Toshkent davlat agrar unversiteti termiz filiali

20-rasm. Kombaynning texnologik ishlash jarayoni: I - g’allani o’rib olish; II – g’allani yanchish; III – somonni ajratish;IV – donni tozalash

Bu kombaynning asosiy afzalliklaridan biri unda turli ekinlarning (bug’doy, makkajo’hori, sholi, kungaboqar va boshqalar) donlarini o’rib-yanchib olish imkonini beradi.
Kombaynni yuqori unum bilan ishlashi va turli ekinlar hosilini nobudgarchiliksiz yig’ib-yanchib olish uchun quyidagilarga alohida ahamiyat berish kerak.
Kombaynning ish tezligi o’rib olinayotgan g’allaning hosildorligi va uning yotib qolganligi, maydonning tekis-notekisligi hamda boshqa omillarga qarab tanlanadi. Dala o’t bosmagan, hosildorlik 40-50 tsg’ga va poyalar yotib qolmagan tekis dalalarda 4,6-5 kmg’soat ish tezligida ishlashi maqbul hisoblanadi. Jatka kombaynga oson va tez taqib olinish imkoniyatiga ega. Jatkani kombaynga taqishda uning to’g’ri o’rnatilishi va ish vaqtida dala relьefiga bir tekisda tushishi rostlanadi.
Kombayn yanchgichini rostlash.Boshoqli don ekinlarini o’rib-yig’ib olishda ekinning holatiga qarab yanchish barabanining aylanishlar chastotasi 1150÷1250 aylg’min oralig’ida bo’lishi kerak. Baraban va savat orasidagi tirqish kengligi ham ekin turiga qarab rostlash dastagi yordamida mos ravishda rostlanadi (11-jadval).
Bug’doy va shunga o’xshash boshoqli don ekinlarini yanchishda tortqi N asosan 2- va 3- xolatga qo’yiladi va yanchish apparatining kirish qismidagi tirqish 13-15 mm, chiqish qismidagi esa 3-4 mm kattalikga o’rnatiladi.
11-jadval
Ekinlar donlarini yanchishda tortqi N o’rnatish holatlari

I-simli savat; II – rostlash dastagi; III – shtifli savat;
1-yanchish barabani; 2- simli savat; 3-shtiftli baraban; 4-shtiftli savat
Beda va boshqa mayda urug’li ekinlarni yanchishda esa kichikroq tirqishlar, makkajo’xori so’tasi, kungaboqar kabi yirik donli ekinlarni yanchishda birmuncha kattaroq tirqishlar (12-jadval) tanlanadi.
12-jadval