Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

Tuganaklarni o’sishni boshqaruvchi moddalar bilan ishlash.
 
O’simliklarni 
o’sish va rivojlanish davrining boshlanishida hamda tuganakning nafaqat uchki balki 
pastki qismiga joylashgan ko’zlaridan o’simtalar o’sib chiqishi uchun ayrim o’sishni 
boshqaruvchi moddalar (gibberilin, yantar kislotasi, gitronuklein va boshqalar) qulay 
sharoit yaratib berishini aniqlangan. Ular o’simtada protoplazmani singishini oshirib, 
nafas olishini kuchaytiradi va fermentlarni oksidlanib tiklanishini jadallashtirib, 
kraxmalni qandga aylanishini tezlashtiradi. Natijada nihollar qiyg’os unib chiqadi, 
ildiz tizimi kuchli rivojlanib, tuplari ko’p poyali va bargli bo’ladi. Bularni barchasi 
hosilni ko’payishiga olib keladi. 
O’sishni boshqaruvchi moddalar bilan ishlash ekishdan bir necha kun oldin 
tuganaklarni ular eritmasiga 1-1,5 minut mobaynida botirib qo’yish bilan bajariladi. 
Kimyoning biologiyadagi muvaffaqiyatlari o’sishni boshqurvchi moddalarning 
yangilarini ixtiro etishga undamoqda, shuning uchun ularni turlari muntazam 
yangilanmoqda va qo’llash miqdori hamda muddatlari aniqlanmoqda. SHunga ko’ra 
ekish oldidan o’sishni boshqurvchi moddalar bilan urug’lik tuganaklarga ishlov berish 
uchun ilmiy tashkilotlar bilan maslahatlashish maqsadga muvofiq bo’ladi. 
Nzorat savollar 
 
1. Kartoshka o’simligini haroratga munosabati va uni sozlash usullari? 

---

149 
2. O’zbekistonda keng tarqalgan kartoshkaning navlari? 
3. O’zbekistonda kartoshkaning qaysi navi birinchi marotaba yaratilgan? 
4.Kartoshka necha usulda ko’paytiriladi? 
5.Kartoshka o’simtasini bir marta olib tashlash hosildorlikka ta’sir etadimi?
17-mavzu: Ertagi kartoshka yetishtirish texnologiyasi 
Reja:
1. Ertagi kartoshka uchun yer tanlash, almashlab ekishdagi o’rni va yerni ekishga 
tayyorlash. 
2. Ertagi kartoshkani ekish muddatlari va usullari. 
3. Ertagi kartoshkani parvarish qilish.