Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

O‘simlikni parvarishlash
. Ituzumdosh ekinlar qator oraligiga ko‘chatlar 
to‘tgandan keyin, ya’ni ular ekilganidan 8-10 kun keyin birinchi ishlov beriladi. 
Ishlov berish qator oralariga ayni bir vaytda mineral o‘g‘it solish hamda sug‘orish 

---

164 
juyaklarini olib ketish bilan birgalikda mexanizatsiya asosida yumshatishdan iborat. 
Qator oralariga ishlov berish har sug‘orish yoki ikki sug‘orishdan keyin tuproq 
haydovga kelgan paytda o‘tkaziladi. O‘suv davomida, kamida 1-2 chopiq amalga 
oshiriladi. Dastlabki chopiqlar ximoya zonasi 15-20 
sm
bo‘lgani holda10-12 
sm 
chuqurlikda o‘tkaziladi. Keyingi ishlab berish chuqurligi oshiriladi hamda himoya 
zonasi kenglini ko‘paytiriladi. 
O‘zbekiston tuprog‘i sug‘orilganda ancha zichlashadi, shu boisdan o‘suv 
mobaynida qator oralari haydalishi bilan bir vaytda o‘simliklar atrofi 1-2 marta 
qo‘lda chopiq qilinadi. ko‘l chopig‘ini VAU-6 chopiq agregati yordamida qisman 
mexanizatsiyalashtirish mumkin. 
Ituzumdosh ekinlar uchun eng qulay tuproq namligi ildiz oziqlanadigan 
qatlamidagi namlik bo‘lib, yalpi gullashgacha NV ga nisbatan 75%, so‘nggi 
bosqichda esa 80
%
hisoblanadi. Ituzumdosh ekinlar uchun sizot suvlarining juda 
yaqin joylashishi maqbul emas. 
Pomidor sizot suvlari chuqur joylashgan kulrang tuproqli yerlarda 
yetishtirilganda gektariga 500-700 
m
miqdorda 14-16 marta suv beriladi. Hosili ko‘p 
marta yig‘ishtirib olinadigan pomidor navlari, qalampir va baqlajon bunday tuproqli 
yerlarda yetishtirilganda 18-20 marta suv beriladi. Er osti suvlari yaqin joylashgan 
o‘tloq hamda o‘tloq botqoqli yerlarda ituzumdosh ekinlar ancha kam - 12-14 marta 
sug‘oriladi. 
O‘simliklarning tuproq namiga talabi usuv davrining ikkinchi yarmiga kelib 
oshadi. Yozgi haroratning ko‘tarilishi ituzumdosh ekinlarni har 10-12 kunda, keyin 
haftasiga bir marta, meva tuga boshlagan va hosilli pisha boshlagan vaytda esa har 4-
5 kunda sug‘orishni talab qiladi. 
Sug‘orish muddatini o‘simlikni tashqi ko‘rinishiga qarab ham belgilash 
mumkin. Nam etishmagan taqdirda o‘simlikning barglari to‘q yashil to‘sga kiradi 
Hamda kun qizigan paytlari so‘lib qoladi. Nam ortiqcha bo‘lganda esa barglar och 
yashil to‘sni oladi.