Toshkent davlat ikkinchi tibbiyot instituti

Ionlovchi radiatsiya

Bir necha o'n yilliklar mobaynida salomatlikka ionlovchi radiatsiyaning ta'siri jamoat xavotiriga asoye bo'lmokda. Uran tutuvchi tog' jinslari rodoni, professional nurlanish, yadro falokatlari yoki yadro qurolini sinash kabilar e'tibor qaratilishi zarur bo'lgan o'ta zararli omillardir.

Noion radiatsiya

Noion radiatsiyaning asosiy manbalari quyoshning ultrabinafsha nurlari (UBN), sun'iy yoritish manbalari, shuningdek, tabiiy va sun'iy elektromagnit maydonlaridir. Quyosh UBN bilan teri raki o'rtasidagi bog'liqlik anik bo'lsa-da, rak paydo bo'lishida UBN ustunligi darajasini baholash qiyin. Teri rakining tarkalgan shakllari bilan kasallanish yiliga 2-3% ga oshmokda. Yomon sifatli melanoma rakning kam uchraydigan shakli bo'lishiga qaramay, unda-o'lim hollari yuqori (30-50%). Oxirgi o'n yilliklarda melanoma sezilarli ko'paydi (masalan, Angliyada 1980 va 1986 yillar oralig'ida 50% gacha). Quyosh UBN ning zararli komponentlarini tutib qoluvchi stratosfera ozon qatlamining xlorflyuorouglevodlar va shu kabi agentlar ta'sirvda yupqalashishi teri raki sonining bunday oshishiga sabab bo'lishi mumkinligi sarosima uyg'otmovda. Ammo hozirgi vaqtda asosiy xavf o'z ixtiyori bilan ortiqcha darajada UBN qabul kilinayotganligidadir. Zararli omillarga qarshi axloqni tuzatish yo'li bilan ham sezilarli ta'sir kilish mumkin.