Toshkent davlat ikkinchi tibbiyot instituti

Hamshiralik tashxisida ustivorlik bo'yicha ketma-ketlik tartibi. Hujjatlash.

Hamshiralik tashxisini ustivorlik bo'yicha ketma-ketlik tartibiga keltirishda hamshira tashxisning yukori, o'rta yoki past ustivorlikka alokadorlik instruksiyasidan (ko'rsatmasidan) foydalanishi kerak. Yukori darajadagi ustivorlik mijoz hisobiga xavfli hisoblanadi. Hayotga xavfsiz holatdagi tashxisni o'rta ustivorlikka kiritish mumkin, ayni kasallik yoki okibat bilan bog'liq bo'lmagan tashxisni esa past ustivorlik darajasida ifodalanadi. Barcha darajalarda ham ruhiy-ijtimoiy, ham jismoniy ehtiyojlarni hisobga olish lozim. Mijoz ehtiyojlari to'g'risidagi Maslov nazariyasi muammolarni oldindan sezish va mijoz fikrini tashxis qo'yishda qo'llash uchun Atkinson va Murrey tomonidan taklif etilgan.

Kishi ehtiyojlari to'zrisida Maslov nazariyasi. Yuqoriroq ehtiyojlardan avval elementar extiyojlarni qondirish kerak, ya'ni mijoz ehtiyojlari quyidagi iyerarxiyaga ko'ra ustivorlik ketma-ketligi tartibiga tushadi: fiziologik ehtiyojlar - xavfsizlik -

sevish va sevilish ehtiyoji - o'z-o'zini baholash ehtiyoji - o'zini dolzarb hisoblash ehtiyoji.

Mijoz fikri. Dastlab mijoz zarur hisoblagan ehtiyoj-larni, agar ularning navbati boshqa davolashlarga qalal bermasa, kondirgan ma'qul.

Misol. Ortopediya bo'limiga bir ayol avtomobil halokati okibatida tos sinshii va bir qancha yorilishlar bilan keltiril-gap. Hshyukatdan keyingi kun erta bilan vannada u ogrikka shikoyat kildi va yordam chakirdi, uning yorilgan joylari ham yordamga muostoj edi, lekin uyiga ko'ngiros kilib, uning 15 oylik egizak-lariga karashayotganliklariga ishonch hosil silmasdan, biror chora ko'rishgau karshklik kildi.

Hamshiralik tashxisi: tanqid. Hshshiralnk tashxisi to'g'risidagi adabiyotlarda hamshiralik tashxisi klinik amaliyotlarda qanchalik yordam berayotganligi haqida ko'plab misollar keltirilgan, xamshiralik tashxisi batafsil bayon etilgan maqolalarni ham topish mumkin. Ammo hamshiralik tashxisining tor ekanligi va hamshiralarni hamshiralik tashxisi ularning amaliyoti cheklanib qolishiga olib kelmasligi ehtiyotida bo'lishlariga chaqiruvchi maqolalar ham bor.

Avvalambor, hamshiralik tashxisi mijozga individual qarashni tavsiya etadi.

Masalan, hamshira sut beei raki bo'yicha radikal mastektomiyadan keyingi uch ayolni bir vaqtda parvarishlashi mumkpn. Bu bemorlarning tashrixdan keyingi davolanshilari o'xshash bo'lsa-da, parvarshilash ustivorliklari turlicha bo'lishi mumkin. Hamshiralik tashxisiiing ustivorlikro'yxati bu turlicha ustivorlikdan mijozlarga hamshira o'z. kuchini to'gri taksimlashini belgilaydi:

A mijoz - Tana ko'rinishi o'zgarishi. Samarasiz individual natija.

B mijoz — Ozrik. O'z-o'ziga xizmat noto'likpigi.

V mijoz - Jinsiy disfunkst xavfi. Quvvatsizlik.

Hamshiralik tashxisi qo'llanishi uning tasdiqlanishi va ustivorlik bo'yicha ketma-ketlik tartibiga keltirilishi uchun Mijoz xabardor etilishi hamda davolash jarayoniga ko'shilishini talab etadi. Hamshira bilan boshqa tibbiy xodimlar o'rtasida O'rnatilgan o'zaro aloqa tashxisning aniq va o'z vaqtida qo'yilishiga imkon beradi. Bunday aloqa rejalashda, tibbiy varakdlar to'ldirilishida, mijoz ma'lumotlariga o'zgartirishlar kiritilishida va mijozni keyingi kuzatuvda hamda hamshira qo'ygan tashxis bo'yicha muammolar hisoboti tuzishda yordam beradi. Hamshiralik tashxisi ko'yishning boshqa afzalliklari sog'liqni saklash ma'muriyati va xodimlariga hamshiralik ishi ta'sir doirasi aniklanishidan iborat, bu hamshiralik ishi uchun vositalar yoki hamshiralik xizmatining rag'batlantirilishida juda ahamiyatlidir. Hamshiralik tashxisidan, shuningdek, o'quv rejasi mazmunini aniqlash, hamshiralik ishida mutaxassislik va malakani oshirish hamda.ilmiy tekshiruvlar uchun foydalaniladi.

