Toshkent davlat iqtisodiyot univyersityeti a. Sh. Bekmurodov, Z. A. Abdullayev, B. M. Badalov

1 
3
 
6
 
5
 
2
 
4
 
Lizing beruvchi (lizing kompaniyasi) 

---

7.
Vekselni oxirgi ishtirokchisi o‗rnatilgan muddatda to‗lov uchun uni 
importyorga taqdim etadi.
5.11-rasm. Forfeyting
 
Manba: 
Mejdunarodnie valyutno–kreditnie i finansovie otnosheniya:Uchebnik / Pod red. L.N. 
Krasavinoy. – 4–e izd., pererab. i dop. –M.:Izdateltvo Yurayt,2014.–241s.
1.
Eksportyor va importyor oldi-sotdi kelishuvi tuzadi. 
2.
Agarda eksportyor forfet-kompaniya bilan avvaldan forfeytinglash haqida 
kelishib olgan bo‗lsa, u vekselni hisobga olish bo‗yicha xarajatlarni tovar bahosiga 
kiritadi. 
3.
Importyor tijorat vekselarini yozib, o‗z mamlakati banki kafolatini. 
4.
Bank tomonidan maqullangan veksel eksportyorga yuboriladi. 
5.
Eksportyor vekselni tasdiqlaydi va uni muddatidan avval o‗zini valyuta 
tushumini olish uchun regress huquqisiz forfet-kompaniyasiga sotadi. 
6.
forfeting kompaniyasi vekselni tasdiqlaydi va ularni kredit bozorida qayta 
sotadi. 
7.
Vekselni oxirgi ishtirokchisi o‗rnatilgan muddatda to‗lov uchun uni 
importyorga taqdim etadi.
Forfeyting eksportni kreditlash shakli sifatida quyidagi xususiyatlarga ega
124
:
1.
Eksport faktoring uchun xarakterli bo‗lgan, hali to‗liq aniqlanmagan, 
kelajakdagi emas, balki mavjud to‗lov talabnomalari sotib olish. 
2.
Yirik va uzoq muddatli kelishuvlar bo‗yicha qo‗llaniladi. 
3.
Importyor qarzi birinchi klass banklari tomonidan kafolatlangan veksel 
bilan rasmiylashtirilishi (ularni qayta hisobga olish zaruriyati uchun) shart bo‗lib, 
veksellarni o‗tkazishni indossament rasmiylashtiradi. 
4.
Yuqori qiymat. Vekselni hisobga olish LIBOR stavkalari yoki aniq bir 
mamlakat stavkalari bo‗yicha indekslangan foiz stavkasi bo‗yicha amalga 
oshiriladi. 
5.
Faktoringdagi mavjud risklar bilan bir qatorda (to‗lovsiz, valyuta va 
boshqalar) uzoq muddatli xarakterdagi to‗lov talabnomalariga xos bo‗lgan 
qo‗shimcha risklar mavjud. 
124
Mejdunarodnie valyutno–kreditnie i finansovie otnosheniya: Uchebnik / Pod red. L.N. Krasavinoy. – 4–e izd., 
pererab. i dop. –M.:Izdateltvo Yurayt,2014.–241s.

---

136 
6.
Veksel va boshqa qarz majburiyatlari bo‗yicha to‗lovlarni o‗tkazish usuli. 
Odatda bu maqsadda, ushbu operatsiyalarda ishtirok etuvchi bankning 
korrespodentlik tarmog‗idan foydalaniladi. 
7.
Forfeytinglash lizingdan xujjatlarni rasmiylashtirishning soddaligi bilan 
farqlanadi.