Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Shodmonov iqtisodiyot nazariyasi

Asosiy tayanch tushunchalar 
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish –
davlatning jamiyat a’zolari 
ehtiyojlarini qondirish darajasini oshirish uchun cheklangan ishlab chiqarish 
resurslaridan yanada samarali foydalanishni ta’minlovchi, umumiy iqtisodiy 
muvozanatga erishishga yo‘naltirilgan, ijtimoiy takror ishlab chiqarish jarayonini 
tashkil etish bo‘yicha faoliyati.
 
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning maqsadi
– iqtisodiy va 
ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash, iqtisodiy tizimni mustahkamlash va uni o‘zgarib 
turuvchi sharoitga moslashtirish. 
Davlatning iqtisodiy vazifalari
– iqtisodiy tizimning amal qilishiga shart-
sharoit yaratish va iqtisodiyotni tartibga solish hamda iqtisodiy o‘sishni 
ta’minlashga qaratilgan chora-tadbirlar. 
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning usullari
– tartibga 
solishning ma’muriy va iqtisodiy vositalari birligi. 
Bevosita usullar
– iqtisodiyotni tartibga solishning taqiqlash, ruxsat berish va 
majbur qilish tavsifidagi ma’muriy vositalari. 
Bilvosita usullar
– iqtisodiyotni tartibga solishning iqtisodiy vosita va 
dastaklari. 
 

---

666 
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar 
 
1. 
Davlatning iqtisodiyotdagi roliga turlicha qarashlarini baholang. 
2. 
Davlatning iqtisodiyotga aralashuvi to‘g‘risidagi qanday nazariyalarni 
bilasiz?
3. 
Davlatning asosiy iqtisodiy vazifalarini sanab chiqing va ularning qisqacha 
tavsifini bering. 
4. 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga 
solishning zarurligini nima taqozo qiladi?
5. 
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish o‘z oldiga qanday maqsad va 
vazifalarni qo‘yadi? 
6. 
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning bevosita va bilvosita 
usullariga tavsif bering. Tartibga solishning ma’muriy va iqtisodiy vositalarini 
sanab ko‘rsating. 
7. 
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishda davlat sektori qanday rol 
o‘ynaydi?
8. 
Davlat ijtimoiy-iqtisodiy dasturlari nima va ular qanday amalga oshiriladi? 
9. 
O‘zbekiston iqtisodiyotida davlat sektorining ulushi dinamikasini tahlil 
qiling. Yillar davomida tarmoq va sohalar bo‘yicha davlat sektori ulushining 
o‘zgarishini izohlang. 
10. Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning tashqi iqtisodiy usullari 
mazmunini tushuntiring. 

---

667