Tashxisot jarayoni noto'g'ri olib borilayotgan bo'lsa, mijozga to'liq tashxis ko'ymaslik mumkin. Eng ko'p xatolik to'liq bo'lmagan ; ma'lumotlar asosiga tayangan, erta qo'yilgan tashxisda uchraydi, xato tashxis - ma'lumotlarni yetarli tahlil kilmaslik yoki noaniq ma'lumotlar asosiga tayanish, ko'p martalab bir xil tashxis qo'yish - hamshirada mijozga xos eqtiyojlar bo'yicha ma'lumotlar to'plash va tahlil kilishni rejalash kobiliyati bo'lmaganligi natijasidir. Mijoz salomatligi holati o'zgarishi bilan tashxisni shakllantirish va yangi tashxis qo'yishga qobiliyatsizlik ham muammo hisoblanadi. Sanab o'tilganlarning barchasi hamshiralik tashxisi ko'yishda kuchli cheklashlar emas, balki noto'g'ri tashxis ko'yayotgan hamshiraning cheklangan imkoniyatlari

hisoblanadi.

Tashxis ko'yish bo'yicha tajribasi kam hamshiralar standart hamshiralik tashxisi qo'yishda standartni ko'llash zaruratida adashish va buni qanday bajargan ma'qulligi tarzida hayajonlanishlari mumkin. Birga ishlaydigan hamshiralar hamshiralik tashxisiga turlicha yondashishlari va hamshiralik tashxisini amaliyotda turlicha ko'llashlari mumkin. Hamshira tashxis qo'yish va uni amaliyotda ko'llash professional ko'nikmalariga ega bo'lishi bilan bu qiyinchiliklar minimumgacha kamayishi mumkin.

Shuningdek, hamshiralik tashxisini standartlashtirish fikrlash qobiliyatini toraytiradi, deb hisoblaydigan hamshiralar hamshiralik tashxisini yanada jiddiy tanqid kiladilar.

Xato	Misol	To'g'rilash	Misol
Tashxisning reaksiyalarni emas, balki extiyojlarni ifodsholovchi atamalarda qo'yilishi. Maksadga nomuvofiq tartibga solish (formulirovka). Nosoglom reaksiya hisoblanmagan muammo aniqlanishi. Kasallikning belgilari va simptomlari ni muammo sifatida	Yetoq tartibi sababli yuvinishda yordamga muhtoj. Tavsiyalar tartibini hamshiralik mutaxassisiga gumonsirash oqibatida bajarmaslik (oqibat atamasi) o'zaro munosabatning bevosita sababini bildiradi. Erning to'liq yetilmaganlik yoki qo'pol xususiyat bilan bog'liq bo'lgan rafiqaga qo'pol munosabati. Teri butuyligining mijoz tuni bilan orqacha yotishiga bog'liq buzilishi. Bo'ladigan tashrix bilan bog'liq yengil notinchlik. Uzoq chekish bilan boglik yo'tal.	Tashxisning ehtiyojni emas, balki reaksiyani ifodalovchi atamalarda qo'yilishi. Muammolarning etiologiyasi va tartibini bog'lash uchun «oqibatda» yoki «chaqirilgan» emas, balki «bog'liq» atamasidan foydalangan ma'kulrok. Tashxisni tushunarli va bajariladigan atamalarda yozish: tuhmat tarzida interpretatsiya lash yoki hamshiraning loqayd munosabatini bildirishi mumkin bo'l- gan yoxud mijozni parvarishlashda xukuqiy xavfli hisoblangan tartibga solish. Hamshirachik tashxisi tartibiga faqat mijoz reaksiyasini yoki faqat u xoxlagan o'zgartirishni kiritish. Hamshiralik tashxisida muammo tartibiga kasallik belgilari va simptomlarini kiritmaslik.	Uz-o'ziga xizmat kamchiligi: xarakatsizlik bilan bog'liq suv muolajalari. Tavsiyalarning tartibini hamshirapik mutaxassisiga munosabatda gumonsirashdan bajarmaslik (muammo va etiologiya orasidagi bog'liqlikni biddiradi, lekin albatta sababli bog'liqligi bildirilmaydi). Zo'rlik xavfi: erning boshqarib bo'lmaydigan hulqi sababli rafiqasiga qo'pol munosabati. Teri butunligining o'z-o'ziga xizmat kamchiligi bilan bog'liq buzilishi. Hamshiralik tashxisiga zaru. rat yo'q: tashrix oldidan yengil notinchlik me'yoriy reaksiya xisoolanadi. Nafas yo'llarining 20 yillik chekish bilan bog'liq samarasiz tozalanishi.

Nima hamshir lik . tashxis hisoblanmaydi va nima uchun.

Nima hamshiralik tashxisi xisoblanmaydi	Misol	Mantiqiy asos
Tibbiy tashxis