Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti iqtisodiyot fakulteti iqtisodiyot tarmoqlar va soxalar bo

Qisqacha xulosalar
To`lov balansi – mamlakatning dunyoning boshqa davlatlari bilan bo`lgan savdo va moliyaviy operatsiyalari aks ettirilgan xujjat. U ikki qismdan, joriy operatsiyalar va kapital xarakati balansidan tashkil topgan. Savdo balansi mamlakatning joriy tashqi savdo operatsiyalari bo`yicha tushumlar va xarajatlarni aks ettiradi. Mamlakat eksporti uning importidan ko`p bo`lsa joriy operatsiyalar balansi musbat qoldiqli bo`ladi. Joriy operatsiyalar balansidagi o`zgarishlar ichki ishlab chiqarish va o`z navbatida ichki bandlilik bilan bog’lik. Kapital xarakati balansi aktivlarni sotish va sotib olish bo`yicha barcha xalqaro bitimlarni harakterlaydi. Aktivlarni sotib olish xorijiy valyutaning chiqib ketishini, sotish esa kirib kelishini anglatadi. Xar qanday xalqaro bitimlar to`lov balansida ikki bir-birini muvozanatlovchi yozuv ko`rinishida qayd etilgani uchun xam joriy operatsiyalar balansi va kapital xarakati balansi qoldiqlari 0ga teng bo`ladi. To`lov balansi taqchilligi rasmiy zaxiralarning qisqarishi xisobiga koplansa uning aktiv sal’dosi rasmiy zaxiralarning o`sishiga olib keladi. Qayd etilmagan valyuta kursi sharoitida to’lov balansi valyuta kursining o`zgarishi xisobiga muvozanatlashadi. Milliy valyutasi jahon iqtisodiyotida zaxira valyutasi xisoblanmaydigan mamlakatlar Markaziy banklaridan rasmiy valyuta zaxirasi cheklanganligi tufayli to`lov balansining uzoq muddatli taqchilligi bu rezervlarning sarflab bo`linishiga olib keladi. Bunday hollarda to`lov balansini makroiqtisodiy tartibga solinadi. Qayd etilgan valyuta kursi tizimida to`lov balansini tartibga solish uchun tashki savdo siyosati, pul kredit va fiskal siyosat vositalaridan foydalaniladi.

Asosiy adabiyotlar

1. 
   Agapova T.A.Seregina S.F. Makroekonomika: Uchebnik.-7-e izd.pererab. i dop.-M.:Izdatel’stvo “Delo i servis”, 2016. 338- 357 s.s.
   
2. 
   Axmedov D.K.,Ishmuxamedov A.E., Jumaev K.,Djumaev Z.A. «Makroiktisodiyot» T.: O`zbekiston YOzuvchilar uyushmasi Adabiyot jamgarmasi nashriyoti 2017, 182-193 b.b.
   
3. 
   Mejdunarodnie valyutno-kreditnie i finansovie otnosheniya.: Uchebnik/ Pod red. L.N.Krasavinoy., M., Finansi i statistika» 2019, 122-161 s.s.
   
4. 
   Mejdunarodnie ekonomicheskie otnosheniya.: Uchebnik / Pod redaktsiey A.I. Evdokimova., M., “Prospekt”, 2020., 201-231 s.s.
   
5. 
   Tarasevich L.S., Grebnikov P.I., Leusskiy A.I. Makroekonomika:
   Uchebnik. - 5-e izd. , M.: Y Urayt-Izdat, 2015., 408-414 s. s.
   
6. 
   O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki ochiq malumotlari 2022 yil
   
7. 
   O‘zbekistonning MDH davlatlari bilan savdosi
   
8. 
   Wekipediya qidiruv tizimi
   
9. 
   Google qidiruv tizimi
   

1^ O’zbekiston Respublikasi Prizidenti Shavkat Mirziyoyev 8.02.2022 y

2^ ‘O‘zbekiston Respublikasi to‘lov balansi, xalqaro investitsion pozitsiyasi va tashqi qarzi’ Markaziy Bank nashri