Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti moliyaviy tahlil va audit kafedrasi “iqtisodiy va tahlil audit” fani 1-mavzu: Iqtisodiy tahlilning predmeti, mazmuni va vazifalari

Iqtisodiy tahlil fanining predmeti deb – turli mulkchilik shaklidagi korxonalarning xo’jalik-moliyaviy faoliyati va uning yakuniy moliyaviy natijalarini ichki va tashqi omillar ta’sirida o’zgarishiga ko’rsatkichlar tizimi orqali baho berishga aytiladi.

Iqtisodiy tahlilning predmetida ob’ektiv va sub’ektiv omillar muhim ahamiyatga ega.

Iqtisodiy tahlilning predmetida ob’ektiv va sub’ektiv omillar muhim ahamiyatga ega.

Negaki, iqtisodiy jarayonlar ma’lum ichki va tashqi omillar ta’siri ostida bo’lib, uning ta’sirini boshqa fanlar o’rgatmaydi.

Shu boisdan ham, tasir etuvchi ichki va tashqi omillar iqtisodiy tahlil fani predmetining asosini tashkil etadi.

Shuningdek, ijtimoiy-iqtisodiy jarayonga ta’sir qilgan ijobiy va salbiy omillarni o’rganmasdan turib belgilangan maqsadga erishilmaydi.

3. Iqtisodiy tahlil fanining asosiy vazifalari.

Iqtisodiy tahlilning maqsadi mavjud natijaga odilona baho berish bilan birga yo’l qo’yilgan kamchiliklarni kelgusida bartaraf etish orqali o’rganilayotgan ob’ektning iqtisodiy hamda moliyaviy ahvolini yaxshilashdan iboratdir.

Bu sodir bo’lgan va bo’layotgan jarayonlarga to’g’ri baho berib, bo’ladigan ijtimoiy-iqtisodiy holat andozasini ham chizib berishni taqozo qiladi.

Barcha ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarning natijasi ko’rsatkichlarda ifodalanib, ma’lumotlar axborot manbalaridan (reja, me’yor va hisobot) olinadi.

Iqtisodiy tahlilning vazifalari

• Tuzilgan rejalarning ilmiy asoslanganligiga baho berish;
• Mavjud resurslardan to’gri va oqilona foydalanganligini o’rganish;
• Har bir jarayonga ta’sir etuvchi omillarni o’rganish;
• Tijorat sirini oshkor etmagan holda korxona moliyaviy ahvoli haqidagi axborotni ochib berish;
• Mavjud ichki va tashqi imkoniyatlardan foydalanish bo’yicha tadbirlarni ishlab chiqish.

4. Iqtisodiy tahlilning asosiy tamoyillari.

- Tizilmalilik. Tahlil etilayotgan ob’ekt alohida bir butun tizilma yoki tizilmaning elementi deb qaraladi.