyda va hokazolar);
• sotish sam aradorligini baholash;
• ishlab chiqarish rentabelligi va boshqa k o ’rsatkichlam i baholash.
M arketing kom pleksi m ahsulot yoki ishlab chiqarish b o ’lim i b o ’y ich a
marketing dasturining tarkibiy qismi sifatida ko‘rilishi m um kin, shuningdek
k om p an iyan in g bozor siyosatini asosiy y o ’nalishi b o ’yich a asoslan gan
qaror ishlab ch iq ish m aqsadi b o ’lib h isob lan gan m arketing dasturini
alohida turi sifatida ko‘rilishi m um kin. Xuddi shunday dastum i nam unaviy
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

tuzilishi quyidagi b o ’lim la m i o ’z ichiga oladi:'
• maqsadli b o zo r (segm en t)n i rivojlanishini bashorat qilish;
• maqsadli bozorga nisbatan firm aning um um iy strategiyasi;
• tovar siyosati;
• kom m unikatsiya siyosati;
• sotish siyosati;
• narx siyosati;
• m a r k e tin g k o m p le k s in i a m a lg a o s h ir is h u c h u n x a r a ja tla m i
moliyalashtirish manbalari va byudjet;
• dastum ing am alga oshirilishini nazorat qilish.
Marketing dasturini ishlab chiqishda keltirilayotgan quyidagi tavsiyalami
hisobga olish m aqsadga m uvofiqdir.2
1.D astu m i “ B ozor rivojlanishini bashorat qilish” b o ’lim ida shunday
tavsiyanom alar bcriladi, y a ’ni: