Toshkent davlat agrar unversiteti termiz filiali

5.5. O’simliklarni himoya qilishda biologik usulning ahamiyati
O’zbekistonda o’simliklarni himoya qilish majmuasi ichida biologik usulga alohida ahamiyat beriladi. Biologik usulda o’simliklarni himoyalashda 20 turdan ortiq biomahsulotlar ishlab chiqariladi. Asosiy biologik mahsulotlarga trixogramma, brakon, oltinko’z kiradi. Mamlakatimizda biologik usulni qo’llash kimyoviy usulga nisbatan 1,5-2 barobar ortiq iqtisodiy foyda keltiradi.
Biologik usulni qo’llash darajasi ba’zi xorijiy davlatlarda ham yuqori hisoblanadi. Kanada, Angliya, Gollandiya mamlakatlarida issiqxonalarning 80-90 foiz maydonida biologik usul qo’llanilib, qo’shimcha 30-40 foiz hosil olishga erishilmoqda. Ammo biomahsulotlarni mexanizatsiyalashtirilgan usulda dala bo’ylab tarqatish ishlari talab darajasida emas. Ular asosan qo’lda tarqatilmoqda.
Tavsiyaviy xulosa. Sug’oriladigan yyerlarda o’g’itlardan samarador foydalanish ekinlar hosildorligini 1,5-2,0 barobarga oshirishi hamda olingan mahsulotlar sifatini ham yuqori bo’lishiga imkon beradi. SHuning uchun olim va mutaxassislarning tavsiyalariga qat’iy amal qilgan holda o’g’itlarni to’g’riishlatish zarur. CHunki me’yordan oshiqcha berilgan mineral o’g’itlar o’simliklarni g’ovlab ketishiga natijasida hosildorlikni pasayishiga olib keladi.
O’simliklarni himoya qilishda ekologik standartlar talablariga javob berish uchun biologik usulga alohida ahamiyat berilmoqda. Biologik usulda o’simliklarni himoyalashda biomahsulotlardanfoydalanish birinchi navbatda ekologik muhitni yaxshilash imkonini yaratadi va kimyoviy usulga nisbatan 1,5-2,0 barobar ortiq iqtisodiy foyda keltiradi.


Nazorat savollari

1. 
   Sug’oriladigan yyerlarda o’g’itlardan samarador foydalanish deganda nimalar e’tiborga olinishi kerak?
   
2. 
   O’g’it solish ishlariga qanday agrotexnik talablar qo’yiladi?
   
3. 
   O’g’itlarning qanday turlari mavjud? Ularni agroximik kartogrammalarga asosan tuproqqa solishni tushuntirib bering.
   
4. 
   Zararkunanda, kasallik va begona o’tlarga qarshi kurashishning qanday turlarini bilasiz?
   
5. 
   Kimyoviy ishlov berish usullarining qanday turlari mavjud? Bu usullarni amalga oshirishda qanday agregatlardan foydalaniladi?
   
6. 
   Kasalliklarga qarshi kurashishda qaysi usuldan foydalanish samarali hisoblanadi?
   
7. 
   Begona o’tlarni yo’qotishning agrotexnik usullarini ayting
   
8. 
   Zararkunandalarga qarshi biologik kurashning mohiyatini ayting.