Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti moliyaviy tahlil va audit kafedrasi “iqtisodiy va tahlil audit” fani 1-mavzu: Iqtisodiy tahlilning predmeti, mazmuni va vazifalari

Masalan, yalpi mahsulot ko’rsatkichining mazmun va mohiyati “Iqtisodiyot nazariyasi” fanida yoritilsa, uning hajmini ma’lum davrlar bo’yicha taqqoslab, dinamik o’zgarishini baholash iqtisodiy tahlil asosida amalga oshiriladi.

Xuddi shunday “Buxgalteriya hisobi” fani bilan ham.

Xuddi shunday “Buxgalteriya hisobi” fani bilan ham.

Negaki buxgalteriya hisobi xo’jalik yurituvchi sub’ektining ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarini uzluksiz va xujjatlarga asoslangan holda aks ettiradi.

Iqtisodiy tahlil esa buxgalteriya hisobi ma’lumotlari asosida xo’jalik yurituvchi sub’ektida sodir bo’lgan ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni tahlil usullari orqali o’rganib, tegishli xulosa va takliflarini tayyorlaydi.

2. Iqtisodiy tahlil fanining mohiyati va predmeti.

Erkin iqtisodiy munosabatlar sharoitida iqtisodiy tahlil jarayonida o’rganilayotgan hodisa yoki jarayon maydadan-yirikka, oddiydan-murakkabga yoki aksincha, umumiylikdan eng kichik omilga qadar o’rganadi hamda umumiy birligi va bir-biri bilan uzviy bog’lanishi e’tiborga olinadi.

Demak, iqtisodiy tahlil fani firma va korxonalarning iqtisodiy – ijtimoiy faoliyatini ob’ektiv va sub’ektiv omillarni e’tiborga olgan holda o’rganadi.

Fanning predmeti -deyilganda, shu fan nimani o’rgatadi degan savolga javob berishi lozim bo’ladi.

Fanning predmeti -deyilganda, shu fan nimani o’rgatadi degan savolga javob berishi lozim bo’ladi.

Har qanday mustaqil fan o’zining predmetiga ega. «Iqtisodiy tahlil» fanining predmetiga keng ma’noda qaraydigan bo’lsak, u iqtisodiy fan sifatida tahlil qilinayotgan ob’ekt xo’jalik faoliyatining barcha sohalarini o’z ichiga oladi.

Lekin har bir iqtisodiy fan o’ziga xos xususiyatga, o’zi o’rganadigan predmetiga ega.

Bu faqat shu fanga xos bo’lib, imkoni boricha boshqa fanlarda takrorlanmasligi lozim.

Bu talab shu fanning mustaqil fan sifatida faoliyat ko’rsatishi uchun asosiy shartlardan biri hisoblanadi.

«Iqtisodiy tahlil» fanining predmeti tom ma’noda tahlil qilinayotgan ob’ektning xo’jalik faoliyatidir.