Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

 
98-rasm
. 
SAMARQAND QIZILI 172 
Kechpishar nav, o‘suv davri 150-160 kun. 
Piyozboshi yassi- yumaloqsimon» qobig‘i 
siyoh, rang, etli, eti och gunafsha yoki och 
pushti rang, tig‘izligi o‘rtacha, vazni 70-90 g. 
Hosildorligi 25-30 t/ga 
Nav belgilari. 
Oddiy piyoz navlari bargi va piyozboshining qator morfologik 
belgilariga ko‘ra bir-biridan farq qiladi. 
1. B a r g l a r i n i n g k a t t a-k i ch i k l i g i. Barglari yirik, o‘rtacha va mayda 
bo‘ladi. 
2. B a r g l a r i n i n g r a n g i och yashil, yashil, to‘q yashil bo‘ladi. 
3. B a r g l a r i d a m u m g‘ u b o r ko‘p, o‘rtacha, kam bo‘ladi yoki 
bo‘lmaydi. 
4. B a r g l a r i s o n i: ko‘p, o‘rtacha va kam bo‘ladi. 
5. B a r g l a r i n i n g sh a k l i ko‘ndalang kesimida yumaloq va yassi bo‘lib 
ko‘rinadi. 
6. P i yo z b o sh i n i n g sh a k l i yassi, yumaloq-yassi, yumaloq, ovalsimon, 
uzunchoq-ovalsimon uzun (sigarasmon) bo‘ladi. Yassilarga shaklining indeksi 0,6, 
yumaloq-yassilarga – 0,65 – 0,8; yumaloqlarga – 0,85 – 1,0; ovalsimonlarga – 1,05; 
cho‘ziq-ovalsimonlarga – 1,25 – 2,0 va uzun (sigarasmon) larga – 2,0 dan ortiq 
bo‘lgan piyozboshlar kiradi. Bu shakllar yuqoriga va pastga qaragan bo‘lishi mumkin. 
Urug‘lar chuqur ekilsa, yassi piyozboshlar uzunchoq shaklga kiradi. 
7. P i yo z b o sh n i n g y i r i k-m a y d a l i g i. Piyozboshlar mayda – 50 g 
gacha, o‘rtacha – 50 – 120 g, yirik – 120 g dan og‘ir bo‘ladi. 

---

~ 334 ~ 
Oziqlanish maydonining qisqarishi, noqulay tuproq sharoiti, urug‘lik-ning 
maydaligi piyozboshlar maydalashib ketishiga sabab bo‘ladi.
8. T a sh q i q u r u q q o b i g‘ i n i n g rangi och sariq, jigar rang, to‘q jigar 
rang, pushti-jigar rang, har xil binafsha rang, oq (kul rang qirrali jilvali), oq-yashil 
bo‘ladi. 
9. S ye r s u v q o b i g‘ i n i n g r a n g i v a q a l i n l i g i. Ularning rangi 
oq, oq-yashilroq, oq-sariq jilvali, oq-binafsha jilvali bo‘lishi mumkin. Qalinligiga 
ko‘ra qobig‘i qalin, o‘rtacha va yupqa bo‘ladi. O‘rta Osiyo navlarida sersuv qobig‘i 
qalin bo‘ladi. 
10. M u r t a k l i l i g i. Bu belgisiga ko‘ra, kam murtakli – 2 – 2 ta murtagi 
bo‘lgan, o‘rtacha murtakli – 2 – 3 va ko‘p murtakli 3 – 5 ta va undan ko‘p murtagi 
bo‘lgan piyozboshlar bor. O‘simliklarning qalinlashuvi, namlik yetishmasligi, yerning 
qatqaloqlanishi, murtak hosil bo‘lishini susaytiradi. 
11. U ya l i l i g i. Bu belgisiga ko‘ra piyoz navlari kam uyali (usida 1 – 2 ta 
piyozbosh bo‘lgan), o‘rtacha uyali (2 – 3) va seruli (4 – 6 ta uyasi bo‘lgan) xillarga 
bo‘linadi. Ikki yillik qilib o‘stiriladigan O‘rta Osiyo navlari hayotining birinchi yili bir 
uyali piyozboshi hosil qiladi. 
12. P i yo z n i n g m a z a s i shirin, bir oz achchiq, yarim achchiq, achchiq 
bo‘ladi. Piyozning O‘rta Osiyo navlari shirin, bir oz achchiq xillarga kiradi. 
13. P i yo z b o sh n i n g t i g‘ i z l i g i. Piyozboshi tig‘iz, o‘rtacha tig‘iz, 
yumshoq bo‘ladi.