Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali fitopatologiya fanidan

JIGARRANG YOKI QO‘NG‘IR PO‘KAK
- Polyporus hispidus. 
JIGARRANG YOKI QO‘NG‘IR PO‘KAK
- 
Polyporus hispidus
. Bu po‘kak ko‘p tarqalgan 
meva tanalari 1 yillik, yostiqsimon yirik -qalpog‘ining Yuqori qismi to‘q jigarrang yoki qo‘ng‘ir, 
to’qli, etli qismi jigarrang, paxtasimon trubkasi o’zun, sarig‘, keyinchalik pushti jigarrangli, 
sporalari yassi, kashtan rangida. 
TOPSHIRIQ.
1. Preparat tayyorlab mikroskopda ko‘ring. Meva tananing trubka qismidagi 
yupqa plastinkadan igna yordamida, bazidiosporalari olinib, preparat tayyorlanadi. Mikroskopda 
yassi, kashtan rangida 6-12x5-7 mikron o‘lchamidagi bazidiosporalari ko‘rinadi. 
ODDIY YOKI KULRANG PO‘KAK
- 
Fomes fomentarius 
. 
ODDIY YOKI KULRANG PO‘KAK
kasalligini- 
Fomes fomentarius
zamburug’‘i 
qo‘zg‘atadi. Meva tanasi ko‘p yillik qattiq, keng asosli Yuqori qismi konsentrik bo‘rtiqli, kulrang, 
och zarg‘aldoq, ba’zan qoramtir, pushti, sarg‘ish- jigarrang, yumshox, g‘ovak, duxobaga o‘xshash, 
trubkasi o’zun, kichik teshikli, ular oq modda bilan yopilgan. Sporalari o’zunchoq ellipsoid, och 
jigarrang, chirigan massa aralash, och-sariq rangda bo‘ladi. 
POYA VA NOVDALARNING YORILIB, QURIB QOLISH 
kasalligini plastinkasimon 
zamburug’‘ 
Schizophyllum alneuv schrot Sch. commenue Fr 
qo‘zg‘atadi
. 
Bu zamburug’‘ ko‘pincha tutning nimjon qurib qolgan yoki sovuq urgan shoxchalarini 
zararlaydi. Kasallangan yarim shtamboviy Xasak tutlarida poyaning kuchli yorilishi va nobud 
bo‘lishi ko’zatiladi. Zamburug’‘ yarim saprofit hisoblanadi. Zamburug’‘ yupqa qisqa oyoqchali 
yoki yonbosh qalpoqchalar meva tanalar hosil qiladi. Qalpoqning tepasi duxobasimon oq 
plastinkalari kulrang, keyinroq binafsha, qo‘ng‘ir, qalpoqqa birikkan joydan tarqalib ketadi. 
Sporalari rangsiz. 
Qurib qolishi, nobud bo‘lishi, yorilishi, novdalarning qorayib qolish kasalliklarni yarimsaprofit 
va saprofit zamburug’‘lar chiqaradi. Ularni ichida ko‘p zarar keltiradiganlaridan biri - 
Stegonasporium Sirakoffi Bubak (Sun Therostroma
). Bu zamburug’‘ Yosh novdalarning nobud 
qiladi. Novda daraxtida 30 gacha novdalar nobud bo‘ladi. Asosan pastki va yon shoxchalar nobud 
bo‘ladi. Ulardan kichik yoriq paydo bo‘ladi. Ulardan zamburug’‘ning Yostiqchalari chiqib turadi. 
Bu qoramtir Yostiqchalar zamburug’‘ning meva tanalari lojelardan iboratdir. Deyarli ochiq lojeli 
konidiyalar joylashgan bo‘ladi.