Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

Oziq elementlarga munosabati.
 
Kartoshka tuproqdagi oziq elementlarga 
talabchan o’simlik. Bu uning biologik xususiyatlari, ko’p miqdorda biomassa to’plashi 
va nisbatan ildiz sistemasining kuchsiz rivojlanganligi bilan bog’liq. O’rtacha har 100 
tsentner (10 tonna) kartoshka hosili o’zi bilan 50 kg azot, 20 kg fosfor, 90 kg kaliy 
olib chiqadi. 
Oziq elementlarni yerdan olib chiqish bo’yicha kartoshka, lavlagi va bahzi 
texnika hamda sabzavot ekinlarini hisobga olmaganda, ko’pchilik ekinlardan ustun 
turadi. Kartoshkaning oziq elementlarga talabi o’suv davrida tuproq-iqlim 
sharoitlariga, agrotexnik darajasiga, tuproq unumdorligiga, navga va hosildan 
foydalanish yo’nalishiga qarab turlicha o’zgaradi. Boshqa ekinlardan farqli o’laroq, 
kartoshka rivojlanishining boshlang’ich davrlarida oziq moddalarga talabini urug’lik 
ona tuganakdan olib qondiradi. O’simlik ko’karib, ildiz sistemasini yetarli 
rivojlantirgach ham urug’lik ona tuganak oziq moddalaridan foydalanadi. Lekin, 
kartoshka palagini shakllantirish davrida azotli oziqlantirishga katta ehtiyoj sezadi. 
Fosfor va kaliy elementlarini o’zlashtirish bu davrda asta-sekin boradi. Gullash 
boshlangach, o’simlikda tuganak tugish jadal kechadi. Bu davrda o’simlikning oziq 
elementlarni o’zlashtirishi tez va yuqori bo’ladi. Endi yuqoridagi makroelementlar 
bilan bir qatorda mikroelementlar (bor, marganets, mis, kobalg’t, molibden, rux 
kabilar) bilan ham tahminlash, o’simlikning o’sishi, rivojlanishi, kasallik va boshqa 
noqulay sharoitlarga chidamligini oshirib, hosil miqdori hamda sifatiga ijobiy tahsir 
ko’rsatadi. 
Oziq elementlarning tuproqda yetishmasligi yoki ortiqcha miqdorda bo’lishi 
o’simlikning vegetativ va reproduktiv organlarining nisbatiga, mahsuldorligi, kasallik, 
noqulay sharoitlarga, aynishga chidamligi, hosildorlik, tuganak biokimyoviy tarkibi, 
saqlanuvchanligi va urug’lik sifatiga nihoyatda katta tahsir etadi.