Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

xizm a ti to m o n id a n nazorat q ilin m a y d ig a n o m illa r in i o liy rahbariyat
boshqaradi. U n c h a katta b o ’lm agan yoki o ’rtacha tashkilotlarda siyosiy
m asalalam i ham marketing qarorlarini ham , bir shaxs odatda m ulk egasi
yoki o liy rahbar qabul qiladi, lekin bunday hollarda d astaw al um um iy
maqsadlami belgilash, so ’ngra ularga marketing rejalarini moslashtirish kerak.
N azorat qilinm aydigan om illar tashkilot va u n in g m arketing xizm atlari
to m on id an boshqarila olm aydigan faoliyatiga ta ’sir k o ’rsatuvchi tarkibiy
qism lardir. N a zorat qilinm aydigan o m illa m in g salbiy ta ’siri natijasida
qanchalik jozibali b o ’lm asin, har qanday reja barbod b o ’lishi m um kin.
Shunin g uchun tashqi m uhitni m untazam kuzatish, uning ta ’sirini hisobga
olish lo zim b o ’ladi, kutilm agan vaziyatlar so d ir b o ’lganda q ilinadigan
ishlar rejada ko’zda tutilishi kerak. Quyidagi nazorat qilinm aydigan om illam i
h a m ish a h isob ga o lish va o ld in d a n k o ’ra b ilish talab etila d i: bular
is t e ’m o lc h ila r , raqobat, h u k u m at, iq tis o d iy o t, te x n o lo g iy a , m u sta q il
om m aviy axborot vositalari.
D em ak , yuqoridagilardan xulosa qilsak, firm a yoki korxonaning butun
faoliyati t o ’la -to ’qis bozor m unosabatlarini m ujassam lashtiradi. Firma va
b o zo r tu sh u n ch a la ri, b o zo r iq tiso d iy o ti sh a ro itid a b ir-b irid an ajratib
b o ’lm a y d ig a n iq tiso d iy k a te g o riy a la r h is o b la n a d i. C h u n k i firm alar
faoliyatisiz bozor b o ’lishi m um kin em as.
M a r k e tin g n i ta sh k il e t is h - m a r k e tin g x iz m a t in i b o sh q a r a d ig a n
idoralam ing tashkiliy qurilishi b o ’lib,u yoki b u topshiriqni bajarish u ch u n
buysunish va javobgarlikni belgilaydi.1