Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

takror ishlab chiqarish zanjirining barcha bo‘g’inlarida marketing vositalari va
falsafasini qo’llash jarayonini qamrab oluvchi hamda tovar yoki xizmat talabni
qondirish va foyda keltirish uchun nimani, qayerda, qancha va qanday qilib
ishlab chiqarish lozim degan savollarga javob berishga imkon beruvchi har
qanday faoliyatdir.
Marketing konsepsiyasining mazmuni marketing ftmksiyalarini amalga oshirish
orqali ochib beriladi. Marketing funksiyalari quyidagi gumhlaiga bo’linadi:1
• marketing tadqiqotlari;
• mahsulot assortimenti ishlab chiqarish sohasini rivojlantirish;
• sotish va taqsimot funksiyasi;
• tovami siljitish;
• narxni tashkil etish funksiyasi;
• marketing-menejment funksiyasi.
Marketing tadqiqotlari funksiyasida bozomi tahlil etish; sotish bozorini tadqiq
etish; iste’molchi ehtiyojlarini tadqiq etish; marketing operatsiyalarini o’iganish;
axborot to’plash va qayta ishlash; marketing-miks kompleksini tadqiq qilish;
raqobatchilarni o’rganish; benchmarketing; talabni va sotishni bashorat qilish
va boshqalar o’rganiladi.
TahlUiy flinksiyada tashqi muhit omillari, bozor, uning elementlari va holati,
iste’molchilar, bozomi tuzilishi, tovar va tovami tuzilishi, shuningdek firmaning
ichki muhiti tahlil qilinadi. Bunda firma rahbariyati tomonidan nazorat qilinadigan
omillar — texnologik jarayon, moliyaviy ahvoli, tashkiliy tuzilish, bozomi
tanlash va boshqalar hisobga olinadi.
Tashqi muhit omillariga iste’molchilar, raqobatchilar, hukumat, iqtisodiyot,
texnologiya, mustaqil ommaviy axborot vositalari kabi nazorat qilinmaydigan
omillar kiradi.
Mahsulot yaratish funksiyasi orqali marketing faoliyatida yangi mahsulotlarni
yaratish, yangi mahsulotlar ishlab chiqarishni tashkil etish, ishlab chiqarish